Şiir sözlüğü

Bazı kavramlar üzerine herkes konuşmuş, bir tarif çabası içine girmiştir. Şiir de bu minvalde dünya tarihi boyunca en çok konuşulan kavramlardan biridir. Duyguların bir ahenk içerisinde dile getirilmesi olarak tarif edilen şiir, tarih boyunca insanların kendilerini buldukları bir tür olmuştur. İnsanlığın bir ifade biçimi olarak ortaya çıkan şiir, genel kabule göre güzel sanatların en zor ve en güzel dalıdır. İnsanlık serüveni boyunca şairler, topluluk içerisinde şiirlerini okumuş ve halktan teveccüh görmüşlerdir. Meşhur şairlerimiz ➡Yunus Emre 📌 Her şairin kendine has bir dili ve sanat dünyası vardır. Şair, metni içerisinde bu anlayışı farklı bir şekilde ifade eder. Bu ifade biçimine imge denir. İmge bir kelime, kelime grubu ve yönlendirici bir işaret olabilir. İmgesiz bir şiir metni düşünülemez. Şair iç ve dış dünyasından etkilenen ve bu etkinin uzun süre tesiri altında kalan ruh adamıdır. Bu husus şiirdeki imgeleri güçlendirir. 📌 Sezai Karakoç şiirinde öne çıkan imgeler; aşk, hürriyet ve dava iken İsmet Özel şiirinde öne çıkan imge ölümdür. Çünkü yaşantı ve şahsilik imgeyi birinci elden etkiler. (x) 🔍 Bilgi Notu: 'İstanbul damla damla içimde birikti 📌 Bir şiirin dış yapısını ifade etmek için nazım şekli / biçimi tarifi kullanılır. Her edebiyat türünde ve döneminde ortaya farklı nazım biçimleri çıkmıştır. Bu edebiyatı besleyen ve şekillendiren çevre ile alakalı olduğu kadar dönemin hâkim algısı ile de alakalı bir husustur. İslam Öncesi Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ➡ Koşuk ↪ Şölenlerde söylenen aşk ve kahramanlık gibi temaları öne çıkaran şiirlerdir. 'Avlap meni koymangız ➡ Destan ↪ Toplumları etkileyen büyük olaylar üzerine belli bir düzenle yazılır. 'Ben sizlere kağan oldum ➡ Ninni ↪ Çocuklar için okunan ezgili şiirlerdir. 'Dandini dandini danalı bebek ➡ Varsağı ↪ Varsak Türklerinin söylediği şiirlere genel ad olarak varsağı denir. Göçer olan Varsakların havası şiirlere yansımıştır. 'Yürü bre Bulgar dağı Divan Edebiyatı Nazım Biçimleri ➡ Müstezat ↪ Artan anlamına gelen müstezat, gazelden türeyen bir nazım biçimidir. 'Ey şûh-ı kerem-pîşe dil-i zâr senindir ➡ Kaside ↪ En az on beş beyit uzunluğunda olan kaside, Arap edebiyatı menşeli bir nazım biçimidir. 'Saçma ey göz eşkten gönlümdeki odlare su ➡ Murabba ↪ Ahmed Paşa'nın kullanmasıyla ünlenen murabba, nazım birimi dörtlüklerden oluşan bir nazım biçimidir. 'Gül yüzünde göreli zülf-i semen-sây gönül ➡ Tuyuğ ↪ Kadı Burhaneddin'in telifi olan tuyuğ, Türk edebiyatına has bir nazım biçimidir. 'Dilberün işi itâb u nâz olur ➡ Terci-i Bend ↪ Dört ila on bentten meydana gelen terci-i bent, Ziya Paşa ile altın çağını yaşamıştır. 'Aceb ey Hızr-ı ma'nâ bî-nevâya himmet olmaz mı ➡ Musammat İpliğe dizilmiş inci anlamına gelen musammatın ilk örnekleri Harun er- Reşid'in sarayında verilmiştir. Bentlerden oluşan nazım biçimlerine genel olarak 'musammat' denir. Musammat çeşitleri ↪ Taşir 📌 Şiiri oluşturan en küçük birim sözcük ondan sonra ise mısra veya dizedir. Teknik olarak mısra ve dize aynı anlama gelir. Dizelerden oluşan şiir biçimlerine ise nazım birimi denir. Her şiirin temelinde bir nazım birimi vardır. Nazım birimleri ➡ Dize ↪ Şiirdeki her bir satırı ifade etmek için kullanılır. 'Savaş bizi karlı dağlara götürdüğü gün' Arif Nihat Asya ➡ Beyit ↪ İki dizeden oluşarak kendi içerisinde bir anlam bütünlüğü olan nazım birimidir. 'Rihlet güninde derdüni dünyâya virmezin ➡ Bent ↪ İki satırın üstünde yazılan ve anlam bütünlüğü olan birime ise bent denir. 'Düştükçe vurulmuş gibi yer yer 📌 Ölçü anlamına gelen vezin, şiir içerisinde bulunan önemli bir denge unsurudur. Türk Şiir tarihi boyunca 19. yüzyıla kadar sadece aruz ve hece ölçüleri kullanılmıştır. Tanzimat Fermanı ile başlayan tercüme hareketleri esnasında serbest şiir edebiyatımıza girmiştir. Serbest şiir bir vezin kabul etmeden yazılır. Böylece aruz ve hece ölçüsü edebi hayatımızdan yavaş yavaş çıkmıştır. 📌 Hece ölçüsü, hece sayılarının denkliğine dayanır. Daha çok Halk edebiyatında kullanılan bu ölçü yedi, sekiz, on bir ve on dörtlü kalıplar halinde yazılır. 'Söylenmemiş bir masal / gibi Anadolu'muz' Faruk Nafiz Çamlıbel Yahya Kemal'in şiirlerinde İstanbul 📌 Aruz ölçüsü divan edebiyatının vazgeçilmez vezin türü olmuştur. Mısraların uzunluk ve kısalık ölçülerine dayanan aruz yüzyıllar boyunca şairlerin yuvası ve ilham kaynağıdır. 'Fakr kûyun devlet-i dehre Hayâlî vermedi 📌 Ses benzerliği olarak tarif edebileceğimiz kafiye, mısra sonlarında tekrarlanan sözcükler arasında aranır. Eski edebiyatın olmazsa olmazlarından olan kafiye diğer adıyla uyak serbest vezinle beraber terk edilmiştir. 'Dönülmez akşamın ufkundayız, vakit çok geç 📌Mısra sonlarında kafiyeden gelen eklere redif denir. Aynı amaçla kullanılan kelimler olan redifi kafiyeden bu özelliği ayırır. Redifler bir ek olarak geldiği gibi kelime olarak da gelebilir. 'Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner aşarım. 📌 Şiirde duygular saf hali ile dile getirildiği gibi bazı sanatlara kullanılarak da söylenir. Şiiri güçlendiren ve okuyucuyu içine çeken bu sanat dallarına edebi sanatlar denir. ➡ Tariz ↪ Sözün gerçek anlamının dışında taşlama, dokundurma olarak kullanılmasıdır. 'Vermedi ablukada şan-ı donanmaya halel ➡ İrsal-i mesel ↪ Şiiri güçlendirmek için metin içerisinde çok bilinen kelime ve kelime öbeklerinin kullanılmasıdır. 'Çağır Karac'oğlan çağır

Şiir sözlüğü

"4. İstanbul Dijital Sanat Festivali" sona erdi

PODCAST I Ayasofya'nın büyük gizemi

"Zaman belirleyici" olarak bilinen muvakkithanelerin bir örneği de Selimiye'de

Kadim bir öncü: Nizamiye Medreseleri

Türk lehçelerinde Mayıs ayı

Eşikte Duran İnsan'dan alıntılar

İslam’dan edebiyata kadar en özgün konuların podcastleri

PODCAST I Fergana Vadisi niçin önemli?

İslâmcılık siyaseti bitti mi, yeni mi başlıyor? -2-

Gönül frekansında buluşanlar

Ankara'da terör örgütü ASALA tarafından şehit edilen diplomatlar için anıt yapılacak

Somali’nin hürriyet kahramanı: Muhammed b. Abdullah Hasan

Sahabenin ümmete örnekliği

İslam sanatında zirve: Selçuklu çinileri

Kosova'nın 735 yıllık en eski camisi: Mlike

İnzivanın iktizası

İslâmcılık siyaseti bitti mi, yeni mi başlıyor? -2-

Kadim bir öncü: Nizamiye Medreseleri

Eşikte Duran İnsan'dan alıntılar

Gönül frekansında buluşanlar

Türk lehçelerinde Mayıs ayı

Geçmişten günümüze üzerlik otu

Arama

Şiir sözlüğü