Kayıp Kitaplar: Dünya Tarihinin En Çok Aranan 10 Eseri
Tarih boyunca insanların en çok rağbet gösterdiği nesnelerden olan kitaplar, medeniyet kurucu bir unsur olmalarının yanında toplumların hikayelerini de şekillendirmişlerdi. Kitaplar arasında bazıları hissettirdikleri, üslupları, etkileri ile emsallerinden ayrılmış ve dünya tarihine geçmişti. Ama bazıları da bu kadar şanslı olamamıştı. Öyle ki bazı kitaplar ya hiç görülememiş ya da tüm çabalara rağmen ilk halleri kaybolmuştu. Bunlar arasında Homeros'tan Shakespeare'a uzanan geniş bir yelpaze mevcut. Tarihteki önemli kayıp kitapların izini sürdük.
Önceki Resimler için Tıklayınız
◾ İbranice olan Eski Ahit'te 24 kitap mevcut iken Hristiyanların kitabı İncil'de ise mezheplere bağlı olarak 66 - 84 kitap daha vardı. Ama bu eserlerin ciddi bir bölümü kayıp. İznik'te toplanan konsilde bu rakam dörde indirilmişti.
◾ Bazı İnciller farklı metinlerde geçse de birçok İncil kelimenin gerçek anlamıyla kaybolmuş durumda. Bu kitapların var oldukları yalnızca İncil'in diğer kitaplarında adlarıyla anıldıkları için bilinmekte.
◾ Örnek olarak Sayılar Kitabı'nda hiçbir kopyası günümüze ulaşmamış olan "Yahweh Savaşları Kitabı"ndan bahsedilmekte. Benzer şekilde, Birinci ve İkinci Krallar Kitabı ve Birinci ve İkinci Tarihler Kitabı da aynı durumda.
◾ Homeros'un meşhur eserleri İlyada ve Odysseia'dan önce Margites vardı. M.Ö. 700'lü yıllarda yazılmış olan Homeros'un ilk eseri olan bu komik destansı metin hakkında az malumat var.
◾ Kitabın aptal kahramanı Margites'e diğer eserlerde de atıflar bulunmakta. Margites'in günümüze ulaşan herhangi bir kopyası mevcut değil. Aristoteles, "Şiir Sanatı Üzerine" adlı eserinde Margites hakkında şöyle yazmıştı:
"Homeros komedinin alacağı biçimleri ilk belirten kişiydi, çünkü Margites'i komedilerle, İlyada ve Odysseia'sının trajedilerimizle olan ilişkisini taşır."
◾ 19. yüzyılın en meşhur romancılarından olan Jane Austen, 18 Temmuz 1817'de 42 yaşında öldüğünde ardında on bir bölümden oluşan bitmemiş bir roman bıraktı.
◾ Romanda Charlotte Heywood isimli kahramanın bir tatil köyü olarak inşa edilen Sanditon sahil kasabasına ziyareti hastalık hastası olma sendromundan hareketle anlatılıyordu.
◾ Büyük kurgucu, roman içinde gerekli tüm ögeleri kursa da vefatı ile eser yarım kalmıştı. Bazı yazarlar metni Austen gibi tamamlamaya çalışsa da başarılı olamadı.
◾ Felsefi alt metni ile dünyanın en çok okunan romanlarından olan Moby Dick'in yazarı Herman Melville, 1852 yılının Temmuz ayında Massachusetts'te bir ada olan Nantucket'a yaptığı gezide, Agatha Hatch isimli bir kadının trajik hikayesini dinledi.
◾ Kısaca Agatha Hatch, gemi kazası geçiren James Robertson adlı bir denizciyi kurtaran, ardından onunla evlenen ve daha sonra terk eden bir deniz feneri bekçisinin kızıydı.
◾ Melville bir sene içinde bu hadiseye odaklanan "Haç Adası" isimli bir roman yazdı. Ancak yayıncısı bilinmeyen nedenlerle metni basmayı reddetti. Bundan sonra ise el yazmasının hiçbir kopyası bulunamadı.
◾ Çılgın Kalabalıktan Uzak ile okurların bam teline dokunan Thomas Hardy'nin ilk romanı olan "Fakir Adam ve Kadın", İngiltere'de bir köylünün oğlu ile yerel bir toprak sahibinin kızı arasındaki ilişkiyi anlatıyordu.
◾ Ama kitap bilinmeyen sebeplerden dolayı yayınlanmadı. 1860'lı yılların sonlarına doğru yazılan eser hakkında Hardy ve şair Edmund Gosse 1915 yılında konuştularsa da Hardy elli yıldan fazla bir süre önce kaleme aldığı metni tam anlamıyla hatırlayamadı.
◾ Bu da kitabın tarihe karışmasına sebep oldu. Kitabın kopyasının da mevcut olmaması olay örgüsünün Thomas Hardy'nin diğer eserlerine ilham olduğu yorumunu kuvvetlendirdi.
