Arama
İstanbul'un en kapsamlı 3 debbağhanesi
Debbağ kelimesinin dayak; debbağhanenin ise dayak işleminin yapıldığı yani derilerin terbiye edilmesi için bir dizi işlemden geçtiği yer anlamına geldiğini biliyor muydunuz? İşte İstanbul'un en kapsamlı 3 debbağhanesini sizler için derledik.
Debbağ kelimesi dayak, debbağhane ise dayak işleminin yapıldığı yani derilerin terbiye edilmesi için bir dizi işlemden geçtiği yer anlamına gelir. Günümüzde debbağhane terimi ''tabakhane'' olarak da kullanılmaktadır.
Türk deri sanayi çok eskilere dayanır. İstanbul'un fethiyle beraber, Fatih Sultan Mehmed Han tarafından dericilerin bir yerde toplanması emri verilir. O dönemde aynı meslek grubundan olan insanların aynı yerde bulunmaları adettendir. Bu hem onlara ulaşmayı kolaylaştırır, hem de aralarındaki dayanışmayı artırır.
Ancak debbağ işlemi çevreye yaydığı kötü koku sebebiyle şehir içinde icra edilmez. Bu sebeple Fatih Sultan Mehmed debbağhanenin şehrin dışında kurulmasını emreder ve böylelikle Kazlıçeşme debbağhanelerinin temeli atılmış olur. Takip eden günlerde Kazlıçeşme'ye 360 adet debbağhane inşa edilir. Bu debbağhaneler Ayasofya Vakfı'na bağlanır ve burada deri işleme merkezi açacak olanlar kiralarını Ayasofya Vakfı'na öder.
Bu bölgede açılan debbağhaneler hammaddeleri olan deriyi civarda bulunan salhane- mezbahalardan alıp işlerler. Devlet de burada işlenen deriyi askeri amaçla satın alarak günümüzde Saraçhane olarak bilinen bölgedeki saraçlara götürür. Saraçlar da bunları eyer, koşum takımı, ayakkabı, bot gibi askeri ürünler haline getirerek devlete teslim eder. Kazlıçeşme debbağhanelerinde kösele, meşin, sahtiyan gibi deri çeşitleri üretilir ve buradan sade vatandaşlar da alım yapar.
Kazlıçeşme debbağhaneleri uzun süre çeşitli amaçlarla hem deri işlemeye devam eder. 1929 yılına gelindiğinde debbağhanelerin sayısı 113'tür. İlk kurulduğu günlere göre azalsa da teknik ve kapasite açısından gelişmiştir. Örneğin bunlardan 17'si fabrika düzeyindedir. Kazlıçeşme debbağhaneleri, bir başka deyişle deri işleme merkezleri, 540 sene Kazlıçeşme bölgesinde hizmet verdikten sonra 1993 yılında Tuzla Organize Deri Sanayi bölgesine taşınır. Deri imalat atölyelerinden bir kısmı taşınma kararından sonra merkezlerini kapatır, bir kısmı ise taşınır.