Fazıl bir Sadrazam Köprülüzade Mustafa Paşa
II. Viyana Kuşatması'nın ardından zor durumda kalan Osmanlı Devleti'nin imdadına yetişen Köprülüzade Fazıl Mustafa Paşa; aldığı tedbirler, yaptığı ıslahat hareketleri ve adaletli düzen tesisi ile Osmanlı'ya 1 yıl 10 ay süren Sadrazamlık devrinde rahat bir nefes aldırdı. II. Avusturya Seferi sırasında gerçekleşen Salankamen Muharebesi'nde şehit olan Fazıl Mustafa Paşa'nın hayatında öne çıkan detayları hazırladık.
KÖPRÜLÜZADE FAZIL MUSTAFA PAŞA KİMDİR?
◾ 1637 - 1691 yılları arasında yaşayan Mustafa Paşa, meşhur Sadrazam Köprülü Mehmet Paşa'nın oğlu olması sebebiyle Köprülüzade, ağabeyi Fâzıl Ahmed Paşa gibi faziletli bir zat olması nedeniyle de Fâzıl sıfatlarıyla anıldı.
◾ Vezirköprü'de doğan Paşa, iyi bir medrese eğitiminin yanı sıra babasının gayretleriyle özel hocalardan çağının ilerisinde bir tedrisat aldı.
(X) Köprülü Mehmet Paşa kimdir?
Osmanlı Devleti'ni adeta uçurumun kenarından alan Köprülü Mehmet Paşa, Osmanlı tarihinin en önemli simalarındandır.
(X) Köprülü Fazıl Ahmet Paşa kimdir?
Babası Mehmet Paşa'nın tavsiyesiyle 26 yaşında sadrazam olan ve 41 yaşında vefat eden Ahmet Paşa, Osmanlı'da ıslahatın ve gelişimin teminatı olmuştur.
AİLESİNİN İZİNDE
◾ Hayatı boyunca babası ve ağabeyine olan bağlılığıyla tanınan Mustafa Paşa, pek çok sefere iştirak ederek askeri ve siyasal zeminde tecrübe kazandı.
◾ Dindar bir kişilik ve sakin bir yapıya sahip olan Mustafa Paşa, eniştesi Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'nın Sadaret döneminde kubbe veziri olarak Osmanlı Devleti'ne hizmet etti.
İSTENMEYEN ADAM
◾ II. Viyana Kuşatması'nın ardından Çanakkale Boğazı muhafızı ilan edilerek devlet merkezinden uzaklaştırılan Paşa, 1687 senesinde gerçekleşen isyanda İstanbul'a çağrıldı.
◾ İstanbul'da IV. Mehmed'in tahttan indirilmesi, II. Süleyman'ın cülüs etmesi ve bu sırada kan dökülmemesi için üstün çaba sarf etti. Lakin bu süreçte Yeniçerilerin isteği doğrultusunda Seddülbahir muhafızlığına atanarak yeniden İstanbul'dan uzaklaştırıldı.
İSTANBUL'DAN UZAKTA
◾ Sonraki senelerde Paşa; Hanya, Kandiye ve Sakız muhafızı olarak görev yaptı. Lakin bu dönem aynı zamanda Osmanlı ordusunun peşpeşe ağır yenilgiler aldığı ve artık idarenin sabrının tükendiği bir vakitti.
◾ Bu sebeplerin neticesinde Köprülüzade Fâzıl Mustafa Paşa İstanbul'a davet edildi ve 8 Kasım 1689 tarihinde Sadaret mührü kendisine teslim edildi. Paşa bu zorlu görevinde oldukça ihtiyatlı davrandı. Evvela iç meseleleri ele alarak kısa sürede büyük işler yaptı.
TOZ BULUTU
◾ Savaşlar ve iç karışıklıklardan dolayı dağılan Osmanlı hazinesini rahatlatmak adına evindeki eşyaları dahi devlete feda etti. Paşa, bu tarz hareketleri ile hem halk hem de yönetici sınıfının gözünde efsaneleşti.
◾ Adaletnameler çıkararak halkın hakkını koruyacak yegane kurumun devlet olduğunu ilan etti ve bozulan asayişi tekrar tesis etti. Cizye sistemini düzeltti ve Osmanlı hazinesini zor durumdan kurtardı.
