Ebü’l-Leys Semerkandî'ye göre terk edilmesi gereken 7 yanlış

Yayınlanma Tarihi: 18.12.2025 09:29 Güncelleme Tarihi: 18.12.2025 16:13

Bekir Salih Yaman salih.yaman@fikriyat.com.tr Editör

Büyük alim Ebü'l-Leys Semerkandî, Tenbihü'l Gafilin başlıklı eseri ile dönemini ve kendisinden sonra gelen nesilleri etkilemiş, üzerine titrenilmesi gereken İslami meseleleri açık bir dil ve açıklayıcı bir üslupla anlatmıştı. İslam coğrafyasında en çok okunan nasihat eserlerinden olan Tenbihü'l Gafilin, vaaz usulü ve hikmetlerle ahlakı anlatmıştı. Eserin içinde olan ve Ebü'l-Leys Semerkandî'ye göre terk edilmesi gereken 7 yanlışı araştırdık.

1/8

◾ Yaşadığı dönemin en büyük alimlerinden biri olarak kabul edilen Ebü'l-Leys Semerkandî, sadece talebe yetiştirmemiş, her biri alanında etkili eserler kalem almıştı. Bu eserlerin arasında "Gafillere Tenbihler" anlamına gelen Tenbihü'l Gafilin, önemli yer tutmakta.

◾ Ebü'l-Leys Semerkandî Tenbihü'l Gafilin'de Resulullah'ın (SAV) hadis-i şerifleri ve alimlerin sözleri üzerinden uzun meseleleri net bir üslupla izah eder. Eserde geçen Hak yolundakilerin terk etmeleri gereken yanlışları bir araya getirdik.

2/8

🔍 Ebü'l-Leys Semerkandî'ye göre terk edilmesi gereken 1. Yanlış

Allah Teala'nın yasaklarından sakınmadan korku hali yaşamak.

Allah Teala'nın yasaklarından sakınmadan korku hali yaşamak. Böyle bir kişi, "Ben Allah Teala'nın azabından korkuyorum" der ancak günahlardan hiç sakınmaz. Onun için bu adamın "Ben Allah'tan korkuyorum" demesinin bir anlamı ve faydası yoktur.

*Kaynak: Tenbihü'l Gafilin

3/8

🔍 Ebü'l-Leys Semerkandî'ye göre terk edilmesi gereken 1. Yanlış

Allah Teala'nın cennetini ve sevabını ümit eder, ancak fiiliyatta hiçbir şey yapmaz.

Devamlı ümit içerisindedir. Allah Teala'nın cennetini ve sevabını ümit eder, ancak fiiliyatta hiçbir şey yapmaz. Bu kişi, "Ben ahirette Allah Teala'nın bana sevap vereceğini ümit ediyorum" der, fakat bunu elde edebilmek için hiçbir salih amelde bulunmaz. Bunun söylediklerinin de kendisine hiçbir faydası yoktur.

*Kaynak: Tenbihü'l Gafilin

4/8

🔍 Ebü'l-Leys Semerkandî'ye göre terk edilmesi gereken 1. Yanlış

Amel etmek için niyet eder, ancak niyet ettiği şeye doğru bir kasıt ve yönelme yoktur.

Amel etmek için niyet eder, ancak niyet ettiği şeye doğru bir kasıt ve yönelme yoktur. Bu kişi kalben ibadet ve hayır işlemeye niyet eder, ancak niyet ettiği şeyi yapmaya yönelmez. Onun niyetinin de kendisine faydası yoktur.

*Kaynak: Tenbihü'l Gafilin

5/8

🔍 Ebü'l-Leys Semerkandî'ye göre terk edilmesi gereken 1. Yanlış

Dua eder durur, ancak isteklerinin gerçekleşmesi için hiçbir çaba göstermez.

Dua eder durur, ancak isteklerinin gerçekleşmesi için hiçbir çaba göstermez. Yani, Allah Teala'dan kendisini hayırlı işler yapmaya muvaffak kılması için dua eder fakat duadan gayri hiçbir çabada bulunmaz. Onun yaptığı dua da kendisine bir fayda vermez. Dualarının kabul olması için onun gayret göstermesi gerekir.

*Kaynak: Tenbihü'l Gafilin