İlahi bir terbiye metodu: İmtihan
Kulluk ince, uzun ve zorlu bir çizgiyi ifade eder. Yüce Allah insanlığı bolluk, bereket ve zorluklar ile imtihan eder. İnsan, kulluğun en önemli nişanelerinden olan sınanmaya karşı gösterdiği tavır ve sabır ile mümin olgunluğunu gösterir. Hak Teala'nın imtihanlarına sabredenler için esenler yurdu vardır.
◾ Hak Teala "şari" yani şeriat koyucu olarak insanlığı terbiye eder. Rabbimizin bu vasfı "Rab" sıfatında tecelli eder. Terbiye eden anlamına gelen "Rab" sıfatı, Allah Teala'nın insanlar üzerindeki büyüklüğünü gösterir.
◾ Allah (CC) pek çok ayette insanlığa imtihan olunacağını, sınanacaklarını haber verir. Geçmiş ümmetler de bu yollardan geçerek hayırlı ve zalim olarak adlandırılırlar.
◾ İmtihan ve sınanmak olarak Kur'an-ı Kerim'de yer bulan kavramlar, esasında bir terbiye metodu ve hak ediş ile alakalıdır. İnsanoğlu Allah'tan (CC) gelenlere sabrettiği müddetçe kazanır.
◾ Bu anlayış "Lütfun da hoş kahrın da" kelam-ı kibarı ile Anadolu'ya özgü olarak yorumlanır. Zira Hak Teala insanı en çok dünyalıklar ile sınar.
"Andolsun ki sizi biraz korku ve açlıkla; mallardan, canlardan ve ürünlerden eksiltmekle sınayacağız. Sabredenleri müjdele!"
Bakara Suresi 155. Ayet
Bakara Suresi 155. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın
Bakara Suresi 155. Ayet Tefsiri
Müslümanlar Mekke'den Medine'ye göç ederek müşriklerin saldırılarından kısmen kurtulmuşlardı. Bununla birlikte hicretin ilk yıllarında hâlâ kaygı ve korkuları vardı; yeni vatanları olan Medine de putperestlerin tehdidi altındaydı. Nitekim kısa zaman sonra çatışmalar başladı. Bu arada müslümanlar ağır maddî sıkıntı çekiyorlardı; hicret edenler mallarını geride bırakmışlardı; çatışmalarda da mal ve can kaybına uğruyorlardı. İmkânlarını kardeşçe paylaşmalarına rağmen –Peygamber ailesi de dahil olmak üzere– çok zaman günlerce karınlarını doyuramıyorlardı. Âyette özellikle Medine döneminin ilk yıllarındaki bu sıkıntılara işaret edilmekle beraber, genel anlamda Allah'ın insanları bu tür sıkıntılarla imtihan etmesi her zaman mümkün olduğundan, âyetin anlamı ve amacı da mutlak ve geneldir.
"Andolsun ki mallarınız ve canlarınız konusunda denemeden geçirilirsiniz; şüphesiz sizden önce kendilerine kitap verilenlerden ve Allah'a ortak koşanlardan birçok üzücü şey işitirsiniz. Eğer sabreder ve sakınırsanız bilin ki bu size gereken davranışlardandır."
Âl-i İmrân Suresi 186. Ayet
Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın
Âl-i İmrân Suresi 186. Ayet Tefsiri
Bir önceki âyette her canlının öleceği bildirilmiş ve dünya hayatının aldatıcı zevk ve menfaatlerden başka bir şey olmadığı vurgulanarak müminler bu âyette verilecek haberlere psikolojik olarak hazırlanmıştır. Burada müminlerin, Allah'ın kendilerine lutfettiği mal ve can konusunda denenip sınanacakları, daha önce kendilerine kitap verilmiş olan yahudi ve hıristiyanlarla putperest müşrikler tarafından birçok eziyetlere ve sıkıntılara, özellikle sözlü saldırılara mâruz kalacakları haber verilmekte, müminlerden bu sıkıntılara kendilerini hazırlamaları, olayları sabır ve metanetle karşılamaları, Allah'ın rızâsına aykırı davranışlardan sakınmaları istenmektedir.
Tefsirin devamını okumak için tıklayın
"Hani Firavun'un adamlarından sizi kurtarmıştık. Onlar sizlere işkencenin en kötüsünü yapıyorlardı; oğullarınızı öldürüyorlar, kızlarınızı sağ bırakıyorlardı. İşte bunda rabbinizden büyük bir imtihan vardır."
A'raf Suresi 141. Ayet
A'raf Suresi 141. Ayeti dinlemek ve mealini okumak için tıklayın
A'raf Suresi 141. Ayet Tefsiri
Firavun yönetimi İsrâiloğulları'nı çok çeşitli sıkıntılara mâruz bırakmakla birlikte, erkek çocukların öldürülüp kız çocukların sağ bırakılması şeklindeki zulümleri âyette özellikle zikredilmiştir (aynı bilgiler Tevrat'ta da verilmektedir, bk. Çıkış, 1/16). Zira İsrâiloğulları bu suretle hem bir tür katliamla hem de nesillerinin tüketilmesini hedefleyen korkunç bir planla karşı karşıya kalmışlardır. Âyette, Allah Teâlâ'nın onları, bu son derece tehlikeli planla yok edilmekten kurtardığı hatırlatılarak bunu şükürle karşılayacakları yerde başları selâmete çıkar çıkmaz putperestliğe özenmelerinin ağır bir suç ve nankörlük olduğuna işaret edilmektedir.
Tefsirin devamını okumak için tıklayın
