Türk lehçelerinde "seyahat"
Köklü bir tarihe sahip olan Türkler, uzun yıllar boyunca göçebe bir yaşam sürdüler. Bu yaşantı Türk topluluklarını pek çok noktada derinden etkiledi. Bu nedenle "seyahat ve gezi" kavramları tüm Türk lehçelerinde görülen mefhumlar oldu. Peki bu kelimeler, Özbek, Kazak, Türkmen, Uygur, Kumuk Türkçesi gibi lehçelerde nasıl karşılık bulur? Sizler için araştırdık...
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Seyahat - Seyahet
🔹 Azerbaycan Türkçesi, Türk lehçeleri arasında Türkçeye konuşma ve yazı dili olarak en yakın olandır. Bu lehçede Türkiye Türkçesi ile pek çok ortak sözcük bulunur.
🔹 Bunlardan biri "seyahat, gezi" sözcükleridir. Arapça kökenli olan bu kelimeyi Azerbaycan Türkçesinde "seyahet" ifadesi karşılamaktadır.
➡ Sərnişinlər uçuşunuzdan əvvəl ölkənin tələbləri haqqında ən son məlumatları almalıdırlar.
➡ Yolcular, seyahat edecekleri ülkenin gereklilikleri hakkında en son bilgileri uçuşunuzdan önce almalıdır.
TÜRKMEN TÜRKÇESİ
Seyahat - Syyahat
🔹 Azerbaycan ile Oğuz grubunda yer alan bir lehçe daha vardır. Türkiyenin güneydoğusunda bulunan Türkmenistan'daki halkın konuştuğu Türkmen Türkçesi'dir.
🔹 Bu lehçede "seyahat" kelimesini yine Arapça kökenli olan "syyahat" sözcüğü karşılamaktadır.
➡ Häzirki döwürde Türkmenistanda syıahatçylyk pudagyny ösdürmeklige aıratyn üns berilıär. İurdumyzyň tebigy-syıahatçylyk we taryhy-medeni mümkinçilikleri, baı milli däpleri we olaryň özboluşlylygy syıahatçylyk pudagynyň ösüşiniň möhüm ugurlary bolup durıar.
➡ Şu anda Türkmenistan'da turizm endüstrisinin gelişimine özel önem verilmektedir. Ülkenin doğal-turizm ve tarihi-kültürel olanakları, zengin ulusal gelenekleri ve bunların özgünlüğü turizm endüstrisinin önemli gelişme alanlarıdır.
Ortak değerlerimiz "vatan"
GAGAVUZ TÜRKÇESİ
Seyahat - Gezmaa
🔹 Güneybatı yani Oğuz grubunda yer alan bir diğer lehçe, Gagavuz Türkçesidir. Bu Türk lehçesi ülkemizin kuzeybatısında bulunan başta Gagavuzya olmak üzere dünyaya dağılmış bir şekilde yaşayan Gagavuzlar tarafından konuşulmaktadır.
🔹 Öz Türkçe kelimeleri bünyesinde barındıran bu lehçede "seyahat, gezme" sözcüklerini "gezmaa" ifadesi karşılamaktadır.
➡ Daada gezan kurda da çatacak ayiya da.
➡ Dağda gezen kurda da sataşacak ayıya da.
Gagavuz Türkçesi atasözü
KARAÇAY - MALKAR TÜRKÇESİ
Seyahat - Aylanmak
🔹 Karaçay - Malkar Türkçesi ile beraber yönümüzü Kuzeybatı Türk lehçelerine doğru çevirmiş olduk. Bu lehçe daha çok, kalabalık bir şekilde Türkistan coğrafyasında yer alan Kıpçak grubunu temsil etmektedir.
🔹 Karaçay - Malkar Türkçesinde "seyahat, gezi" ifadelerinin yerine "aylanmak" sözcüğü kullanılmaktadır. Bu kelime aynı zamanda "dolaşmak" manasına da gelir.
➡ Cuvuk bol Sokur Atabiy ne aylanasa? Necürüyse?
➡ Buyur Kör Atabiy ne geziyorsun? Ne dolanıyorsun?
Karaçay - Malkar Türkçesi halk şarkıları
KAZAK TÜRKÇESİ
Seyahat - Jorıq
🔹 Kazak Türkçesi, Kıpçak grubununda yer alan çoğu kelimenin temelini oluşturur. Bilhassa Kırgız Türkçesi ile ortak kelimeleri olan bu Türkçe de Eski Türkçeden gelen kelime sayısı diğer lehçelere göre azdır.
🔹 Örneğin "seyahat, gezi" sözcüklerini "jorıq, jürgen, sayaxat, ekskwrsiya" kelimeleri karşılamaktadır.
➡ Tek jürgenşe,tegin iste.
➡ Boş gezmektense, bedava çalış.
Kazak Türkçesi atasözü
