Büyük Selçuklu Devleti nasıl kuruldu? Büyük Selçuklu'nun tarih sahnesine çıkışı...
Selçuklu tarihi, 961 yılında Selçuk Bey'in Cend şehrine girişinden 1308 yılına kadar uzanan dönemi kapsar. 1040 yılında kadar bir doğu devleti olan Türkler bu tarihten sonra farklılaşarak yeni bir zihniyet ile batıya yerleşti. Selçuklu, düzenlediği gazalarla dünyayı dize getirdi. Bu uzun dönem hakkında genel hatlarıyla bilgi sahibi olmanız açısından Büyük Selçuklu Devleti'nin tarih sahnesine çıkış serüvenini sizler için derledik.
Önceki Resimler için Tıklayınız
Melikşah'tan sonra hanedan arasında uzun yıllar devam eden taht mücadeleleri başladı.
➡ Melikşah'tan sonra Berkyaruk'un tahta çıkmasıyla bütün hanedan üyeleri isyan etti. Durumu fırsat bilen Haçlılar orta doğuya geldi.
➡Sultan, Haçlılarla mücadele etmesi için Emir Kürboğa'yı yönlendirdi. Çevredeki Türkmen emirlerine bu hususta destek vermesi için buyruklar gönderdi. Fakat Kürboğa'nın yanlış kararlar vermesi neticesinde komutanlar yanından ayrıldı ve tek başına kaldı. Nihayetinde Selçuklu ordusu, Antakya önlerinde Haçlılara yenildi.
➡ Berkyaruk'a, Arrân meliki kardeşi olan Muhammed Tapar isyan etti. Birçok kez savaşan bu iki kardeş arasında en nihayetinde sulh imzalandı. Buna göre Harizm, Horasan Muhammed Tapar'ın öz kardeşi Sencer'in, Irak-ı Arab ve Irak-ı Acem, Fars, Hûzistan Berkyaruk'un, Arran, Azerbaycan, Doğu ve Güneydoğu Anadolu, el-Cezîre ve Suriye Muhammed Tapar'ın hakimiyeti altında bulunacaktı.
➡Fakat bu isyanlarla geçen dönemde Haçlı ordusu, Anadolu'da önemli zayiatlara neden oldu ve Batıniler önü alınamayacak kadar kuvvetlendi. Kendilerine bağlı beyliklerin sadakatlerinin zayıflamasıyla imparatorluk çöküş dönemine girdi
➡ Berkyaruk'un vefatından sonra tahta geçen Muhammed Tapar, devlet içerisindeki düzeni ve birliği sağladı. Batıni harekatının önemli üssünü basarak tüm askerlerini öldürttü, Gaznelileri kendine tabi kıldı. Onun bu başarıları nedeniyle devletin eski itibarını kazandıran hükümdar olarak anılır.
➡ Muhammed Tapar'ın vefatından sonra oğlu Mahmud tahta geçse de devlet adamlarının yönetime müdahale ettiğini gören Sencer onun sultanlığını tanımadı. Bir süre sonra da kendi hükümdarlığını ilan etti. Abbasi halifesi de onun adına hutbe okudu.
➡ Annesi Seferi Hatun'un ara girmesiyle yeğeni Mahmud'u bağışlayan Sultan Sencer yaptıkları bir anlaşma ile Muhammed Tapar'ın doğrudan yönettiği toprakları ona bıraktı. Böylece Irak Selçuklu Devleti kurulmuş oldu.
Devlet teşkilatlanmasında en ileri seviyeye götüren Sultan Sencer'in ölümüyle Büyük Selçuklu tarih sahnesinden çekildi.
Büyük, Suriye-Filistin, Kirman, Irak, Türkiye olmak üzere 5 tane Selçuklu devleti bulunur. Bunların dördü Büyük Selçuklu'nun gücünü ve hâkimiyetini kabul etti. Sadece Türkiye Selçuklu belli bir dönemden sonra onlardan ayrıldı.
Türkiye Selçuklu dışında kalan dört devletin dayandığı kişi Çağrı Bey ve babası Mikail'di. Türkiye Selçuklu'nun atası ise Arslan Yabgu'ya dayanır.
İmam Gazzali'nin Sultan Ahmed Sencer'e yazdığı tarihi mektup
