Arama
Tophane Rotası
İstanbul'un en eski sanayi bölgelerinden biri olan Tophane, Fatih Sultan Mehmed dahil pek çok padişah ve üst düzey bürokratın ilgi ve alakasına mazhar olan bir semttir. Tophane'de bulunan tarihi kasır ve camiler yapıldığı dönemin yıldız eserleri arasında yerini alır. Peki, İstanbul tarihi için bu kadar önemli olan bu yerin adı nereden geliyor?
Tophane semtinin ismi nereden geliyor?
🔸 İstanbul'un Beyoğlu ilçesine bağlı olan Tophane, deniz kıyısına nazır güzide bir semttir. Muhit aynı zamanda Osmanlı'nın en eski sanayi bölgesi olarak da kabul edilir.
🔸 Bu semte "Tophane" adının verilmesinin arkasında cihan hükümdarlarından Fatih Sultan Mehmed Han vardır. Sultan tarafından bölgeye top döküm atölyesi yapılır. Buraya ise daha sonra semte ismi verilecek olan "Tophane-i Amire" denilir.
🔸 Bu güzide semtte tarihe tanıklık eden pek çok mimari eser bulunur. Bunlar sırasıyla; Tophane Kasrı, Nusretiye Camii, Tophane Saat Kulesi, I.Mahmud Han Çeşmesi, Kılıç Ali Paşa Camii, Kılıç Ali Paşa Hamamı ve Tophane-i Amire'dir.
📍 Tophane Kasrı
🔸 Tophane'nin simgelerinde biri olan Tophane Kasrı, Necatibey Caddesi üzerinde ve Nusretiye Camii'nin hemen yanında yer alır. Eski Tophane Meydanı'nın en önemli öğelerinden biri olan bu kasır günümüzde tarihi mahiyeti pek bilinmeyen bir yapıdır.
🔸 Sultan Abdülmecid tarafından İngiliz mimar William James Smith'e inşa ettirilen binanın yapımı 1852 yılında tamamlanır. Kasır, padişahların Tophane'deki askeri tesisleri ziyaretleri veya şehri deniz yoluyla ziyarete gelen yabancı devlet adamlarının karşılanması esnasında kullanımı içindir. Mekan birçok önemli devlet adamını ağırlamıştır.
🔸 Rus Çarı'nın kardeşi Grandük Konstantin, Sultan Abdülmecid tarafından burada kabul edilir. Osmanlı-Yunan savaşına son veren 1897 Uluslararası Konferansı ve Lozan Antlaşması sonrası Uluslararası Boğazlar Komisyonu, Tophane Kasrı'nda toplanır.
🔸 Tarihi kasır mimari olarak ise denize paralel, dikdörtgen planlı ve iki katlı bir yapıdır. Dış yüzeyindeki süslemeler, ikinci katındaki konsollara oturtulan barok üsluptaki çıkma, kalem işi tavan süslemeleri ve mermer şömineleri kasrın en dikkat çeken özellikleri arasındadır.
📍 Nusretiye Camii
🔸 İstanbul'da sur dışında inşa edilen en büyük camiler arasında bulunan Nusretiye Camii, Tophane semtinde yer alır. II. Mahmud tarafından yaptırılan selatin camilerden biridir.
🔸 Caminin bulunduğu bölgede "Arabacılar Kışlası" isminde bir cami bulunur. Fakat burada yaşanan yangın sonrasında yerine daha büyük bir yapı olan "Nusretiye Camii" inşa edilir.
↪ Cami ampir ve barok mimari üsluplar ile yapıldığı için o dönemin çok üstü bir tarza sahiptir. Türk geleneklerinin görüldüğü süsleme, hattat Mustafa Râkım ve Mehmed Hâşim ile Recâi Şâkir efendilerin yapıtlarıdır.
↪
Nusretiye'nin Muvakkithanesi ve sebili de vardır fakat günümüze ulaşmamıştır.
Selatin cami ne demektir?
Selatin camiler, Osmanlı İmparatorluğu zamanında padişahların inşa ettirdiği camilere verilen genel isimdir.
Osmanlı döneminin ilk selatin camisi, Bursa Ulu Camii'dir.
🔸 Tophane semtinde konumlanan bu cami tarihte önemli bir yere sahiptir. Dönemin Sultanı II.Mahmud, Yeniçeri Ocağı'nın kaldırılmasından sonra inşa ettirdiği yapıya, "Nusret" yani "Zafer" anlamına gelen adını vermiş olur.
↪ Her ne kadar sultan tarafından bu isim verilmişse de halk burayı, "Tophane Camii" olarak tanır ve bilir.
🔸 Caminin açılışı nedeniyle bir madalya yaptırılır. Ön yüzünde yıldızın içinde bir tuğra ve yanında bir ay vardır. "Nişan-ı iftihar" yazısı bulunur. Diğer yüzünde ise ve bir camii resmi yer alır, Cami-i Nusret yazısı vardır.
Sultan Abdülhamid'in arşivinden tarihe tanıklık eden camiler