Arama
“Bir huzursuzluğun romanı: Huzur”
Ahmet Hamdi Tanpınar'ın başyapıtlarından biri olan Huzur romanı, yazarın en çok üzerinde durduğu ve çalıştığı romanıydı. Türk toplumunda modernleşme meselesi hakkında oldukça önemli bir yere sahip olan eser, aynı zamanda İkinci Dünya Savaşı'nın o buhranlı döneminde zorlukla yaşanılan bir aşk hikayesini de konu edindi. Fakat Tanpınar'ın eseri elbette bu temalar ekseninde sınırlı değildi. Neredeyse bütün bir medeniyetimizin izini sürebileceğimiz, Tanpınar'ın edebiyatımıza miras olarak bıraktığı Huzur romanına doğru keyifli bir yolculuğa çıkmaya ne dersiniz? Huzur romanı hakkında en çarpıcı 10 soruyu ve cevabını siz Fikriyat okurları için hazırladık.
Huzur, İhsan, Nuran, Suat ve Mümtaz başlıklı dört bölümden oluşur.
Birinci bölümünde Mümtaz ağabeyi olarak adlandırdığı İhsan'ın hastalığı ile ilgilenir. O gün akşamüzeri karşılaştığı arkadaşlarından, bir yıldan beri sevdiği Nuran'ın kocasıyla barışarak yeniden evleneceklerini öğrenir.
İkinci bölüm, Mümtaz'ın Nuran ile vapurda tanıştığı bir yıl öncesinden başlar. Kocasından boşanmış olan Nuran'la aralarında başlayan aşk İstanbul'un tarihî ve tabii güzellikleri içinde gelişir. Nuran ve Mümtaz söz gelimi İstanbul'u birlikte yeniden keşfederler. Beraber koca bir medeniyetin izlerini bulmaya çıkmış gibidirler.
Üçüncü bölüm Nuran ve Mümtaz'ın aşklarına gölge gibi giren Suat'ın etrafında gelişir. Mümtaz'la Nuran evlenme hazırlıkları içinde iken aralarına çok önceden beri Nuran'a âşık olan, kocasından ayrılması üzerine yeniden ümitlenen Suad'ın rahatsız edici mektup ve davranışları girer. Hiçbir ahlâk anlayışı olmayan, üstelik evli ve veremli olan Suad bir çeşit intikam duygusuyla kendini asarak intihar eder. Bu talihsiz olay Mümtaz'la Nuran'ın birbirinden uzaklaşmalarına sebep olur. Zira artık ikilinin aşkına bir intiharın gölgesi düşer. Nuran ise bu vicdan azabıyla Mümtaz'dan uzaklaşmaya ve ondan ayrılmaya karar verir.
Son bölüm ise birinci bölümün bittiği ilk günün akşam saatlerinden itibaren devam eder. Suat'ın intiharıyla Mümtaz ruhsal sıkıntılar yaşamış, Nuran İzmir'e gitmiş, İhsan'ın hastalığı ağırlaşır kısacası herkes bir yana savrulur. Mümtaz İhsan'a aldığı ilaçla eve dönerken, Suad'ın halüsinasyonu ile karşılar ve yere düşer. Tam kendine gelip kalktığı bir zamanda İkinci Dünya Savaşı'nın başlamış olduğunu radyodan dinler. Huzur'da bireysel ve toplumsal çöküntü aynı zamanda tezahür eder.
Huzur, bir aşk romanı olmanın yanında felsefî, metafizik ve psikolojik problemlerin derinlemesine yaşandığı bir eserdir.
Mümtaz'ın şahsında verilen Türk aydını, Huzur romanında, bir aşk macerasının yanında, kültür ve medeniyet mevzularına ait ilgi çekici yaklaşımlar ve kendi fikir ve ruh dünyasında da bir şekilde yaşadığı en temel "insanî" meselelerle karşılaşmıştır.
Bunun yanında musiki, Osmanlı medeniyetinin izleri, İstanbul'un her köşesi ve bilhassa Boğaziçi, doğu ve batı gibi pek çok sorun ele alınmıştır. Romanda Nuran ile Mümtaz'ın İstanbul gezintileri sırasında İstanbul'un tarihi siluetine ve kaybolan mazisine doğru bir yolculuğa çıkmak da mümkündür. İhsan, Mümtaz ve Suad'ın yaptığı sohbetler ise ülkenin yaşadığı kırılmaları Türk aydını kimliği üzerinden vermesi noktasında oldukça önem arz eder.
Orhan Okay, İslam Ansiklopedisi'ndeki Huzur maddesinde, "Huzur aşk, tabiat ve sanat temaları üzerinde kurulmuş, Türk edebiyatında İstanbul'u en güzel anlatan romanlardan biridir." cümlesini kurmuştur.