Arama
Ramazan hakkında merak edilen ilginç 10 soru ve 10 cevap
On bir ayın sultanı olan Ramazan, müminler için bir rahmet ve mağfiret mevsimidir. İslam dünyasında her sene manevî iklimin hüküm sürdüğü bu mübarek ayda, Müslümanlar oruç ibadetlerini hakkıyla yerine getirebilmek için uğraşırlar. Müslümanlar, Ramazan ayında Cenab-ı Hakk'ın farz kıldığı ibadetlerden biri olan oruç hakkında en merak ettikleri soru ve cevapları araştırırlar. Peki, oruca başlamak için hilalin görülmesi şart mıdır? Diş fırçalamak orucu bozar mı? Kutup bölgelerinde oruç nasıl tutulur? İşte, Ramazan hakkında merak edilen ilginç 10 soru ve 10 cevap...
🔷Ramazan, ayın hareketlerine göre belirlenen kameri ayların içindedir. Razaman ayı, ay takvimine göre tespit edilmektedir. Oruca başlayabilmek için de öncelikle Ramazan ayının başlangıcını tespit etmek gerekir. Ramazan orucu Ramazan ayının girmesiyle gerçekleşir. Bu sebeple Ramazan ayının girip girmediğini tespit etmek başlıca yapılması gerekendir.
Ramazan ayının girdiği nasıl belirlenir?
- Hilali gözlemlemek
- Hesaplamak
🔷Peygamberimiz hadis-i şeriflerinde "Hilali (Ramazan hilalini) görünce oruca başlayınız ve hilali (Şevval hilalini) görünce bayram ediniz. Hava bulutlu olursa içinde bulunduğunuz ayı otuza tamamlayınız." (Buhârî, Savm, 5, 11; Müslim, Sıyâm, 3-4, 7-9) buyurmuştur.
🔷Bu hadisten ayın çıplak gözle görmedikçe oruca başlanmayacağı fikri ortaya çıkabilir. Fakat Efendimiz bu duruma şu hadisiyle açıklık getirmiştir:
🔷Hz. Peygamber (s.a.s.), "Biz ümmî bir toplumuz; hesap ve okuma yazma bilmeyiz. Şunu biliriz ki ay, ya 29 ya 30 gündür." (Buhârî, Savm, 13; Müslim, Sıyâm, 15; Ebû Dâvûd, Savm, 4) buyurarak, ayın çıplak gözle gözlemlenmesinden ziyade hesap yönteminin altını çizmiştir. Nitekim ay gözle görülse de görülmese de hareketlerine devam eder.
Kur'an-ı Kerim'de geçen bu ayetler güneş ve ayın hareketlerine dair bizleri aydınlatmaktadır:
"Güneş ve ay bir hesaba bağlı (olarak hareket ederler)." (Rahmân, 55/5)
Ayetin tefsirini okumak için tıklayınız
"O, karanlığı yarıp sabahı çıkarandır. Geceyi dinlenme zamanı, güneşi ve ayı da ince birer hesap ölçüsü kıldı. Bütün bunlar mutlak güç sahibinin, hakkıyla bilenin takdiridir (ölçüp biçmesidir)." (En'âm, 6/96)
Ayetin tefsirini okumak için tıklayınız
"Güneşi aydınlatıcı, ayı ise aydınlık yapan, yılların sayısını ve hesaplamayı bilesiniz diye ona menziller belirleyen O'dur. Allah bütün bunları hikmet ve fayda esasına göre yarattı. Bilme kabiliyetinde olanlar için de âyetlerini detaylı bir şekilde gözler önüne seriyor." (Yûnus, 10/5)
Ayetin tefsirini okumak için tıklayınız
"Doğrusu Allah'a göre ayların sayısı, Allah'ın gökleri ve yeri yarattığı günkü yazısına uygun olarak on ikidir; bunlardan dördü haram aylardır. İşte doğru olan hesap budur. O aylarda kendinize zulmetmeyin, müşrikler sizinle topyekün savaştıkları gibi siz de onlarla topyekün savaşın. Bilin ki Allah buyruklarına karşı gelmekten sakınanlarla beraberdir (Tevbe Suresi, 36.-37. ayetler)
Ayetin tefsirini okumak için tıklayınız
🔷 Diyanet'in fetvasına göre Peygamberimiz kameri aybaşlarının belirlenmesi konusunda çıplak gözle görmeyi tek yöntem olarak ön görmemiştir. Çağın şartlarına göre yapılan bu yöntem harici, amaca ulaştıracak diğer yöntemlere başvurmak da mümkündür. Teknolojiye bağlı olarak insanlık günümüzde ayın hareketlerini en ince ayrıntılarına kadar hesaplamakta. Bu sebeple kameri ayların başlangıçlarını da hesap yöntemiyle belirlemek meşrudur.
🔷 Dünyada hilalin çıplak gözle ilk kez nerede görüldüğünün hesabı yapılır ve bu tespit edilip yazıya geçirilir. Ardından dünyanın neresinde olunursa olsun diğer ülkeler için de Ramazan'a girilmiştir. Din İşleri Yüksek Kurulu Eski Başkanı Dr. Hüseyin Karapınar Türkiye'de Ramazan'ın girdiğini bu şekilde hesaplandığını ifade etmektedir.
🔷 Allahu Teala Bakara Suresi'nin 187. ayetinde hangi vakte kadar yiyip içmemiz gerektiğini "fecrin beyaz ipi siyah ipinden ayırt edilir hale gelinceye yiyin için" şeklinde belirlemiştir:
"Oruç gecesinde kadınlarınızla birleşmek size helâl kılındı. Onlar sizin için elbisedir, siz de onlar için elbisesiniz. Sizin kendinizi sıkıntıya sokmakta olduğunuzu Allah bilmiş, tövbenizi kabul etmiş ve sizi bağışlamıştır. Şimdi artık onlarla birleşin ve Allah'ın sizin için yazdığını isteyin. Fecrin beyaz ipi siyah ipinden sizin için ayırt edilir hale gelinceye kadar yiyin için, sonra orucu geceye kadar tamamlayın. Mescidlerde ibadete çekilmişken kadınlarla cinsel ilişkide bulunmayın. Bunlar Allah'ın koyduğu sınırlardır; sakın bu sınırlara yaklaşmayın. Allah âyetlerini insanlar için işte böyle açıklar. Umulur ki sakınırlar."
Ayetin tefsirini okumak için tıklayınız
🔷 Gündüz aydınlanmaya başlandığı vakte kadar yiyip içmek serbesttir. Sözlükte "kendini tutmak, engellemek, el çekmek, geri durmak" anlamlarına gelen imsak, dinî bir kavram olarak, fecr-i sâdıktan, iftar vaktine kadar yemeden, içmeden, cinsel ilişki ve diğer orucu bozan şeylerden uzak durmak, el çekmek demektir.
🔷 Takvimlerde gösterilen "imsak", oruca başlama vaktini ifade eder. İmsak vakti aynı zamanda gecenin sona erdiği, yatsı namazı vaktinin çıkıp sabah namazı vaktinin girdiği andır. Ezan da imsak vaktinin başlaması ile okunmaktadır. Bu sebeple ezanın başlaması ile yemeyi içmeyi terk etmek gerekir. Ezan başladığı sırada ağızda bulunan lokmanın yutulmasında bir sakınca yoktur.
🔷 Diş fırçalama hususundaki en önemli konu boğaza su gitmemesidir.
🔷 Boğaza su kaçırmadan ağzı su ile çalkalamak orucu bozmadığı gibi diş fırçalamakla da oruç bozulmaz (el-Fetâva'l-Hindiyye, I, 220).
🔷 Diyanet'in ifade ettiğine göre diş macununun veya suyun boğaza kaçması hâlinde oruç bozulur. Orucun bozulma ihtimali dikkate alınarak, dişlerin imsakten önce ve iftardan sonra fırçalanması, oruçluyken fırçalanacaksa macun kullanılmaması uygun olur.
🔷 Macunsuz fırçalamakta hiçbir sakınca yoktur.
🔷 Din İşleri Yüksek Kurulu Eski Başkanı Dr. Hüseyin Karapınar, çok ağır şartlar altında çalışan insanların Ramazan'da izin alabilirse izin almaları gerektiğini veya böyle bir imkanları yoksa bünyelerinin dayanmadığı takdirde orucu kazaya bırakabileceklerini ifade eder.
"Ey iman edenler! Sizden öncekilerin üzerine yazıldığı gibi sakınasınız diye sizin üzerinize de sayılı günlerde oruç yazıldı. İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir. Bir iyiliği mecbur olmadan yapan için bu (yaptığı) iyidir. Ama orucu tutmanız -bilirseniz- sizin için daha hayırlıdır." (Bakara Suresi - 183-184 . Ayet)
🔷 Günümüzde dökümcü, maden, beton ve yol işçisi, tellâk, hamal gibi ağır işlerde çalışan kimselerin de "orucu tutmakta zorlananlar" sınıfına dahil edileceği hükmü birçok fıkıhçı tarafından benimsenmiştir. Bunlar da zarar gördükleri takdirde oruç tutmak yerine fidye verebileceklerdir (İbn Âşûr, I, 167).
🔍 Ramazan ayında yapılması gereken ibadetler
🔷 Allahu Teala Bakara Suresi'nin 183-184. Ayetinde "İçinizden hasta veya yolcu olan, başka günlerden sayısınca tutar. Orucu tutmakta zorlananlar için bir yoksulun (günlük) yiyeceği kadar fidye yeterlidir." buyurmuştur.
🔷 Ramazan'da sefer mesafesi (en az 90 km.) bir yere gitmek için yola çıkacak olan kimse, geceden oruca niyet etmeyebilir. Diyanet'in fetvasına göre kişi yolculuğa çıkacağı takdirde niyet ettiyse yolculuk esnasında başka mazareti yoksa orucunu bozmamalıdır.
🔷 Sefer bir mazeret olduğu için, eğer orucunu seferîliği başladıktan sonra bozarsa kendisine keffâret gerekmez, sadece kaza gerekir. (İbn Âbidîn, Reddü'l-muhtâr, III, 402-405).
🔷 Hz. Peygamberin (s.a.s.) Mekke'nin fethi için sefere çıktığında oruçlu iken, Kadîd denilen yere varınca orucunu bozması (Buhârî, Savm, 34; Müslim, Sıyâm, 88) savaş şartlarının gereği olarak değerlendirilebilir.