Bir kitabı tavsif edebilmek için bilinmesi gereken terimler
Geçmişten günümüze, bilginin yegane kaynağı olan kitaplar aynı zamanda da birer yol arkadaşı vazifesi görürler. Her kitap okuyucusunu, bambaşka durumların ve yaşama dair birbirinden ilginç anekdotların içine sürükler. Peki, bir kitabı tanımak ve vasıflandırmak veya onu doğru mana ile açıklamaya çalışmak nasıl olur dersiniz? İşte size bir kitabı tavsif edebilmek için bilmeniz gereken bazı terimleri derledik. Böylece elinize aldığınız kitabın her detayı hakkında kısa da olsa bilgi sahibi olabilirsiniz.
İslâm hat sanatında, aynı yazının farklı tarz ve üslûpları mânasında "şeş kalem" diye de adlandırılan altı hat. Bu yazılar; tevkı', rikâ', muhakkak, reyhânî, sülüs ve nesih hatlarıdır. Bunların dışında rik'a, talik ve divânî yazıları da kullanılmaktadır.
Cildin belirli noktalarına fildişi, sedef, altın, yakut, yeşim, zümrüt gibi kıymetli taş ve malzemenin yerleştirilmesi ile meydana getirilen cilt çeşididir.
Yazma eserlerde metnin başladığı karşılıklı tezhiplenmiş sayfalara denir. Sözlükte "baş" anlamındaki Farsça ser ile Arapça levha kelimelerinden oluşan ser-levha "bir yazının başlığı" demektir. Tezhip sanatında terim olarak el yazması kitapların zahriye sayfasından sonra karşılıklı iki sayfasına yapılan bezemeli başlığı ifade eder.
Yazma kitaplarda genellikle temellük kaydının tezhipli olarak yer aldığı, esas metnin başladığı yaprağın arka yüzü. Arapça zahr sözcüğü "arka, sırt" demektir; zahriye ise, "bir kâğıdın arka tarafına yazılan yazı, şerh" anlamını taşır. Yazma eserlerde, kitabın başladığı ilk sayfanın arka yüzüne zahriye denmektedir.
