Rus esaretinden Sultan Abdülaziz sayesinde kurtulan Şeyh Şamil
Rus işgaline karşı direnişiyle tanınan Dağıstanlı lider Şeyh Şamil, hayatı boyunca verdiği destansı mücadeleler sebebiyle "Kafkas Kartalı" olarak anıldı. 1859'da Ruslara esir düşen Şeyh Şamil, 10 yıl boyunca esaret altında yaşadı. Peki, on yıllık bu esaretin ardından imparatorluk topraklarına gelen Şeyh Şamil'in Sultan Abdülaziz'den istediği neydi? Rus topraklarında kalacak ailesi ve gelecek nesildeki soyu adına hangi endişeleri taşıyordu? İşte tarihi bir vesika ile ayrıntılar...
Önceki Resimler için Tıklayınız
Kafkas Kartalı, 15 Ağustos 1869'da ise Sultan Abdülaziz tarafından Dolmabahçe Sarayı'nda kabul edildi. Osmanlı sultanı Abdülaziz, İslam mücahidi Şeyh Şamil'in bu isteğini elbette reddetmeyecekti. Derhal Rus Çarı II. Aleksandr ile görüşmek üzere bir elçi gönderdi. Elçi vasıtasıyla Şeyh Şamil ve ailesinin Rusya'ya dönmeyip Osmanlı Devleti sınırları içerisinde kalmalarını istedi.
Osmanlı elçisiyle görüştükten sonra Çar Aleksandr, Abdülaziz'in bu isteğini kabul etti. Böylece Şeyh Şamil'in Rusya'daki 10 yıllık esareti bitmiş oldu.
Şeyh Şamil, Sultan Abdülaziz tarafından kendisine tahsis edilen köşkte 7 ay oturdu. Sultan, ayrıca Şeyh Şamil'e ve aile fertlerine maaş bağlattı. Hac farizasını yerine getirdikten sonra İstanbul'a dönmesi beklendiği için Zarif Paşa Konağı da kendisine tahsis edildi.Sultan Abdülaziz verilen bu izinden sonra Şeyh Şamil'i çok arzuladığı kutsal topraklara gönderdi. İslam mücahidi, 25 Ocak 1870'de Abdülaziz'e veda ziyaretinde bulunduktan sonra İstanbul'dan ayrıldı.
Ömrünü Allah'ın yoluna adayan Şeyh Şamil, hac görevini ifa ettikten sonra 4 Şubat 1871'de Medine'de vefat etti ve Cennetü'l- Baki kabristanlığına defnedildi. İslam'a adanmış onurlu bir yaşam süren Şeyh Şamil son arzusunu yerine getirerek bu dünyadan ayrılmış oldu.
Yedikıta dergisi 2014 yılının Eylül ayına denk gelen 73. sayısında Şeyh Şamil'in Osmanlı devletinden yardım talebini 16.4.1862 tarihli vesika ile yayımlamıştır. İşte günümüz Türkçesiyle yayımlanan vesikada yazılanlar:
"Mübarek padişah hazretlerinin huzuruna, biri Dağıstan ve Çerkez muhacirleri tarafından, diğeri sadece Dağıstan muhacirlerinden bazı fakir kimselerin imzasıyla birlikte takdim edilen iki adet Arapça arzuhalin ayrı ayrı kısaca tercümesidir.
Şeyh Şamil Efendi kullarının asıl maksadı hacca gitmek ve Medine-i Münevvere'de ömrünün sonuna kadar Allah yolunda ibadet etmek olmakla Allah ve Resulü aşkına bu maksadına padişah hazretlerinin rıza göstermesi halinde, tarafından, sultanın rızasına aykırı bir hareket zuhur etmeyeceğine Çerkez ve Dağıstan muhacirleri kefildirler. Padişahımızın da ona kefil olarak kendisiyle ailesinin Rusya'dan istenip buraya getirilmesine müsaade buyrulması durumunda, Şeyh Şamil tarafından uygunsuz bir hareket meydana gelirse onu tutup padişah hazretlerine teslim edeceğimizi taahhüt ederiz. Şeyh Şamil, kendi vefatından sonra ailesi ve çocuklarının o tarafta kalarak Hıristiyanlaşacağı düşüncesi ve korkusundan dolayı ne şekilde olursa olsun bir yolunu bulup onların Osmanlı ülkesine gelmelerine çare aramakta olduğu ve bunun için canını feda etmeyi göze almış olduğu malumunuz olduğunda emir ve ferman efendimiz hazretlerinindir."
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, HR. TO, 387/37
