Arama
Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı?
Timur, tarihin en büyük cihangirlerinden biriydi. Zamana ve zemine göre değişen siyasi bünyeyi geliştiren, kalabalık orduları fetihlere yönelten etkili bir devlet adamı, askeri bir taktikçi ve strateji uzmanıydı. İslam medeniyetinin en önemli şehirlerinden biri olan ve bugün Özbekistan sınırları içinde bulunan Semerkant'ı "dünya şehri" haline getirmek için büyük çaba göstermişti. Peki, kısa zamanda etki alanını genişleten Timur kimdir? Timur Müslüman mıydı? Doğu, batı, kuzey, güney demeden hangi topraklara seferler düzenlemişti?
Batı Çağatay ulusunda beylik Barlaslar ve Celâyirliler'in elinden çıkıp Karaunaslar'ın (itibarı olmayan, melez ve karışık) eline geçmişti. İlk defa 1360 yılında adından söz edilen Timur, Çağataylar ve Moğollar arasındaki çatışmalara katıldı, sık sık saf değiştirdi.
Yararı dokunacağını ümit ettiği kimselerle akrabalık bağları kurdu. Kendine müttefikler sağlamak suretiyle on yıllık mücadeleden sonra Mâverâünnehir'e hâkim olarak 9 Nisan 1370'te Semerkant'ta tahta oturdu.
Onun başarısının en önemli sebebi bölgede kabileler arasındaki mücadeleler ve ciddi bir rakibinin bulunmaması idi.
Kendisinin "Aksak" veya "Lenk" diye anılması da bu mücadele döneminde sağ kolu ve sağ bacağından yaralanmasından dolayıdır.
Timur hâkimiyeti ele geçirdiğinde İran parçalanmış haldeydi. 1380'de Horasan karışık bir durum arz etmekteydi.
1370-1372'de Fergana vadisine sefer yapan ve nüfuzunu bu yönde yaymaya çalışan, 1373'te Hârizm'e karşı harekete geçen Timur, hemen ardından Horasan'ın içinde bulunduğu bölgenin şartları zaptı için uygun görerek oğlu Mîrân Şah'ı Horasan'a gönderdiği gibi kendisi de arkadan gidip Kertler, Toga Timurlular ve Serbedârîler'in varlığına son verdi.
Horasan'a seferleri sırasında İran'ın vaziyetini daha yakından gören Timur 1386'da buraya yürüdü.
1386-1388 yılları arasında gerçekleşen ve "üç yıllık sefer" diye anılan bu harekât sırasında Mâzenderan, Luristan ve Gürcistan üzerinden Azerbaycan'a giderek Karabağ'a ulaştı. Onun Kuzey İran ve Azerbaycan'ı ele geçirmesi, bölgede çatışmaların yeniden başlamasına yol açtı.
Timur'un desteğiyle Altın Orda'da hâkimiyeti ele geçiren Toktamış Han ona karşı gelmeye başladı. Her ikisinin de zengin Azerbaycan'ı kendi istekleriyle terk etmeyeceği açıktı. Toktamış Han, Kahire'ye Memluk sultanına bir elçilik heyeti yollayıp Timur'un İran'da kuvvetlenmesi ihtimaline karşı onunla ittifak hazırlığına girişti.
1387 baharında Toktamış'ın askerleri geri çekildi. Azerbaycan'a sevk ettiği ordunun başarısızlığından sonra Toktamış Han, Timur'un yokluğundan yararlanıp doğuya doğru yöneldi. Timur bu sırada Güney İran'da Şîraz'ı kuşatmakla meşguldü; Toktamış, Siriderya kıyısındaki şehirleri ele geçirmeye kalkışınca Semerkant'a döndü.
1391 yılı başında bozkırı aştı ve Haziran 1391'de Kundurca (Kunduzca) mevkiinde Toktamış Han'ı yenilgiye uğrattı.