Arama
Ahmet Fakih'in tasavvuf manzumesi Çarhname'den öğütler
Çarhname, 13. yüzyıl mutasavvıf şairlerden Ahmet Fakih'in kaleme aldığı 83 beyitlik tasavvuf manzumesidir. Fuat Köprülü'ye göre Anadolu Türkçesi'nin bilinen en eski örneği olan Çarhname'nin tek nüshası Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde yer alıyor. Çarhname, dünyanın faniliği, kıyamet, sabırlı ve alçak gönüllü olmak gibi konuların işlendiği öğretici bir eserdir. Çağları aşan bu eser, günümüz için de birçok öğüt ve hikmetli sözler içerir. İşte Ahmet Fakih'in tasavvuf manzumesi Çarhname'den dini hayatımıza rehber olacak öğütler…
"İşid imdi bu ahvāli i kardaş
Çün ümmetdür biri birine ihvān"
Ey kardeş, şimdi bu ahvali işit, ki ümmet birbirinin kardeşidir.
Çarhname eseri
📌 Eserin Asıl adı "Çarhnâme-i Ahmed Fakîh Der Bîvefâî-i Rûzigâr" dır. Çarhname ismiyle anılır.
📌Çarhname, Beyazıt Devlet Kütüphanesi'nde kayıtlı Câmiu'n-nezâir adlı nazîre şiirler mecmuasında yer alan, seksen üç beyitlik eserdir.
📌Halk için yazılmış bir eser olduğu için sade ve basit bir dil kullanılmıştır. Bu sebeple büyük bir sanatsal değeri yoktur.
📌Çarhnâme dünyanın fâniliğinden, dünya zevklerine kapılmanın yanlışlığından, kabir azabından ve mahşerden bahsederek ölümü hatırlatır. Çarhanme, bu dünyada ahiret için hazırlanmanın gerekliliğini öğütleyen, bunun da kanaat ve alçak gönüllülük içerisinde yaşayıp ibadet etmek ve ahlaki güzelliklere sahip olmakla sağlanabileceğini açıklayan dinî-sûfiyâne bir eserdir.
"Bilür misin niçün geldüñ cihāna
Sini kullug içün yaratdı Sultan"Cihana niçin geldiğini bilir misin? Sultân Allah seni kulluk için yaratmıştır.
✅Çarhname, günümüze kadar gelmiş en eski Anadolu Türkçesi örneği olması bakımından büyük önem taşır.
📌Çarhnâme, Fuad Köprülü tarafından bulunmuş ve ilk defa yazarı hakkında bilgi ile birlikte seksen iki beyit halinde yayımlanmıştır.
📌Ahmed Fakih'in ve Çarhnâme'nin Türk edebiyatındaki yerini de Türk Edebiyatı Tarihi adlı eserinde tekrar söz konusu etmiştir.
"Nasīhat tutar iseñ diñle sözüm
Hünerüñ var ise gel uşda meydān"Nasihat tutmak istersen sözümü dinle. Hünerin varsa gel işte meydan.
"Saña bir kaç ögütler vireyin ben
Ki her birisi dürr ola ya mercān"Sana birkaç öğütler vereyim ki bu öğütlerin her biri inci ya da mercan değerindedir.
