Osmanlı'nın hayırsever hanım sultanları
Osmanlı döneminde hanım sultanlar, sadaka-i cariyeye oldukça ehemmiyet verirlerdi. Dünyada kalıcı eser bırakarak sevabına nail olmak isteyen bu sultanlar cami, medrese, imarethane, külliye, hamam gibi pek çok vakfiyede bulundu. Bu eserler sayesinde hayırseverlikleri ile anıldı. Peki, Osmanlı'nın hayırsever hanım sultanları kimlerdi?
Önceki Resimler için Tıklayınız
🔸 Nilüfer Hatun'un hayırseverliğini, Gündoğdu şu şekilde tanımlar:
"Bursa'nın her yerinde Nilüfer Hatun tarafından yaptırılmış medreseler var. İlk medreseyi İznik'te yaptırmış. Ardından camii, köprü yaptırmış, kütüphane kurmuştur. Bursa'yı yaptırdığı eserlerle adeta gergef gibi nakış nakış işlemiş"
🔸 Evliya Çelebi'nin Nilüfer Hatun'un yaptırdığı bir köprü üzerine sözlerini aktaran Gündoğdu, "Cennete gitmeyi kendine gaye edinmiş Nilüfer Hatun tarafından yaptırılmış köprüdür. İlk önce dört gözlü yapıldı, daha sonra sekiz gözlü yaptırdı ve köprünün her bir taşını adeta nakış gibi ince ince işledi" dedi.
HAFSA SULTAN
🔸 Kanuni Sültan Süleyman'ın annesi olan Hafsa Sultan Yavuz Selim'in eşidir. Gençlik yıllarını Yavuz Sultan Selim'in sancak beyi olduğu Trabzon'da geçirir ve Şehzade Süleyman'ı burada dünyaya getirir.
🔸 Hayır severliği ile tanınan Hafsa Sultan, özellikle Manisa'da yaptırdığı cami, medrese, sıbyan mektebi, hankah, imaret, hamam ve dârüşşifadan oluşan külliyesi ile tanınır.
🔸 Hafsa Sultan, Osmanlı'da Mehd-i Ulya-yı Saltanat unvanını kullanan kişidir.
Mehd-i Ulya-yı Saltanat:
Padişahların annelerine verilen resmi unvandır.
ŞİFA BULDUĞU İLACI VAKFEDEN SULTAN
◽ Hafsa Sultan'ı anlatan Gündoğdu, "Manisa'yı Manisa yapan kadın olarak bilinir. Oğlu Manisa Valisi iken yanına göz kulak olmak için gitmiş. Hastalanan Hafsa Sultan, bir türlü şifa bulamaz. Sonra Merkez Efendi'yi davet ederler. 41 ayrı baharatı karıştırarak bir macun hazırlar. Ona biz mesir macunu diyoruz. Macunu yediğinde şifa bulunca hastalanan herkes şifa bulsun diye vakıf kurmuş ve mesir macununu dağıttırmış" dedi.
📌Bir Bilgi
Mesir macunu, Hafsa Sultan tarafından yaptırılan Sultan Camii'nden Hafsa Sultan'ın emri üzerine halka dağıtılır. Camii her yıl düzenlenen Mesir Şenliklerine ev sahipliği yaparak geleneği devam ettirmektedir.
🔸 Vakfiyeleri Manisa ile sınırlı olmayan Hafsa Sultan, Edirne'de konaklama külliyesi, Kırkağaç'ta çeşmesi, Sırbistan'ın Niş şehri yakınlarında Perkan Kasabası'na camii, Marmaris'te camii, hamam, han, Trabzon'a camii, medrese, imaret, Aydın'da çeşitli hayratlar, Urla'da mescit yaptırır.
🔸 Kırk altı yıl Osmanlı'yı idare eden Kanuni Sultan Süleyman'ı yetiştiren, askeri dehasının yanı sıra kuyumcu olarak meslek edinmesine katkıda bulunan bir annedir Hafsa Sultan. Yetiştirdiği evladı da kendisi gibi vakfiyelerde bulunur. Öyle ki Kanuni, İstanbul'un en büyük külliyelerinden biri olan Süleymaniye Külliyesi'ni inşa ettirir.
◽ Gündoğdu, Hafsa Sultan'ın vakfiyeleri hakkında şöyle konuştu:
"Kanuni, en büyük vakfıdır kendisinin. Başka vakıf aramaya gerek yok. Hayırlı evlat olarak Kanuni'nin olması ona yeterli. Böyle bir sultan var karşımızda. Diğer bütün valide sultanların da evlatları onların vakıflarıdır."
Tarihi kaynakların izinde Kanuni Sultan Süleyman'ın saltanatı
HÜRREM SULTAN
🔸 Kanuni Sultan Süleyman'ın hanımı ve II. Selim'in annesidir.
Hürrem Sultan Mekke, Medine ve Kudüs'e çok fazla eser yaptırır.
🔸 Döneminde Hürrem Sultan'a "Efendimiz'in (sav) doğduğu Hz. Amine'nin evi insanlar tarafından ziyaret ediliyor" diye bir haber gelir. Hürrem Sultan da bunun üzerine Kanuni'ye, "O ev Peygamber'in (sav) doğduğu evdir. Öyle alelade herkes girmesin. O evi mescit yapalım, gelen iki rekat namaz kılsın" der. Böylece Hürrem Sultan, evi onarır ve mescit haline getirir. Hz. Amine'nin evi, bugün kütüphane olarak kullanılıyorsa bu Hürrem Sultan'ın vesilesiyle olmuştur.
