Yüzyılın tatlı zehri: Trans yağ ne demek?
Trans yağlar, ucuz bitkisel yağların yüksek basınç ve yüksek ısı altında işlem görmesi ile üretiliyor. Uzmanlara göre işlem sırasında yağa metal parçacıkları olan nikel oksit ilave ediliyor, bazen de nişasta ve kıvam verici kimyasallar katılıyor. Böylece yağın raf ömrü uzuyor, ucuza mal ediliyor. Peki, severek yediğimiz hangi besinlerde trans yağ var? Günde ne kadar trans yağ tüketiyoruz? Bu yağlar en fazla ne kadar tüketilmeli, tehlike sınırı ne zaman aşılıyor?
Trans yağ, doymamış yağ asitlerinin genel ismidir. Doğal bir yağ türü olmayan trans yağ, bitkisel sıvı yağların hidrojenize adlı bir işlemden geçirilmesiyle oluşur.
Trans yağlar, içlerine hidrojen karıştırılarak çok yüksek sıcaklarda ısıtılır ve yağın bu noktada katılaşması beklenir. Böylelikle kolay yoldan ve daha fazla kullanılabilen yağlar elde edilir.
*Hidrojenasyon: Hidrojenasyon, bir kimyasal reaksiyon sınıfıdır ve organik bileşiklere hidrojen eklenmesi işlemidir.
Bu yağlar marketlerde satılırken raf ömürleri oldukça uzatılmış olur. Ancak trans yağların raf ömürlerinin uzatılması, sizin ömrünüzü kısaltabilir. Çünkü hidrojen ekli yağlar sağlığınız açısından oldukça zararlıdır. Trans yağ yapımında birçok kimyasal yöntem kullanılır.
Bu yöntem oda sıcaklığında bulunan sıvı ve "doymamış" yağları, aynı oda sıcaklığı koşullarında katı yağ içeriğine dönüştürmek için kullanılır. Katı yağ içeriklerini elde etmek için ise bayatlamış ucuz yağlar "nikel osit" adı verilen metal taneleriyle karıştırılır. Bu metalle karışan yağ, kapalı ortamda çok yüksek sıcaklık ve basıncın içerisinde hidrojen gazına bırakılır. Bu işlemden sonra içerisine kıvam verici ve yumuşaklaştırıcı kimyasallar ile nişasta eklenir. Daha sonra renkleri ağartma işlemiyle açılır.
İnsan vücudu hakkında genel kültürünüzü arttıracak ilginç bilgiler
Trans yağ hakkında bilinmesi gereken bir diğer unsur da bu yağlar sadece sentetik olarak üretilmezler. Yani yapay trans yağlarla birlikte bir de doğal trans yağ asitleri mevcuttur.
Doğal trans yağlar, bazı geviş getiren koyun, kuzu, inek gibi hayvanların işkembelerinde, süt ve etlerinde az miktarda trans yağ asidi bulunur. Bu trans yağlar doğal olarak oluşur ve yapay trans yağlarla karıştırılmamalıdır. Ayrıca hayvanların işkembesinde doğal olarak bulunan bu trans yağların insan sağlığı üzerinde kötü bir etkisi yoktur.
Trans yağın kullanım alanları genellikle dışarıda yenilen, günümüzde ticari olarak hazırlanan pek çok gıdada trans yağ kullanılmaktadır. Bir gıdanın içerisinde trans yap içerip içermediğini anlamak için ambalaj üzerinde yer alan "içindekiler" bölümünü okumanız yeterli olacaktır.
Bazı ambalajlarda "trans yağ" yerine "hidrojene nebati yağ" veya "hidrojene bitkisel yağ" yazmaktadır.
