Osmanlı’nın ateşten hızlı kahramanları “Tulumbacılar”
"Yaman geliriz yaman gideriz" naraları ve cesaretleri ile bir dönem ahşap evlerin saltanat sürdüğü İstanbul'u yangınlardan koruyan ve semt sakinlerinin yiğitlik, şeref ve namusunun timsali tulumbacıların, itfaiye teşkilatına dönüşme yolculuğu 1925 yılında başlar. Türkiye'de her yıl 25 Eylül 'de başlayıp 1 Ekim günü biten hafta, yangın haftası olarak kutlanır.
"Tulumbacıların reisi yangını haber veren köşklüye "Oğlan mı, kız mı?" diye sorardı. İstanbul yakası için "oğlan", Beyoğlu yakası için "kız" denirdi."
Köklü ve şerefli bir geçmişe sahip Türk İtfaiyesinin, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuruluşundan yıllarca önceye dayanan bir geçmişi var. Asansörde kalan kişilerden, denize düşen araçlara; çatıda kalan kediden, yangın içinde kalan insanlara kadar her duruma müdahale eden ateşten hızlı kahramanlarımız, bazen görev başında şehit düştüler.
PEYAMİ SAFA'DAN BİR YANGIN HİKÂYESİ
İstanbul, Cumhuriyet devrinde merhum Vali Haydar Bey'in kurduğu İtfaiye Teşkilatı'na kadar, günlerce devam eden büyük yangın afetleri geçirdi. Bu yangınlarda bazen sekizde birini, bazen dörtte birini, bazen yarısını kaybetti. Şehrin simasını değiştiren, saraylar, konaklar, hanlar, hamamlar, çarşılar, ecdat yadigâr abideler; Türk İrfanının ve tarihinin hazineleri olan kütüphaneler bir çırpıda yok oldu.
Bu facialara karşı ilk koruyucu tedbir, 18. yüzyılın ortalarına doğru Lâle Devrinin padişahı III. Sultan Ahmet'in büyük Veziri Nevşehirli Damat İbrahim Paşa tarafından Yeniçeri Asker Ocağı'na bağlı bir tulumbacı ocağı kurulmasıyla alındı. Ondan önceki yangınlar, semt semt asayiş ve inzibatı için kurulmuş yeniçeri kolluları "Karakollar" neferleri ile halk tarafından söndürüldü.
1869'da belediye merkezlerine, mahallelere tulumbalar verilerek semt tulumbacı ocakları, bir kaç sene sonra da itfaiye alayları kuruldu. Cumhuriyet dönemiyle birlikte yangın söndürme görevi 25 Eylül 1923 tarihinde belediye hizmeti olarak kabul edildi. 1923'ten sonra itfaiye teşkilatı, belediyelere devredildi. Türkiye'de her yıl 25 Eylül 'de başlayıp 1 Ekim günü biten hafta yangın haftası olarak kutlanır.
