Arama
Mekke’yi ihya eden Kusay bin Kilab
Kusay bin Kilab, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in dördüncü kuşaktan dedesiydi. Gurbette büyümüş; daha sonra Mekke'ye, kabilesinin yanına dönerek kendine seçkin bir yer edinmişti. Kusay, Kâbe'ye ve Mekke'ye büyük hizmetler sağlamış, bu mukaddes şehri ihya etmişti. Hacerülesved'i yerine yerleştiren, Kâbe'nin zarar görmemesi için tavan inşa eden, hacılar için su kuyuları ve havuzları yapan ve göçebe halkın Mekke'de yerleşik düzene geçmesini sağlayarak şehirleşmenin temellerini atan Kusay'ın ta kendisiydi…
Zeyd gurbette büyüdüğü için "uzaklaşmak" anlamındaki "kasv" kökünden Kusay lakabıyla anılmaya başlandı.
Kusay, annesinden nesebi ve kabilesi hakkında bilgi edindikten sonra Mekke'ye kabilesinin yanına döndü. Kısa zamanda Kureyş kabilesi arasında seçkin bir yer edindi.
Kusay, Peygamberimiz Hz. Muhammed'in dördüncü kuşak dedesidir (Kusayy oğlu Abdimenâf oğlu Hâşim oğlu Abdülmuttalib oğlu Abdullah oğlu Muhammed).
Mekke'ye gelen bir tüccar, mirasçısı olmadığı için Kusayy'a epeyce bir mal bırakınca maddî durumu da düzeldi.
O sırada Mekke ve civarını elinde tutan Huzâa kabilesinin reisi Huleyl b. Hubşiyye'nin kızı Hubbâ ile evlenen Kusayy'ın Abdümenâf, Abdüddâr, Abdüluzzâ ve Abdükusay adında dört oğlu ile Hind isimli bir kızı oldu.
Kâbe hizmetlerini elinde bulunduran kayınpederi Huleyl yaşlılığında Kâbe'nin anahtarlarını kızı Hubbâ'ya verdi. Kusay kayınpederinden sidâne görevini kendisine vermesini istedi.
Huleyl de Kusayy'ın bu isteğinin yerine getirilmesini vasiyet etti. Huleyl ölünce Kusay sidâne hizmetini tamamen sahiplenmeye kalkıştı.
Huzâa kabilesinin buna karşı çıkmasına rağmen Kusay, Kinâne ve Kudâa'nın yardımıyla Mekke'nin idaresini ve Kâbe hizmetlerini üzerine aldı.
Diğer bir rivayete göre ise Kusay, Kâbe'nin anahtarlarını bir tulum şarap karşılığında Huzâa'nın reisi Ebû Gubşân'dan satın almış, Huzâa kabilesi buna razı olmayıp Kusay ile mücadeleye girişmiştir.
Ebtah'ta yapılan savaşta her iki taraftan birçok kişi ölmüş, sonunda Ya'mer b. Avf'ın hakemliğine başvurulmuş, Ya'mer de Kusayy'ın lehine karar vermiştir. Böylece Mekke'de hâkimiyet Kusayy'ın şahsında Kureyş kabilesine geçti.
Kusay, Mekke dışında yaşayan Kureyş kabilesinin kollarını birleştirerek Mekke'ye yerleştirdi. Kureyş'in Mekke ve civarındaki hâkimiyetini güçlendirdi. Bu sebeple kendisine "mücemmi" (birleştirici) denilmiştir.