Arama
Ölüleriyle yaşayan medeniyet: Osmanlı
Osmanlı İmparatorluğu'nda mezarlıklar şehirlerin içerisinde inşa edilir, vefat eden kimseler büyük bir özen gösterilerek kabristana defnedilirdi. Önemli bir kültür olarak tarihi dokunun merkezinde yer tutan bu öğeler, sık sık bakım ve onarımlardan geçirilerek günlük hayatta canlı kılınırdı. Osmanlı, dirisine olduğu kadar ölüsüne de saygı duyan bir anlayışa sahipti. Peki Osmanlı'da mezarlık kültürü nasıldı?
🔹 Bu hakikatler ışığında hayat bulan Osmanlı toplumu, vefat eden tebaasına geride kalanlar kadar ehemmiyet gösterir, hayatta olmasalar dahi ölülerine, diriler kadar hürmet eder.
🔹 Osmanlı'yı asırlarca ayakta tutan yegane unsur, medeniyetin temeline yerleştirdiği "Geçmişe hürmet, geleceği ihya" anlayışıdır.
🔹 Bu anlayış çerçevesinde oluşan Osmanlı mezar kültürü, şehirlerin tarihi dokusunun oluşmasında en etkili unsurlardan biri olur.
🔹 Günümüzde sarih bir şekilde gözlemleyebildiğimiz türbeler, büyük mezarlıklar ve mezar taşları nesli muhafaza etmekle birlikte, şehri imar ve ihya eden önemli kültürel öğelere dönüşür.
🔹 Ölümden sonra hayatın olması, insanın sadece bedenden ibaret bir varlık değil, ruh, his ve duygularıyla da var olduğu gerçeği, Osmanlı'yı mezar kültüründe önemli bir noktaya taşır.
🔹 Osmanlı hanedan mensupları, devlet adamları, ulema sınıfı gibi önemli zatlar, vefat etmelerinin ardından da şehirlerin maneviyatını tesis eder, vefatlarıyla dahi yaşayan kullara ders verirler.
🔹 Anadolu topraklarında seyahat eden pek çok yabancı seyyah Osmanlı'nın eşsiz mezar kültürüne hayran olup, bu kültürü eserleriyle tasvir ve tabire çalışırlar.
🔹 Bu çalışmalar, mezar kültürünün Osmanlı medeniyetinde nasıl bir yere sahip olduğunu, medeniyet inşasında ne denli önemli bir özellik taşıdığına işaret eder niteliktedir.
Osmanlı sarayı hakkında bilgi veren ilk Batılı seyyah; Ottaviano Bon kimdir?
🔹 Osmanlı'nın mezar kültürünün şehirlerde nasıl tezahür ettiğine bakılacak olunursa, göze çarpan ilk parametre Osmanlı mezarlarının genellikle şehrin içerisinde yer almasıdır.
🔹 Mezarlığı şehrin içerisine inşa etme geleneği, "Tüm lezzetleri yok edip acılaştıran ölümü çokça hatırlayın!" hadis-i şerifinin hayata dökülmüş halidir.
*(Tirmizi, Zühd, 4)