Arama
Bahti mahlasıyla şiirler yazan I. Ahmed Divanı'ndan beyitler
On dördüncü Osmanlı sultanı olarak on dört yaşında tahta çıkan Sultan Ahmed'in saltanatı da on dört yıl sürdü. Osmanlı padişahlarının birçoğu gibi küçük yaşlardan itibaren şiir yazmaya başladı. Şiirlerinde Bahti mahlasını kullandı. Hükümdarlığı zamanında iç ve meselelerin yoğunluğu ve erken yaşta ölümü onun geniş çapta şiirle meşgul olmasına mani oldu. Fakat bunlara rağmen Birinci Ahmed, küçük bir divan tertip etti. Şiirlerinde gündelik hayat da dahil pek çok konuya değinen Sultan'ın dili külfetsiz ve sadeydi. İşte Birinci Ahmed'in Divanı'ndan en güzel beyitler…
"N'ola tâcum gibi başumda götürsem dâ'im
Kademi nakşını ol hazret-i şâh-ı rusülün"
Kadem: Ayak, adım.
Ne olur tacım gibi Efendimizin ayağının (adımının) nakşını da daima başımda götürsem.
Sultan Birinci Ahmed, 14. Osmanlı padişahı avcı, hattat, şair, çiçekçi, III. Mehmed ile Handan Sultan'ın oğlu, I. Mustafa'nın kardeşi, II. Osman ile IV. Murad ve Sultan İbrahim'in babasıydı.Sultan, babası III. Mehmed'in Saruhan valiliği sırasında üç oğlundan biri olarak 28 Nisan 1590 yılında Manisa'da doğdu. Genç yaşta tahta çıktı. Kısa süren yaşamına küçük bir Divan sığdırdı.
Sultan Birinci Ahmed ve 14 sayısındaki gizem
"Gül-i gülzâr-ı nübüvvet o kadem sahibidir
Ahmedâ turma yüzün sür kademine o gülün"
Gülzar: Gül bahçesi
Nübüvvet: Peygamberlik
Kadem: Ayak, adım
Ey Ahmed! Peygamberlik bahçesinin gülü o adımın sahibidir, durma o gülün adımına( ayağına) yüzünü sür.
Şiirlerinde Bahtî mahlasını kullanan Sultan'ın bu mahlası edinmesinin arkasında yatan özel bir hikayesi vardı. Birinci Ahmed'in mahlası ebced hesabıyla Osmanlı tahtına çıkış tarihi olan 1603 yılına tekabül eder. Has Odalı Yûsuf Ağa bu konuda şöyle bir fıkra nakleder:
"Maksûdumı Hudâya bârî ne hâlet itsem
Mazlûm olan kuzâta bir bir 'adâlet itsem"
Maksud: İstenilen şey
Halet: Hal, durum
Kuzat: Kadılar
İstediğimi Allah'a nasıl iletsem, mazlum olan kadılara bir bir adalet getirsem.
Sultan Ahmed abdest alırken suyunu Yûsuf Ağa dökermiş, kışın en şiddetli günlerinde dahi soğuk su isteyen padişah bir gün: "Ayaklarım hamal ayağı gibi" demesi üzerine, Yûsuf Ağa, "Padişahım! Meşhur meseldir, ayağı büyük olanın bahtı açık olurmuş..." diye karşılık verince gülmüş ve "Belî, bilürüm, Bahtî mahlasını ol sebepten aldım" demiş.
Sözünüzün etkisini artıracak beyitler
"'İlm ile 'âlemini bulsam çıkarsam anı
Bilsen tarîkin anun bir bir himâyet itsem"
Tarık: Yol
İlim ile alemini bulup çıkarsam onu, bilsem yolunu onun bir bir himayet etsem
Sultan Ahmed'in şiirinde şekilden ziyade anlam ön plandadır. Dili oldukça sadedir. Arapça ve Farsça kelimeleri fazla kullanmayan, terkibe fazla rağbet etmeyen şair sultanın, nadir olarak üçlü terkibe yer verdiğini görürüz. Şiirinde kendini zorlamadan sanat ruhunu bütün samimiyetiyle ortaya koymuş ve bu yüzden yapmacıklığa da kaçmamıştır.
"Yolında 'âdil olsa her mansıb ehli Bahtî
Allâh içün çalışsam bârî 'adâlet itsem"
Mansıb: Makam, memuriyet
Ey Bahti! Yolunda her makam ehli adil olsa, yalızca Allah için çalışsam ve adalet etsem herkese.
Divanda beş münâcât, üç na't, ramazan hakkında dört manzume, Ebû Eyyûb el-Ensârî ile Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî hakkında birer methiye, babası III. Mehmed hakkında bir mersiye, on bir tarihî gazel, bir terciibend, on yedi gazel, Şeyhülislâm Yahyâ Efendi'nin bir gazelini tahmis, dört tarih, otuz altı murabba, üç şarkı ve dört beyit bulunmaktadır.