Arapçanın bir tek yuvarlak ünlüsüne (u ve ü) karşılık Türkçede dört yuvarlak ünlü bulunur: o, ö, u, ü
Ancak vav harfinin kelime başında bu sesleri karşılayabilmesi için kendisinden önce bir elif harfinin yazılması gerekir. Vav okutucusunun kelime başında karşıladığı seslerle ilgili örnek sözcükler:
اوراق : Orak
اوران : Oran
اويوق : Oyuk
اوطور : Otur
اولوم : Ölüm
اويغون : Uygun
اوزكون : Üzgün
اورته : Orta
اوركو : Örgü
اود : On
HARFLERİ AYIRT ETMEK İÇİN İPUÇLARI KELİME ORTASINDA
Kelime ortasında o,ö, u , ü sesleri و harfiyle karşılanır. Vav okutucusunun kelime ortasında karşıladığı seslerle ilgili örnek sözcükler:
يوران : Yoran
چوراق : Çorak
يورت : Yurt
قوروم : Kurum
طوقوز : Dokuz
طاووق: Tavuk
بوران : Boran
صابون : Sabun
قارپوز : Karpuz
باسطون : Baston
Buradaki tablolarda vav okutucusunun kelime sonunda karşıladığı seslerle ilgili örnek sözcükler gösterildi.
قوزو : Kuzu
سورو : Sürü
قورقو : Korku
دولغو : Dolgu
دويغو : Duygu
صورغو : Sorgu
چوزكو : Çözgü
بورغو : Burgu
يورو : Yürü
دوغرو : Doğru
AZ KULLANILAN BİR KURAL
Çok yaygın olmasa da kelime başında ö-ü seslerini göstermek için hemzeden de yararlanıldı.
ئولو : Ölü
ئورتو : Örtü
ئوتو : Ütü
ئوركو : Örgü
HARFLERİ AYIRT ETMEK İÇİN İPUCU
Bu ünlüleri ayırt etmek için özel bir işaret kullanılmaz. Dört ünlünün de aynı harfle yazılması okumada güçlük doğursa da bazı harfler bize yardımcı olur. Bu harfleri bilmek bize zorluk gibi gözüken durumları ortadan kaldırır. Bu yüzden dikkat etmemiz gereken bazı hususlar bulunur.
Omanlıcada kullanılan Türkçe kelimelerde aynı sesi ifade etmekle birlikte birisi kalın diğeri de ince sesleri ifade eden toplamda 12 harf bulunur. Bu harfler:
ق، ط، ص،غ، خ، ك، ت، ه، د، س، گ
BU BİLGİ BİZİM NE İŞİMİZE YARAYACAK?
Bu on iki harften herhangi birisi kelime içerisinde kullanıldığında vav okutucu harfi karşıladığı 4 sesten ikisini elemiş olacağız. Kelime içerisinde bu on iki harften kalın olanlardan bir harf gelmişse o, u; ince harflerinden biri gelmişse ö, ü sesleriyle okunmalıdır.
Kalın k ile kelime örnek kelimeler:
قارپوز : Karpuz
قوم : Kum
قابوق : Kabuk
İnce k ile kelime örnek kelimeler:
كورلك : Körlük
كوپرو : Köprü
كوفته : Köfte
Kalın t (ط) ile kelime örnek kelimeler:
طوقوز : Dokuz
باسطون : Baston
طاووك : Tavuk
İnce d (د) harfi ile kelime örnek kelimeler:
دودوك : Düdük
دومن : Dümen
دوقتور : Doktor
İnce t (ت) harfi ile kelime örnek kelimeler:
تورپو : Törpü
توركچه : Türkçe
ته مپو : Tempo
Kalın s (ص) harfi ile kelime örnek kelimeler:
اصول : Usûl
صالون : Salon
فاصوليه : Fasulye
İnce s (س) harfi ile kelime örnek kelimeler:
سوگوت : Söğüt
سوركو : Sürgü
سوز : Söz
Kalın ğ (غ) harfi ile kelime örnek kelimeler:
كوراوغلى : Köroğlu
غربت: Gurbet
آغير : Ağır
İnce ğ (گ) harfi ile kelime örnek kelimeler:
گوچبه : Göçebe
گوڭول : Gönül
گوملك : Gömlek
Kalın h (خ) harfi ile kelime örnek kelimeler:
خاظره : Hatıra
ماخصوص : Mahsus
خوش : Hoş
İnce h (ه) harfi ile kelime örnek kelimeler:
هوركوج : Hörgüc
هنوز : Henüz
هولاندا : Hollanda
ŞİMDİ SIRA SİZDE!
Öğrendiklerinizi test etmek için buradaki görselde yer alan kelimeyi okumayı deneyin, cevabı kontrol ederek öğrendiklerinizi pekiştirin.
.
OKUMA PARÇASI
Daha fazla örnek okuma metinleri için tıklayın.