Arama
Ay'daki kraterlere verilen Türk isimleri ⚫
Çıplak gözle bakıldığında, Ay'ın yüzeyinde her yeri aynı parlaklıkta olmayan açık ve koyu alanlar dikkati çeker. Bu alanlara "lunar (kameri) oluşumlar" adı verilir. Ay yüzeyindeki bu oluşumların birçoğuna ise ülkemizden önemli ilim insanlarının ismi verilmiştir. Örneğin, Uluğ Bey'in adı, Ay'ın kuzeybatı kenarında; Fatih (Sultan Mehmet)'in adı ise Toroslar'da yer alır. Ay'daki kraterlere verilen Türk isimlerinden birkaçını derledik.
İsmini 1394 yılında doğan ve 1420 yılında Semerkant'ta içerisinde kusursuz ve hatasız astronomi aletleri bulunan muhteşem bir rasathane kuran Uluğ Bey'den alan önemli bir eliptik halkadır. Uluğ Bey'in en çok tanınan ve uzun ömürlü eseri, hazırladığı yeni yıldız kataloğudur. Ay'ın kuzeybatı kenarında yer alır. 48 kilometre çapındadır. Ay'ın bize görünen yüzündeki kenarına çok yakın olduğundan zor gözlemlenir. Halka şeklindeki dağın iç kenarları dar olup üzerinde küçük tepeler sıralanır. Kraterin zemininde ve ortada bir başka sivri dağ vardır. Uluğ Bey grubu, biri sıradağ olmak üzere 5 kraterden meydana gelir.
Uluğ Bey eserleri ve hayatı hakkında tarihi bilgileri okumak için tıklayın.
Toros Dağları yakınında ve çapları 60 km.'yi bulan iki engebeye Fatih Sultan Mehmet ve ilk astronomlarımızdan Ali Kuşçu adı verilmiştir. Bunlar çok yüksek olmayan fakat görünüşleri güzel engebelerdir. Fatih Krateri ringinin ağzı açık olup kuzey, güney ve doğusunda pek çok kratercikler bulunur. Ali Kuşçu ise, pergelle çizilmiş kadar muntazam bir daire biçimindedir.
Bilim tarihinde 11. yüzyıl Biruni Çağı olarak da adlandırır. Ay yüzeyindeki krateri tam olarak, 17 derece kuzey paraleli, 92 derece doğu boylamında yer alıyor.
Biruni kimdir, neyi bulmuştur? Biruni hakkında bilinmeyenler…
Batı dünyasının Avicenna adıyla tanıdığı İbn-i Sina'nın adını taşıyan ay krateri, zaman içinde etkileşimlerle aşınmış, zor gözlemlenebilen bir krater. Kraterin bir bölümünün izleriyse tümüyle silinmiş durumda. Ancak ana hatları fark edilebiliyor. Kraterin güney kenarında ise irili ufaklı birçok krater yer alıyor.
Tarihte "Azerbaycan'ın ilk rasathanesini kuran Türk" olarak tanınan Horasanlı büyük astronom Tusi'nin adı, günümüzde Ay'ın güney yarımküresindeki dev bir kraterde yaşıyor. Tam olarak 41 derece güney ve 12 derece doğu boylamı arasında uzanıyor.
NASİREDDİN, ismini 1201 yılında doğan Nasirüddün-i Tûsî'den alan otuz mil çapında bir kraterdir. 1256 ila 1265 yılları arasında İran'ı yöneten İlhanlı hükümdarı Hülâgu Han'ın yardımcılarından olan Tûsî, Hülâgu tarafından Meraga'da kurulan rasathanenin başına getirildi. Burada, Çin'den Batı Avrupa'ya kadar tüm dünyada birkaç yüzyıl boyunca kullanılan İlhanlı Tablolarını ve sabit yıldızlar kataloğunu hazırlamıştır.