Namazın adabı hakkında merak edilen 20 dini soru
İslam'ın en önde gelen şiarı olan namaz için Peygamber Efendimiz "Namaz dinin direğidir, kim onu terk ederse dinini yıkmıştır." buyurmuştur. Namaza ehemmiyet vermek ve ona büyük bir azimle devam etmek son derece önemlidir. Bunun için de Müslümanların namazın sünnetlerine ve adabına dikkat etmesi gerekir. Namazın adabı, yüce yaratıcının huzurunda durulduğunun farkında olunarak zahiren mütevazi bir halde bulunmaktır. Peki, namazda huşû için nelere dikkat edilmelidir? Namazda Fatiha'dan sonra okunacak ayet veya sureler için besmele çekilir mi? İş elbisesi ile namaz kılınabilir mi?
İftitah tekbirini alırken, elleri yukarıya kaldırmak sünnettir. Çünkü Hz. Peygamber (sav), bu tekbiri alırken ellerini kaldırmıştır. Hanefî mezhebine göre erkekler iki elini, avuçların iç kısımları kıble istikametine yönelik olarak ve başparmaklar kulak yumuşakları hizasına gelecek şekilde kaldırırlar. Kadınlar ise omuzlarının hizasına kadar kaldırırlar. Diğer mezheplerde erkekler de ellerini omuz hizasına kadar kaldırırlar.
Namazda kıyamda iken iki ayağın arasındaki açıklık konusunda sarih bir hadis bulunmadığından, miktarın ne olacağı konusunda İslam âlimleri farklı görüşler belirtmişlerdir. Hanefî mezhebine göre kıyamda iki ayağın arası, dört parmak kadar açık bulundurulmalıdır (Şürünbülâlî, Merâkı'l-felâh, s. 95).
Şâfiî mezhebine göre iki ayak arası bir karış kadar açık tutulmalıdır. Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre ise ayaklar aşırı sayılacak kadar fazlaca açılmamalı, tümüyle de bitiştirilmemelidir (Zühaylî, el-Fıkhu'l-İslamî, I, 695).
Namazın başında okunan "Sübhâneke" zikri ile ilgili sahih hadislerde "ve celle senâüke" lafzı yer almamaktadır (Ebû Dâvûd, Salât, 124). Bundan dolayı namazlarda bu cümle okunmaz (Merğînânî, el-Hidâye, I, 315).
Cenaze namazı ise, ölüye dua olduğu için, başka duaların da yapılması mümkün olduğu gibi, "Sübhaneke" zikrine "Allah'ım, senin şanın yücedir" anlamındaki "celle senâuke" ifadesi de eklenebilir. Zira namaz dışında yapılan bazı zikir ve dualarla ilgili rivayetlerde bu ifade yer almaktadır.
"Âmîn", Yüce Allah'ın kabul etmesini temenni amacıyla duanın sonunda söylenen sözdür. Hz. Peygamber (sav), duanın sonunda "âmîn" denilmesini tavsiye etmiştir (Buhârî, Ezan, 111; Müslim, Salât, 72, 74, 75; İbn Mâce, İkâmetu'- Salât, 14).
Hanefî mezhebine göre Fâtiha'nın sonunda "âmîn"in gizli söylenilmesi sünnettir. Bu konuda imam, cemaat ve yalnız başına kılanlar arasında fark yoktur (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, II, 172). Şâfiî mezhebine göre ise "âmîn", açık kıraatli namazlarda açıktan, gizli kıraatli namazlarda gizlice söylenir (Şîrâzî, el-Mühezzeb, I, 139-140).
Namazda her rekâtın başında ve Sübhâneke'den sonra kırâata başlamadan önce besmele çekilir. Fâtiha'dan sonraki zamm-ı sûre için ise ayrıca besmele çekilmez (Zeylaî, Tebyîn, I, 112).
