Osmanlı’nın asırlık geleneği: Hırka-i saadet alayı
Hırka-i saadet alayları, Osmanlı'nın en önemli geleneklerinden biriydi. Bu merasimler, Peygamber Efendimize duyulan sevgi ve hürmetin göstergesiydi. Hazırlıklar günler öncesinden başlar, padişahlar kendi elleriyle hırka-i saadet odasını temizlerdi. Alaya katılacak devlet adamlarına davet tezkireleri gönderilirdi. Peki, Peygamberimizin hırkası neden ıslatılırdı?
📌 Hırka-i Saâdet, Hz. Muhammed'e (sav) ait olan keçi tüyünden yapılmış geniş kollu hırkadır. Efendimiz, bu hırkayı sahabelerden Kâ'b b. Züheyr'e hediye etmişti. Peki bu hırka sahabeye neden verildi?
Peygamber Efendimiz (sav) daha hayatta iken ona sevgisini göstermek amacıyla birçok şiir yazıldı. Gelenek haline gelen bu şiir türleri ise kaside olarak adlandırıldı. Bu kasidelerden biri ise Hz. Peygamber'in huzurunda okundu: Kaside-i Bürde.
📌 Kâ'b bin Züheyr tarafından yazılan kaside, Peygamber Efendimizin üstün ahlaki vasıflarını, getirdiği tevhid mesajının değeri, ona iman edip yolundan giden sahabenin cesaretini anlatır.
Kâ'b bin Züheyr, şiirinin "Muhakkak ki Peygamber kendisiyle aydınlanılan, Allah'ın çekilmiş yalın kılıçlarından bir kılıçtır" beytini söylediğinde Peygamber Efendimiz duygulanarak üzerindeki hırkayı çıkarıp ona hediye etti. Bu olay nedeniyle şiir "kaside-i bürde" olarak anıldı. Hz. Peygamber'in, sırtından çıkarıp kendisine bizzat giydirdiği hırka, Resûlullah'ın en önde gelen emaneti sayılır.
📌 Sırasıyla Emevilere ve Abbasilere intikal eden bu mukaddes hırka, bir müddet Mısır'da muhafaza edildi. Buradaki Abbasi halifeleri tarafından bazı merasimlerde giyildi. Osmanlı döneminde Yavuz tarafından İstanbul'a getirildi. Sultanlar bazen çıktıkları seferlerde hırka-i saadeti yanlarında götürdü.
📌 Osmanlı döneminde hırka-i saâdeti korumakla görevli kırk has odalı mevcuttu. Bunların görevi odaları süpürmek, burada mevcut mushafların ve diğer kitapların tozunu almak, buhur yakmak, gül suyu serpmek, altın ve gümüş eşyaları parlatmak ve binanın tabanını yıkamaktı. Dört has odalı gece nöbeti tutar ve 24 saat nöbetleşe Kur'an tilâvet ederdi.
📌 Osmanlı padişahları, Peygamberimizin bu mübarek emanetine ayrı bir ehemmiyet gösterir, her daim yakın olmaya özen gösterirdi. Öyle ki I. Ahmed'in gittiği her yere hırka-i saâdeti de beraberinde götürürdü. Sultan II. Mustafa ise Ramazan'da gittiği Çatalca'da özel bir arabayla hırka-i saâdeti yanında götürdü ve özel bir odada muhafaza etti. Ramazanın on beşinde ise törenle ziyaret etti.
Osmanlı sultanlarının Peygamber sevgisini dile getirdiği şiirler
