Arama
13 maddede Çanakkale Zaferi
Çanakkale Savaşı, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlılar ile İtilaf Devletleri arasında gerçekleşen deniz ve kara savaşlarıdır. İtilaf Devletleri, hem Osmanlı'nın merkezi olan İstanbul'u ele geçirmek hem de müttefikleri olan Rusya'ya yardım götürebilmek amacıyla Çanakkale Boğazı'nı geçmeyi hedeflemişler, ancak Türk ordusu tarafından büyük bir hezimete uğramışlardır. Çanakkale Zaferi'nin 108. yıl dönümü vesilesiyle tarihi destan hakkında önemli bilgileri derledik.
📌 İtilaf Devletlerinin, 25 Nisan'da başlattıkları çıkarma sırasında Çanakkale'yi, başında Alman General Liman von Sanders'in bulunduğu Osmanlı 5. Ordusu savunuyordu.
➡ Çıkarma yapan İtilaf Devletleri ise Birleşik Krallık, Fransa ve Birleşik Krallık'ın kolonilerinden getirilen Hindistan, Avustralya ve Yeni Zelanda (Anzak) birliklerinden oluşuyordu.
📌 İtilaf kuvvetlerinin Çanakkale'de cephe açmalarındaki en önemli neden Boğazları düşürmek ve böylece hem Osmanlı'yı savaş dışı bırakmak hem de Rusya'ya yardımcı olmaktı.
➡ Boğazlar düşerse çekimser olan Bulgaristan, askeri stratejide ön plana çıkan İtilaf grubuna girecekti. Bir başka açıdan yine İngilizler, Çanakkale'yi düşürdüğünde Osmanlı saf dışı kalacağı için Kanal Harekâtı benzeri harekâtlar olmayacaktı. Böylece İngiltere birçok yerde cephesini genişletmeyecek, savaş Avrupa içerisine sıkışacaktı.
📌 İtilaf Devletleri ile birlikte hareket eden Rusya'ya Çanakkale dışında yardım götürülebilecek tek yer Kuzey Buz Denizi'ydi ancak hem İsveç ve Norveç'in o tarihte tarafını belli etmemeleri, hem Alman denizaltıları ve donanlarının o bölgede çok etkin oluşu hem de kış şartlarından dolayı denizin donmasını bu durumu imkânsız kılıyordu.
➡ Dolayısıyla İtilaf Devletlerinin tüm zorluklara rağmen o bölgeden Rusya'ya yardım götürmesi, Osmanlı'nın savaş dışı kalması ve Balkanlarda hâkimiyetin kurulması gibi unsurları hayata geçirmeyecekti. Bu nedenle İtilaf Devletleri Çanakkale Boğazı'nda cephe açmayı tercih ettiler.
📌 İtilaf Devletleri Çanakkale'de yürütecekleri harekâtı iki aşamalı olarak planlamışlardı. İlk aşamada donanma ile boğazı geçecekler, ikinci aşamada ise kara gücüyle boğazın iki yanını kontrol altına alacaklardı.
➡ Planı bu yönde hazırlayan İtilaf kuvvetleri, kendi kara kuvvetlerinin Balkan Savaşlarında yenilgiye uğrayan Osmanlı Kara Ordusu'nu kolaylık yenebileceğini düşünüyordu. Üstelik Osmanlı'nın o tarihlerde Almanlardan henüz yeteri kadar teknik yardım da almayışı da İtilaf Devletleri'ni cesaretlendirmişti.
📌 Balkan Savaşlarındaki deneyimden hareketle ve gelen savaşın yaklaşmakta olduğu bilinciyle Osmanlı ordusunda geniş tedbirler alınmış ve ordu yeniden yapılandırılmıştı. Öte yandan Çanakkale bir ölüm-kalım savaşıydı.
➡ Çanakkale'nin düşmesi, anavatan ve İstanbul'un da düşmesi anlamına geliyordu. Bu nedenle Çanakkale'deki direniş, Osmanlı'nın son önemli bir zaferiydi.