Altuncan’dan Seferiye’ye Büyük Selçuklu Hatunları
Selçuklu, büyük Türk devletlerinden biri olarak tarih sahnesinde yerini alırken bu köklü devletin oluşması ve ayakta kalmasındaki en önemli etkenlerden biri "hatunlardı". Çağrı Bey kızı Arslan Hatice, Tuğrul Bey eşi Altuncan Hatun ve daha niceleri yönetimde söz sahibi olarak büyük fedakarlıklarda bulundular.
Önceki Resimler için Tıklayınız
🔸 İsyan devam ederken Tuğrul Bey'in veziri Amidülmülk Kündüri, Bağdat'ta asılsız haberler yaymaya başlar.
🔸 Piyadeoğlu bu olaydan sonra vezirin şehirden kaçtığını, Enüşirvan'ın da durumun kritik olduğunu anlayarak uzaklaştığını anlatır.
"Tuğrul Bey'in artık iktidarı kaybettiği, yakın zamanda İbrahim Yınal'ın şehri ele geçireceği ve bundan sonra da Tuğrul Bey'in tam manasıyla sultanlığı İbrahim Yınal'a kaptıracağı gibi bir dedikodu yayılmaya başlanıyor. Amidülmülk Kündüri, Enüşirvan'ı tahta çıkarma sevdasına düşüyor yani Tuğrul Bey'in evlatlığını. Bunun için bazı girişimlerde bulunuyor. Tabii karşı çıkıyor halife buna her şeyden evvel. Karşı çıkanlardan biri de Enüşirvan'ın annesi Altuncan. Altuncan, kendi oğlunun tahta çıkmasından ise kocasının tahta çıkması yönünde bir tavır takınıyor. Bunun için de hem oğlunu hem de Amidülmülk Kündüri'yi tehdit ediyor."
🔸 Enüşirvan'ın tahta çıkarılma ihtimali, Altuncan Hatun sayesinde kaldırılır. Türkmenler ile işbirliği yapan Altuncan, bütün zorluklara rağmen kaynakların ifadesine göre 'atlanarak' Rey'e kadar gider ve eşi Tuğrul Bey'in kurtulmasını sağlar.
SEFERİYE HATUN
🔸 Arslan Yusuf'un kızı Seferiye, Büyük Selçuklu Devleti hükümdarı Sultan Alparslan'ın ikinci eşidir.
🔸 Karahanlı Arslan Yusuf'un Tirmiz ve Harezm'in bir kısmını ele geçirmesi üzerine Alparslan, onun ilerlemesini durdurur ve iki hanedan arasında bir saldırmazlık antlaşması imzalanır.
🔸 Sınırların kesinleştiği ve birbirlerine saldırmama antlaşmasına vardıkları belgedeki şartlardan biri de Karahanlı prenseslerinden biri ile Alparslan'ın evlenmesidir. Böylece Seferiye, Alparslan ile evlenir.
🔸 Seferiye Hatun, 1071 yılında zafer ile sonuçlanacak seferde eşinin yanında bulunarak devlet yönetiminde etkin rol oynar.
ZÜBEYDE HATUN
🔸 Melikşah'ın kaynaklarda geçen üç eşinden biri olan Zübeyde Hatun, amcası Yakuti'nin kızıdır. Hanedan mensubu olmasından dolayı saraydaki etkisi oldukça fazladır.
🔸 Melikşah'ın ölümünün ardından oğlu Berkyaruk, Selçuklu Sultanı olur ve böylece sarayda büyük söz sahibidir.
🔸 Bir süre sonra amcası Tacüddevle Tutuş'un isyan etmesi üzerine Berkyaruk, isyanı bastırır. Ardından annesi Zübeyde'yi yanına getirmek ister ancak veziri Müeyyidülmülk buna karşı çıkar.
🔸 Zübeyde Hatun, Müeyyidülmülk'ün karşı çıktığını öğrenince azlettirir ve yerine kardeşi Fahrülmülk vezirliğe getirilir. İntikam almak isteyen Müeyyidülmülk, Berkyaruk'un kardeşi Muhammed Tapar'ı isyan etmesi yönünde teşvik eder.
🔸 Muhammed Tapar, Rey şehrine geldiğinde Zübeyde Hatun da oradadır. Müeyyidülmülk, Zübeyde Hatun'u esir alır ve ardından boğdurarak öldürtür. Böylece Selçuklu tarihinde önemli bir yeri olan Zübeyde Hatun, devlet yolunda can vermiş olur.
BERKYARUK'UN HİKAYESİ
🔸 Annesinin ölümünün ardından Berkyaruk'un yaşadığı bir olayı Piyadeoğlu şöyle anlatır:
"Bir mücadele sırasında Sencer ile Muhammet Tapar'ın annesi olan Seferiye, Berkyaruk'un eline geçer. Karşı tarafta inanılmaz bir endişe var. Biz onun annesini boğdurduk, o da bizim annemizi boğduracak. Durumun farkında olan Berkyaruk Seferiye'yi huzuruna çağırıyor ve diyor ki 'Korkma, ben seni boğdurmayacağım annemden dolayı. Kardeşlerim, esir aldıklarını serbest bıraksın diye seni elimde tutuyorum.' Yani bir nevi esir değiş tokuşu. Ve gerçekten de karşı taraf serbest bırakınca esirleri, Berkyaruk da Seferiye'yi serbest bırakıyor"
