İnsanın anlam arayışı: İman ve İnsan
İnsan, bir bilinmezlik halidir. Güvende hissetme ihtiyacı duyan bireyler bu sebep dolayısıyla bir şeye, varlığa dayanmak ister. Her insanın fıtratı, yapısı ve inancı farklıdır. "Eman" kökünden türeyen "iman" kelimesi ışığında insan ve onun sonsuz arayışı daima devam eder.
İman nedir?
◾ İnsan, doğası gereği bir varlığa bağlanma ve inanma ihtiyacı hisseder. Kimileri bunu "aşk" olarak değerlendirir ve fani olan varlığa gönlünü bağlar. Kimileri ise "inanç" olarak nitelendirir, yüce bir varlığa dayanır.
◾ "Eman" kökünden türeyen iman kelimesi; güvenmek, emin olmak, güven içinde bulunmak anlamlarına gelir.
◾ İmanın en temel ve ilk şartı âlemleri yaratan, tek ve en yüce olan Allah'a iman etmektir. Bütün ilahi dinlerin esası Cenab-ı Hakk'ın varlığı ve birliğine dayanır.
◾ Allah, her şeyi yoktan var edendir. Her türlü kemal sıfatlarına sahip, her şeyi gören, duyan ve bilendir. O, her şeye gücü yeten, hiçbir şeye muhtaç olmayıp kendinden başka her şeyin O'na muhtaç olduğudur. Eşi benzeri olmayan, doğmayan, doğurmayan, her türlü üstün sıfatlara haiz ve noksanlardan münezzeh olandır.
◾ İnsan her zaman güven ve huzur içerisinde bulunmak ister. Bu husus bireylerin kendisinden daha güzel, güçlü ve birçok yüksek sıfata naim bir varlığa sığınmasıyla gerçekleşir.
❗Naim ne demek?
Nimete eren kimse anlamına gelir.
◾ İnanmak aynı zamanda kişinin yaşamı anlamlandırmasına yardımcı olur. "Neyim, nereden gelip nereye gidiyorum?" gibi varoluşsal sorulara cevap olur.
◾ Alemlerin Rabbi olan Allah, göklerde ve yerde ne varsa hepsinin sahibidir. Her türlü hamd ve sena, kudret ve azamet, yücelik ve üstünlük O'na mahsustur. O, mutlak gücün ve sonsuz hikmetin sahibidir.
◾ Ölümü ve hayatı var eden, mülkü ve makamı lütfeden, dilediğini yücelten, dilediğini alçaltan O'dur. Yaratan ve her an yaratmaya devam eden Cenab-ı Hak'tır. Yaşatan ve rızık veren, doyuran ve koruyan O'dur. Hayatın her alanına ve anına hükmeden, idare eden, yöneten yalnızca O'dur. Yer ve zamandan münezzehtir.
🔸 Allah'a iman, O'nun var ve bir olduğuna, eşi, benzeri, ortağı olmadığına inanmakla yani tevhidi kabul etmekle olur. Bizi yoktan yaratan ve sayısız nimet bahşeden Rabbimizin kulları üzerindeki en büyük hakkı, O'na iman etmektir.
◾ İnanç, kimilerince kanıt gerektirmeyen ve sorgulanmaması gereken dogmatik bir yapı olarak öne sürülse de akıl sahibi insan, inandıklarını hakikate dayandırmak ister. Dolayısıyla sorgulayarak iman eder.
◾ Kur'an-ı Kerim'de yer alan Hz. İbrahim'in (AS) kıssası, insanın Rab arayışı, aklını kullanarak Cenab-ı Hakk'ı bulmasına açık bir örnektir.
◾ Hz. İbrahim'in (AS) putlar arasında başlayan Rab arayış yolculuğu Kur'an-ı Kerim de şöyle anlatılır:
"Gecenin karanlığı onu kaplayınca bir yıldız gördü. "Rabbim budur" dedi. Yıldız batınca da "Batanları sevmem" dedi. Ayı doğarken görünce, "Rabbim budur" dedi. O da batınca, "Rabbim bana doğru yolu göstermezse elbette yolunu şaşırmış kimselerden olurum" dedi. Güneşi doğarken görünce, "Rabbim budur; zira bu daha büyük" dedi. O da batınca dedi ki: "Ey kavmim! ben, sizin (Allah'a) ortak koştuğunuz şeylerden uzağım."Ben, O'nun birliğine inanarak yüzümü, gökleri ve yeri yoktan yaratana çevirdim ve ben müşriklerden değilim."
En'âm Suresi 76 - 79. ayetleri okumak ve mealini dinlemek için tıklayın
◾ Hz. İbrahim, Kur'an-ı Kerim'de ayrıntılı biçimde anlatılan, Allah'ın sonsuz varlığına ve birliğine dair istidlâllerini de bu mağaradan ayrılışını takip eden günlerde yürütmüştür. Buna göre bir akşam vakti mağaradan çıkarılan İbrâhim, babasına gördüğü şeylerin ne olduğunu ve bunların bir yaratıcısının bulunup bulunmadığını sormuş, onların bir rabbi olması gerektiğini düşünmüş; yıldızları, ayı ve güneşi görünce her biri için, "Rabbim budur" demiş; fakat gördükleri kısa süre sonra sönüp gidince, "Ben böyle sönüp batanları sevmem" diyerek bunların hiçbirinin ilâh olamayacağını ifade etmiştir.
◾ Bu kıssadan da anlaşılacağı üzere iman; araştırma ve akıl yürütmenin bir sonucudur.
◾ Hakikate erişen insan, kalben huzur bulur ve mutmain olur. İman mefhumunda kişiyi emniyete götüren içten inanç vardır.
◾ İnanma özgür bir eylemdir, kalpten gelir, samimidir.
◾ İnsanı ruhi ve maddi olarak şekillendiren inançtır. Davranışlarını, düşüncesini, hayata bakışını düzenler. İman ise insanı hakiki manada insan yapar.
◾ Yaradan'a iman, kulların en büyük hazinesi, dünyada istikamete erdirecek, ahirette ise cennete ulaştıracak sağlam bir kılavuzudur.
Allah'a iman nasıl olmalıdır? İmanın insana kazandırdıkları...
◾ Modernizm ve değişen dünya düzenine rağmen dünya üzerinde yaşayan insanların ekseriyeti hala bir yaratıcıya inanıyor.
◾ Meşhur İngiliz gazete The Guardian'da yayınlanan, 2018 tarihli 'Din: İnanç neden giderek daha popüler hale geliyor' başlıklı yazıya göre insanın inanma ihtiyacı gün geçtikçe artıyor ve dünya genel nüfusunun %84'ü kendini bir dinle özdeşleştiriyor. En hızlı büyüyen ve çoğunluğu oluşturan inanç ise İslam.
◾ Elimizdeki verilere baktığımızda insan, arayış içinde ve huzuru inanmakla buluyor.
◾ İslam bir ağaç gibidir. İman kökü, ibadet gövdesi, muamelat (fıkhın ibadetler dışında kalan kısmını, daha çok mal varlığına ilişkin hükümleri) dalları, ahlak ise meyveleridir.
◾ Tüm değersizlik ve çirkinlik çağında İslam, insanın anlam ve hakikat arayışına cevap vererek sükunete ve huzura davet ediyor.
◾ Nihayetinde insan akil bir varlık ve biraz düşünüp etrafına baktığında yaratılan her şeyin kendisine hizmet ettiğini fark edecektir.
Allah'ın İnsandan Muradı: Allah İnsanı Niçin Yükümlü Kıldı?
