Orucu bozan ve bozmayan şeyler
Fıkıh ve ilmihal kitaplarında zikredilen orucu bozan ve bozmayan şeyler Ramazan ayında yine sıkça merak edilen konulardan biridir. Teknoloji ve tıbbın ilerlemesiyle birlikte birçok yeni tedavi yöntemi ortaya çıkmış ve önceden kabul edilen yöntemlerin orucu bozup bozmayacağı konusunda fıkıh kıstaslarına göre yeniden değerlendirilmeleri gerekmektedir. Bu nedenle, bazı muayene ve tedavi yöntemlerinin orucu bozup bozmayacağı hususunda yeniden incelenmesi ve değerlendirilmesi gerekmektedir. Tüm bunların cevaplarını sizler için hazırladık. Orucu bozan şeyler neler? Orucu bozmayan şeyler nelerdir?
Orucu bozan şeyler
◼ Orucun esas yapısını oluşturan yeme, içme ve cinsi münasebetten uzak durma esaslarından birinin ihlal edilmesi ile oruç bozulur.
◼ Başlanan ve hangi sebeple olursa olusun bozulan orucun kaza edilmesi gerekir. Ramazan orucunun bozulması halinde ise, orucu bozan işlemin çeşidine göre ya hem kaza, hem kefaret, ya da sadece kaza gerekir.
Kaza ve kefaret kavramları ne anlama gelir?
◼ "Kaza" : Sözlükte -diğer anlamları yanında- "yerine getirmek" demektir. Dini bir terim olarak ise, yine sözlük anlamı doğrultusunda, zamanında usulüne göre yerine getirilemeyen veya başlandıktan sonra bozulan namaz, hac ve oruç gibi ibadetlerin, başka bir zamanda yerine getirilmesi demektir.
◼ "Kefaret": sözlükte örtmek, yok etmek, ortadan kaldırmak demektir. Dini bir terim olarak ise, işlenen bir takım günahların, meydana gelen kusur ve eksikliklerin Allah Teâlâ tarafından affedilmesi için yine O'nun tarafından belirlenmiş bazı vesileler demektir.
◼ Kefaretler başlıca; oruç kefareti, zıhâr kefareti , katl (adam öldürme) kefareti ve yemin kefareti olmak üzere dört çeşittir.
◼ Oruç kefareti; Ramazan ayında herhangi bir özür bulunmaksızın orucunu kasten kendi isteği ile bozan kimseye gereken kefarettir. Ramazan orucundan başka oruçların bozulması ile kefaret gerekmez.
Oruç kefareti nasıl ödenir?
◼ Oruç kefareti, Hz. Peygamber (SAV)'ın uygulaması ile düzenlenmiştir. (Buhârî, "Savm", 30) Buna göre, oruç kefareti; köle azat etmek veya peş peşe iki kamerî ay oruç tutmak ile buna güç yetiremiyorsa altmış Müslüman fakirin birer gün doyurulması ile yerine getirilmiş olur. Yemek yedirmek yerine yemeğin ücretini ödemek de geçerlidir.
◼ Kefaretin tahakkuk etmesi için orucu kasten kendi isteği ile bozmaktan başka ayrıca, Ramazan orucuna imsaktan önce niyet etmiş olmak ve niyetten önce veya sonra, hastalık gibi oruç tutmamayı / bozmayı gerektiren bir durumun ortaya çıkmamış olması gerekir. Aksi takdirde yalnızca kaza gerekir.
◼ Bilinçli bir Müslümanın, dinen geçerli bir mazeret yok iken kasıtlı olarak Ramazan orucunu bozması uzak bir ihtimal olarak görülmelidir. Kefaret ile birlikte ayrıca tövbe etmek ve bir daha aynı günahı işlememek gerekir.
◼ Kefaret orucu ara verilmeden peş peşe tutulmalıdır. Bu sebeple, kadınların hayız halleri dışında herhangi bir sebeple bir gün de olsa ara verilecek olsa yeniden başlamak gerekir. Bu sebeple kefaret orucu tutacak olanların, başlamadan önce oruç tutmalarının mümkün olmayacağı zamanları dikkate almaları gerekir
