ERTELEME BİR HASTALIK DEĞİL SENDROM
İngilizcedeki karşılığı 'Procrastination' olan 'Erteleme Hastalığı', okul, iş ve özel hayatımızdaki kabuslardan biri olarak karşımıza çıkıyor. Her ne kadar ismi yüzünden bir hastalık zannedilse de, erteleme hastalığı bir sendrom ve çağımızın hastalığı sayılan bu sendromun en kötü tarafı ise, erteleyicilerin kendi kendilerini sabote etmeleri ve performanslarının düşmesine sebep olmaları. Kronik erteleme hastalığı uzun vadede insanın sağlığına, kariyerine, eğitimine mal oluyor. Ertelemek aslında herkeste görülen bir alışkanlık ama bu durum alışkanlıktan çıkarak bir sendrom haline geldiyse, hayatınızı daha da etkilemeden tedaviye ihtiyacınız var demektir.
SANATIN HASTA EDEN TESİRLERİ ERTELEME HASTALIĞI VE NEDENLERİ
"Erteleme Hastalığı (Procrastination)", gencinden yaşlısına herkeste görülebiliyor. Üstelik bu hastalık bizi çözülmemiş problemler yığınıyla baş başa bırakabiliyor.
Mükemmeliyetçilik
Mükemmelliyetçi insanlar, yapacakları işlerin hatasız olmasını isterler. En iyisini, en doğrusunu yapmak istemek ertelemeye yol açan nedenlerden biridir. Mükemmeliyetçi birey, ciddi bir araştırma yapması gerektiği zaman kendini çok iyi hissettiği, ilhamın geleceği o anı bekler durur. Aslında o anın işe başladığı zaman kendiliğinden oluşacağını gözden kaçırır.
Düşük kırılganlık toleransı
Düşük kırılganlık toleransı, kişinin "bugün bu sıkıntıya katlanamam" dediği, sıkıntı, hoş olmayan duygular yaratan işten kaçınması ve sonraya ertelemesidir. Örneğin bir öğrencinin ders çalışmak zorunda olmasına rağmen ona haz verecek şeylerle uğraşması.
HAYATIMIZIN İÇİNDEKİ YÜKSEK KORKU HALİ Korku ve kaygı
Yapacağınız işlerin sonucunun nasıl olacağına dair korku ve kaygılarınız var ise kendinizi o işi ertelerken bulabilirsiniz. "Ya istediğim gibi olmazsa ?" düşüncesi, kişinin o işi ertelemesine neden olur. Bu başarısızlığı yaşamamak adına adım atmamak ve risk almamak kişiye daha kolay gelir. İşin sonucuna fazlaca odaklanmak erteleme davranışının nedenlerinden bir başkası.
Sürenin uzun olması
Ödüle hemen ulaşmak, sonucu somut bir şekilde görmek istemek de erteleme davranışına yol açan sebeplerden sayılıyor. Kilolarıyla başı dertte olan kişinin fit bir vücuda ulaşması için geçmesi gereken sürenin olması, o kişinin spor ve diyeti sürekli ertelemesi sürenin uzun olmasıyla alakalıdır.
PSİKOLOJİNİN TUHAF VE BİLİNMEYEN PROBLEMLERİ SENDROMUN TEDAVİSİ VAR MI?
Psikologlara göre bu sendromun tedavisinden ziyade kontrolü tamamen kendi elimizde. Öncelikle durumu kabullenmek ve alışkanlık haline gelen ertelemeyi değiştirmek gerek. Bunu da minik adımlarla yapabilirsiniz. "Erteleyiciler olarak en büyük sıkıntımız 'anlık keyif'lerdir. İşlerimizi yapmak yerine oyuna dalabiliyor ya da arkadaşımızla sinemaya gidebiliyoruz. Bu yüzden önce yazı yazarken dikkatinizi dağıtacak her şeyi ortadan kaldırmakla başlayın. Masanızı toplayın ve telefonunuzu kapatın."
POMODORO TEKNİĞİ
Pomodro tekniği ile yapmanız gereken işleri sürelere bölmeniz. Örneğin yarım saat çalışmanın arkasından beş dakikalık molalar ile işinizi ertelemenize gerek kalmaz.
TOPLUMDA ETKİN OLMAK İSTEYEN UTANGAÇ CEVHERLER ERTELEME SENDROMU NASIL ÇÖZÜLEBİLİR?
* Ertelediğiniz her şeyin farkında olmakla başlayın. Boş bir kağıdı ikiye bölüp bir tarafına ertelediğiniz her şeyi yazın. Diğer tarafına da bunları neden ertelediğinizi ve altında yatan sebepleri yazın.
* Ertelediğiniz işleri önem sırasına göre yazın. Kendinize göre oluşturduğunuz programa bu listeyi dahil edin. Büyük işleri birden yapmak zor geleceği için ufak ufak halletmeniz size kolay gelecektir. Bu sayede aslında gözünüzde büyüttüğünüz işlerin o kadar da zor ve imkansız olmadıklarını fark edeceksiniz.
* Bir işle meşgul olduğunuzda başka bir işe yönelmeyin. Dikkatinizi dağıtacak tüm faktörleri mümkün olduğunca ortadan kaldırın. Bunun yanında iş sırasında size lazım olacak tüm malzemeleri de yanınızda bulundurun. Zira onları aramak için de dikkatiniz dağılacaktır.
* Erteleme alışkanlığı ile baş etmede sihirli sözcük 'başlamak'tır. İlhamın gelmesini veya iyi gününüzde olmayı beklerseniz bilin ki öyle bir zaman hiç gelmeyecek. Araştırmalar, işin ilk adımını attıktan sonra bunun insanı mutlu ettiğini ve daha sonraki adımlar için motive ettiğini gösteriyor. Listenizdeki işleri hemen yapmaya başlayın, sadece bir adım, bir adım atın. Her şeyin kolaylaştığını, ertelemelerinizin ortadan kalktığını sizde deneyimleyeceksiniz.
* Kendimizi yaptıklarımızın sonucunda ödüllendirirsek, emeklerimizin karşılığını almış hisseder ve bundan sonra yapacağımız işler için kendimize motivasyon vermiş oluruz.
(Derlenmiştir.)