Arama
Boğaz'ın nadide incisi: Şemsi Paşa Camii
Boğaz'ın incisi Şemsi Paşa Camii, Mimar Sinan'ın en güzel yapısıdır. Dört asırdır, deniz kıyısından gelenleri selamlar. Fakat bu şaheser, son günlerde tepki çeken bir çalışma ile gündeme geldi. İBB, Şemsi Paşa Cami'nin önüne çelik konsol yerleştirdi. Bu, yapının denizle olan bağlantısının kopmasına ve yalı cami özelliğinin yok olmasına neden olacak. Gelin halk arasında Kuşkonmaz Camii olarak da bilinen Şemsi Paşa Cami'nin tarihine daha yakından bakalım.
Yalı camiler, boğaz kıyılarına inşa edilen mütevazı ve bulundukları yerin siluetini belirleyen yapılardır.
➡ İBB'nin bu çalışması, tarihi yapının denizle olan bağını kopartarak yalı cami özelliğini kaybetmesine neden olacak. Yapılan bu yolun, yoğun yaya trafiği yüzünden caminin tarihi dokusunda kalıcı hasar bırakması da söz konusu.
➡ İBB yönetimi tarihi hatayı "portatif yolun yalı cami özelliği bozulmayacağını" söyleyerek savunsa da denizle olan bağı kopartılan bir yapının bu özelliğini kaybedeceği aşikârdır. Nitekim caminin hemen arka tarafında yayaların geçtiği sahil yolu mevcutken yapılan bu inşa çalışmaları gereksizdir.
Yapılan çelik konsol çalışması özgün tarihi rıhtım dokusunda da tahribatlara neden olacaktır.
➡ Prof. Dr. Erhan Afyoncu, yapılan çalışmaya "Vapurla geçerken bütün güzelliği ve zarafetiyle Üsküdar'a hoş geldiniz diye sizi karşılayan bu küçük ama son derece zarif ve orantılı külliye sahili bir biblo gibi süsler. Bu kadar güzel bir eser başka bir memlekette olsa cam fanusta korunur ama biz birkaç yıldır orijinalliğini ve güzelliğini bozmak için elimizden geleni yapıyoruz." sözleriyle tepki gösterdi.
➡ Bu çalışma aynı zamanda, sırrı çözülemeyen eserlere imza atan Mimar Sinan'a büyük saygısızlıktır. İleri mimari zekasıyla kendine hayran bırakan Koca Sinan, deniz üzerinde yaya yoluna ihtiyaç duysaydı bunu pek tabii kendisi inşa ederdi.
➡ Vakıflar Genel Müdürü Burhan Ersoy da Şemsi Paşa Camisi'nin sahil kısmında yapımı devam eden yaya yoluna tepki göstererek çalışmadan ivedilikle vazgeçilmesini istedi. Ersoy, aksi takdirde yasal sürecin başlatılacağını bildirdi.
"Yalı camii özelliği ve 450 yıllık tarihi ile boğazın incilerinden Şemsi Paşa Camii'ne İBB tarafından yapılmaya çalışılan yaya yolu uygulamasından ivedilikle vazgeçilmesini, vazgeçilmediği takdirde, camimizin kimliğini korumak açısından Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu nezdinde gerekli girişimlerde bulunacağımızı, buna bağlı olarak ilgililer hakkında yasal süreci başlatacağımızı belirtmek istiyorum."
Gelin, boğazı inci gibi süsleyen bu nadide eserin tarihine daha yakından bakalım 👇
Cami, İstanbul Boğazı'nın Marmara'ya açıldığı bir noktadadır.
📌 Mimar Sinan'ın güzide eseri Şemsi Paşa Camii, Selimiye Camisi'nden sonra 1580 yılında inşa edildi. Aynı zamanda Mimar Sinan'ın en küçük yapısıdır. Birçok sanat tarihçisi tarafından İstanbul'un en güzel camisi olarak tanımlanır bu yapı.
📌 Şemsi Paşa Külliyesi, cami, medrese ve türbeden meydana gelir. Banisi yani yaptıranı, III. Murad döneminin sadrazamı Şemsi Ahmed Paşa'ydı.
➡ Külliye, Şemsi Ahmed Paşa'nın sarayının hemen yanında yer alırdı. Paşa'nın III. Murad adına yaptırdığı Şerefâbâd Kasrı adıyla bilinen bu saray, birkaç duvarı haricinde günümüze ulaşamadı.
📌 Şemsi Ahmed Paşa, Candaroğlu hanedanlığına mensuptu. Aynı zamanda son Kastamonu Beyi Kızıl Ahmet'in torunuydu. Kanuni Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murad' müsahiplik ve avcı başılık yaptı.
➡ Şemsi Ahmed Paşa, soyunu ve ismini en iyi şekilde temsil etmesi için Üsküdar'a bir cami inşa ettirmek istedi. Fakat Mimar Sinan'dan özel bir isteği vardı. Caminin minarelerine kuşların konup pisletmemesi…