10 Çeşme 10 Hikaye 10 Mimari
Temizlik ve içme suyu ihtiyacını karşılamak amacıyla inşa edilen çeşme ve sebiller yer aldığı şehrin mimarî dokusunda derin izler bırakır. Medeniyetimizde bir hayır unsuru olarak belirirken diğer devletlerde meydanları süsleme, devlet başkanlarından hatıra bırakma hüviyeti taşır. Yapıldığı dönemin yaşantısına ve mimarisine de ışık tutan bu yapılar gelecek nesiller içinde tarihi anlamada büyük önem ifade eder. Ülkemizden ve dünyanın farklı bölgelerinden çeşme örneklerini, hikayelerini ve mimarilerini incelemeye ne dersiniz?
Önceki Resimler için Tıklayınız
Sebilj Brunnen Çeşmesi / Başçarşı Sebili
➤ Dört bir yanı Osmanlı eserleri ile çevrili Sebilj Brunnen Çeşmesi Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'nın simge yapılarından birisidir. Şehrin en önemli kültür değerlerinden ve buluşma noktalarından olan yapı 15. yüzyılda Bosna Sancak Beyi İsa Bey tarafından yaptırılır
➤ Sırp ordusu 1992-1995 yıllar arasında Bosna Savaşı esnasında çeşitliliği temsil eden kültürel ve tarihi eserlere yönelik saldırılarıyla Sebilj Brunnen Çeşmesi'ni imha etmeye çalışır. Tüm saldırılara rağmen ayakta kalan bu Osmanlı eserinin 2007 yılında aynısı Saraybosna'daki mimarisine sadık kalınarak Bursa'da da inşa edilir.
Tophane Çeşmesi
➤ İstanbul'un Tophane Meydanı'nda yer alan Tophane Çeşmesi, Sultan I. Mahmut tarafından 1732 yılında yaptırılmış bir meydan çeşmesidir. İstanbul'un üçüncü büyük ve şehirdeki en yüksek duvarlı çeşmesi özelliklerini barındıran eser, Meclis-i Mebusan ve Kılıç Ali Paşa caddeleri arasında yer alır.
➤ Mimar Mehmet Ağa'nın Türk rokokosu tarzında tasarladığı çeşme tarihi surların dışında kalan çeşmelerin en güzellerinden birisidir. Güneyden Kılıç Ali Paşa, kuzeyden Nusretiye camileriyle, batıdan Tophane atölyeleri ve doğudan rıhtım ile çevrili çeşme, "l. Mahmut Han Çeşmesi" olarak da bilinir.
Üsküdar III. Ahmed Meydan Çeşmesi
➤ Osmanlı'nın sanatkar padişahlarından Sultan III. Ahmed'in emriyle inşa olunan III. Ahmed Meydan Çeşmesi, validesi Râbia Gülnûş Emetullah Sultan'ın vefatı üzerine Hassa Mimarı Kayserili Mehmed Ağa'ya yaptırılır. Üsküdar'ın sembol eserlerinden biri olan bu abidevi çeşme 1729 yılında tamamlanır.
➤ Sultan III. Ahmed'in bizzat kendi elleriyle de kitabesini yazdığı eser, denize bakan cephenin oldukça sanatlı ve işlemeli olduğu dört adet cepheye sahiptir. Dönemin mimari üslubunun Batı'dan etkilenmeye başladığının nüveleri hissedilen eser, altı toprakla doldurularak inşa edilir.
Bembo Çeşmesi
➤ Bembo Çeşmesi, Osmanlı'nın fethinden sonra büyük bir değişime uğrayarak Türk-İslam medeniyetinin izlerini taşıyan bir ada haline gelen Girit Adası'nda yer alır. Hacı İbrahim Ağa tarafından Kandiye şehrinde hayır amaçlı yaptırılan sebilin arkasındaki eser, Venedik döneminden kalma bir yapıdır.
➤ Orta yerinde başsız bir heykel bulunduran 1550'li yıllarda inşa edilmiş eser, Hacı İbrahim Ağa'nın yaptırdığı sebille birlikte iki medeniyetin farkını ve aynı zamanda buluşmasını sergiliyor.
Trevi Çeşmesi
➤ Roma'daki en ünlü ve en güzel çeşmelerden biri olan Trevi Çeşmesi, Üç yol ve Aşk Çeşmesi olarak da bilinir. Mimar Nicola Salvi'nin tasarladığı ve kendisinin ölümünden sonra Pietro Bracci'nin tamamladığı çeşme 26 metre yüksekliğe ve 49 metre genişliğe sahiptir.
➤ Osmanlı'daki çeşme kültürü ve Roma'daki mimari stilin farkının tüm açıklığıyla okunduğu eser şehirdeki en geniş Barok çeşme olduğu gibi dünyaca ünlü çeşmelerden de birisidir.
