12 maddede İstanbul'un manevi fatihi Akşemseddin
Devrinin en iyi hekimi olan Akşemseddin'in mikrobu keşfeden ilk bilim adamı olduğunu biliyor muydunuz? Fatih Sultan Mehmet'in hocası ve İstanbul'un manevi fatihi Akşemseddin, Anadolu'nun İslamlaşmasında büyük rolü vardı. Fatih Sultan Mehmet'in "O benim hocamdır. Şehrin manevi fatihidir." dediği büyük alim, fetihten sonra Ayasofya'da kılınan cuma namazında ilk hutbeyi okudu. İStanbul'un fethi manevi mimarı Akşemseddin hakkında bilinmesi gerekenleri sizler için derledik.
📌 Asıl ismi Muhammed Şemseddin bin Hamza olan Akşemseddin, 1390 yılında günümüzde Suriye sınırları içinde yer alan Şam'da doğdu. Küçük yaşta Kur'an-ı Kerim'i hıfzeden Akşemseddin, 7 yaşında ailesiyle Anadolu'ya gelip Samsun'un Kavak ilçesine yerleşti.
Âlim olan babası Şeyh Şerafeddin Hamza'nın vefatının ardından şeri ilimlerin yanında tıp eğitimi aldı.
📌 Kısa sürede Osmancık Medresesi'nde müderris olan Akşemseddin, tasavvuf yolunda yükselmek için İran, Şam ve Bağdat'ı dolaştı. Daha sonra kendisini bilenlerin tavsiyesi üzerine zamanın büyük velisi Hacı Bayram Veli'ye gitmeye karar verdi.
Hacı Bayram Veli'nin yanında kaldığı süre içinde tasavvufun inceliklerini öğrenen Akşemseddin, icazetini aldıktan sonra Beypazarı'na yerleşti. Bir süre burada kalan Akşemseddin, daha sonra Göynük'e gitti.
📌 II. Mehmet ile tanışan Akşemseddin, tahta çıktıktan sonra da görüşmeye devam etti.
📌 İstanbul'un fethinden önce iki defa Fatih'in yanına Edirne'ye giden Akşemseddin, II. Murad'ın kazaskeri Çandarlıoğlu Süleyman Çelebi'yi ve Fatih'in kızlarından birini tedavi ederek iyileştirdi. Fatih'in kızı da kendisine Beypazarı'ndaki pirinç mezralarını verdi.
📌 "Tabib-i ebdan" olduğu, devrinin iyi bir hekimi sıfatıyla da şöhret kazandığı ve tıbba dair eserleri bulunduğu belirtilen Akşemseddin, tıp tarihinde ilk defa mikrop meselesini ortaya attı. Hastalıkların mikrop yoluyla bulaştığı fikrini öne süren âlim, bu alanda kesin bilgiler veren Fracastor adlı İtalyan hekimden en az 100 yıl önce bu konuya ilk temas eden tabip olduğu kabul edilir.
📌 Göynük'te yaşadığı dönemde Fatih Sultan Mehmet'in fetih hazırlıkları yaptığı haberi üzerine Edirne'ye giden Akşemseddin, İstanbul'un fethine birçok mürşitle beraber katılarak padişahın yanında bulundu.
📌 İstanbul'un fethinde II. Mehmet'in yanında olan Akşemseddin, Fatih üzerinde en etkili insanlardan biriydi.
