İstanbul'da bir Osmanlı mimarisi: Bayram Paşa Türbesi
İslam dininin kabul edilmesiyle Türkler, mukaddes miraslar inşa etmiştir. Bunlardan biri külliyelerdir. Külliyeler kompleks yapılar olup cami, medrese, kütüphane, çeşme, hastane gibi hizmet amacı ile inşa edilen çeşitli bölümlerden oluşur. Sizlere İstanbul'un en önemli külliyelerinden olan Bayram Paşa Külliyesi'ni anlattık.
Önceki Resimler için Tıklayınız
KÜLLİYENİN BANİSİ BAYRAM PAŞA
🔸Bayram Paşa, 4. Murat zamanında sadrazamlık yapmış bir devlet adamıdır. Paşa, Enderun'da eğitim görmüştür. Mezun olduktan sonra da çuhadar-ı şehriyar olmuştur.
MİMAR SİNAN İSTANBUL'UN SU SORUNUNU NASIL ÇÖZDÜ?
Külliye nedir?
🔸Değişik fonksiyonlardaki birkaç yapının bir arada yer alması ile oluşan binalar topluluğu anlamına gelen külliye; zaman içinde manzume, hey'et, imâret, site, imâret sitesi, kompleks gibi isimler verilerek anılmıştır.
🔸Külliyeler, bir cami etrafında birleşmiş şeklinde görülür. Külliyeler, bazen medrese veya ticari bir yapı olarak var olurken bazen de türbe çevresinde şekillenir.
🔸Cami etrafında yapılıp toplanılan bu yapılar, devlet yönetiminin en üst kademesinde olan kişilerle hatta onların eşleri ve çocukları, yönetimin çeşitli kademelerinde bulunan vezir, bey, paşa, sadrazam gibi devlet ricaliyle halktan hayır sahibi zenginler tarafından halka hizmet etme amacı ile inşa edilir.
🔸Medine'de yer alan Mescid-i Nebevi de bir "külliye" fonksiyonuna sahiptir. Külliyeler, Osmanlı döneminde ise sayıları artarak devam etmiştir.
➡ Külliyelere en yakın örnek; XIX. yüzyılda İstanbul'da Selimiye (1801-1805), Küçük Efendi (1825), Bâlâ Süleyman Ağa (1862-1863), Altunizade İsmâil Zühdü Paşa (1865-1866), Pertevniyal Vâlide Sultan (1870), Şeyh Zâfir (1887) külliyeleriyle İstanbul dışında Kütahya'da Molla Bey Külliyesi (1855) inşalarıdır.
➡ Medrese, 1792 senesinde on; 1869 yılında 27 talebeye hizmet vermiştir. Günümüzdeki adı ile Bayrampaşa Kültür Derneği olarak hizmet vermektedir.
🔸Bayram Paşa Külliyesi'nde bazı hücrelerinde Kubbe ile örtülü dershanesi ve 14 hücresindeki kurnalı çeşmelerin şömineli ocaklar vardır.
🔸İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti etkinlikleri çerçevesinde restorasyon çalışmalarını tamamlayan Sadrazam Bayram Paşa Külliyesi, içindeki Sadrazam Bayram Paşa Türbesi, büyük bir törenle açılmıştı. Aynı zamanda bu süreçte 90'lı yıllarda türbeden çalınan çiniler bulunarak yerine külliyeye yerleştirildi.
