Arama
Planını Peygamber Efendimizin çizdiği mescid "Kuba"
Mescidler genellikle minaresiz ve minbersiz küçük cami olarak bilinirler. Camiler ise minare gibi bölümlerin eklenmesiyle oluşan nispeten daha külli yapılardır. Zamanla mescidler camilere dönüşmüş ve bugün İslam'ın sembolü haline gelmiştir. İslam'ın ilk mescidi ise planını Peygamber Efendimizin (SAV) bizzat kendisinin çizdiği "Kuba Mescidi"dir. Müslümanların umuma açık ilk ibadethanesi olduğu için ayrı bir anlam ve öneme sahiptir.
▶ Resul-ü Ekrem aleyhissalatü vesselam, sadece mescidin planını çizmekle kalmadı; ilk taşı da kendi mübarek elleri ile koydu ve bugünkü idarecilere mescid imarında önemli bir örnek teşkil etti.
📌Bu uygulama devlet başkanlarının ilmî, dinî ve millî nitelikli yapıların temeline ilk harcı koyma geleneğinin başlangıcı olarak görülmektedir.
▶ Dolayısıyla bir mescid veya cami projesi çizmek, inşasında bizzat bulunup yardımcı olmak, ibadet etmek kadar önemlidir.
📌Cami ve mescit fark nedir?
Mescidler genellikle minaresiz ve minbersiz küçük cami olarak bilinir. Camiler ise minare gibi bölümlerin eklenmesiyle oluşan nispeten daha külli yapılardır.
Mescid imar etmenin fazileti ile ilgili ayeti kerimeyi okumak için tıklayın
" Allah'ın mescidlerini ancak Allah'a ve âhiret gününe inanan, namazını kılan, zekâtını veren ve yalnız Allah'tan korkup çekinen kimseler imar edebilirler. İşte bunların doğru yolu bulanlardan olmaları umulur."
Tevbe Suresi - 18. Ayeti tefsiri
Bu âyetlerde, sağlam bir inanç üzerine temellendirilmemiş dinî davranışların Allah katında bir değere sahip olmadığı açıklanmaktadır.Bunun iyi anlaşılması için somut bir örneğe yer verilmiş, o günkü muhatap kitlenin yakından bildiği ve dine hizmet konusunda sembol haline gelmiş olan Kâbe ile ilgili bazı görevlere değinilmiştir.
▶ Kuba Mescidi, Müslümanların umuma açık ilk ibadethanesi olduğu için ayrı bir anlam ve öneme sahiptir.
▶ Hz. Peygamber (SAV) ve sahabesinin elleriyle inşa edilen bu mescid, aynı zamanda Hz. Peygamber'in (SAV) namazları ilk defa cemaatle kılmaya başladığı yer olma özelliğini de taşır.
▶ Tevbe Suresi'nin 108'nci ayetinde ''takvâ temeli üzerine kurulan mescid'' denilerek Mescid-i Kuba'dan bahsedilmiştir.
﴾107﴿ Bir de şunlar var ki, zararlı eylemler gerçekleştirmek, inkârcılıklarını pekiştirmek, müminlerin arasına ayrılık sokmak ve daha önce Allah ve resulüne savaş açmış kişi lehine fırsat kollamak üzere bir mescid yapmışlardır. "Amacımız sadece iyi bir şey yapmaktı" diye de yemin edecekler. Allah şahit, onlar kesinkes yalancıdırlar.
﴾108﴿ Orada asla namaza durma! Daha ilk günden takvâ temeli üzerine kurulan mescid ise namaz kılman için elbette daha uygundur; burada gerçekten arınmak isteyen adamlar vardır. Allah da arınmaya çalışanları sever.
Tevbe Suresi - 18. Ayeti tefsiri
▶ Ayrıca Peygamber Efendimiz aleyhissalatü vesselam bir hadisinde Kuba Mescidi'ni işaret ederek; "Kim güzelce hazırlanıp namaz kılmak için abdestli olarak Kuba Mescidi'ne gider ve orada namaz kılarsa umre yapmış gibi sevap kazanır." buyurmuştur.
▶ Bir rivayete göre ise mescidin arsası Leyya adında bir kadına ait harman yeriydi. Münafıklar bunu bir bahane kılarak "Leyya'nın merkebini bağladığı yerde mi secde edeceğiz?" diyerek bunu Dırâr Mescidi'ni yapmak için bahane saydılar.
▶ Mescid-i Kuba'nın yanına inşa ettikleri Mescid-i Dırar'da nifak faaliyetlerine devam ettiler.
Mescid-i Dırar: İslam tarihinin kırılma noktası olan Hicret'in ardından ensar ve muhacir arasındaki bağ, kardeşlik uygulaması ile pekiştirilmiş; aralarındaki kaynaşma ve dayanışma ile Müslümanlar güç kazanmaya başlamışlardır. Münafıklar, İslam'ın Medine'de güçlenmesi ve yayılmasından rahatsız olmuşlar ve müminlerin Mescid-i Nebevi'de hep birlikte saf tutmalarından huzursuzluk duymuşlardır. Bu nedenle hem müminlerin arasında anlaşmazlık çıkarmak hem de gizli faaliyetlerini rahatça konuşabilmek amacıyla bir mescid inşa etmişler; Resul-i Ekrem'i burada namaz kılmaya çağırmışlardır.
Peygamberimize 'namaza durmaması emredilen cami: Mescid-i Dırar
▶ Peygamber Efendimizin (SAV) mescidi tekrar inşasından sonra Ömer b. Abdülaziz, Mescid-i Kubâ'nın duvarlarını yontma taş, kireç ve mozaikler kullanarak yeniletti.
Ömer b. Abdülaziz: Ömer bin Abdülaziz Emevi halifelerinin sekizincisidir. Mısır valisi Abdülaziz bin Mervan'ın oğludur. Adaletle valilik yapan Ömer bin Abdülaziz'in ünü her tarafa yayılmıştır.
▶ Kanûnî Sultan Süleyman, 950'de Kubâ Mescidi'nin tavan ve minaresini yıktırıp yeniden inşa ettirdi.
Kanûnî Sultan Süleyman: Osmanlı İmparatorluğunun en uzun süre tahtta kalan ve en büyük padişahı.
▶ 1111'de ise mescidin eskiyen duvar ve minaresini yenileten II. Mustafa, mescidin üzerine dört direkli bir kubbe, mescidin dışına da sebil ve abdest alma yerleri yaptırdı. Buradaki kumlukta su ihtiyacını karşılamak için de derin kuyular kazdırıldı.
II. Mustafa: Osmanlı İmparatorluğunun 22. padişahıdır. Babası ise 39 yıl boyunca hüküm süren IV. Murad'dır. En önemli özelliği ise ordu ile birlikte sefere çıkan son padişah olmasıdır.
▶ Önemli bir çalışma da 1829'da II. Mahmud zamanında gerçekleştirildi. Mescid 1985'te yenilenmek üzere tamamen yıkılmadan önce batı duvarındaki kapının cephesine Osmanlı tuğraları, Tevbe suresi 108. ayetle birlikte, II. Mahmud'un tamiratına dair kitâbe yer aldı.
II. Mahmud: Osmanlı Devletinin 30. padişahıdır. Babası I. Abdülhamid, annesi Nakşidil Sultan'dır. 109. İslam halifesi olan II. Mahmut, 31 yıl boyunca tahtta kaldı. Kanuni Sultan Süleyman, Orhan Gazi ve Fatih Sultan Mehmet'ten sonra en uzun süre tahtta kalan padişahlardan biri oldu.
▶ Bu imar sırasında Mescid-i Kubâ'nın duvarları yenilendi, üst kısmı düz, ahşap tavan yerine; sütunlar üzerinde kemerlere oturan ve basık yarım küre kubbelerden oluşan bir tavanla örtüldü.
▶ Planda arka kısımdaki çift sıra sütunlu revak tek sıraya düşürüldü, böylece yapı İstanbul'daki selâtin camilerinin revaklı düzenine benzetilmeye çalışıldı.
Kanuni Sultan Süleyman hakkında bilgi sahibi olmak için tıklayın