Arama
Haiku nedir, nasıl yazılır? Edebiyatımızdaki Haiku örnekleri…
Japon edebiyatına özgü, üç satırdan oluşan dünyanın en kısa şiir türü Haiku, ilginç kurgusu ve az kelime kullanımı ile verdiği zihinsel ve duygusal mesajıyla, birçok şiir akımını etkiledi. Öyle ki Orhan Veli de bu türle ilgili en güzel mısralarını kaleme aldı. Cemal Süreya duygu yüklü şu satırları yazarken, yalnızlığın kelimelerle resmini ne de güzel çizmişti: "Güm güm çalındı kapım/Açtım baktım ki/Yalnızlığımmış."
7 maddede dünyanın en kısa şiir türü Haiku hakkında merak edilenleri derledik.
Haiku isminin ilk kullanımı bilinmiyor olsa da ilk büyük Haiku şairi Matsuo Basho kabul edilmektedir. Masaoka Shiki ise modern Haiku'nun kurucusu sayılmaktadır. Masaoka Shiki'nin ardından iki kola ayrılmıştır. İlkinin temsilcileri modern Haiku'nun devamı olarak yeni form arayışlarına ve yeniliklere devam ederken ikincisi geleneksel Haiku olarak kabul edilmektedir.
Bu yılın da sonu geldi:
Gizledim bizimkilerden
Saçıma ak düştüğünüOchi Etsujin
Haiku'nun vazgeçilmez bir unsuru da somut ve halihazıra olan bağlantısıdır. Ân ile ilişkilidir. Japonya'da ortaya çıktığında, Haiku'ların ilk dizesinde mevsimsel bir tanım ya da bunu ima eden bir cümlecik yer alır. Haiku'lara kelime eklemek ya da çıkarmak, herhangi bir kelimenin yerini değiştirmek mümkün değildir. Bir şiir ya da algılama biçimi olarak değil; görme biçimi olarak kabul edilir. İmgeye neredeyse hiç başvurulmaz.
Haiku türü şiir yalnızca on yedi hece, üç dizeden oluşmaz; aynı zamanda sessizliğin, suskunluğun, boşluğun da katılarak kısalığın ve yalınlığın ne büyük bir etkileme gücü olduğunu gösterir. Modern insanın varlığıyla, varoluşuyla ilgili sorunları ve çağın yarattığı çelişkileri yansıtması bakımından da dikkat çekicidir.
Rüzgarsız günde
Kendisi isteyerek
Düşüyor yaprakNozawa Boncho
Modern çağda Japon dilinden ve kültüründen başka dillere doğru yayılmaya başladığında Haiku'da bazı değişiklikler gerçekleşir. Geleneksel kalıplarında birtakım esnemeler söz konusu olur. Ancak özü büyük ölçüde korunur.
