Arama
Hazin vuslat: Muharrem'i anlatan kelimeler
Yüzyıllar geçse de insan ruhu, hüznün durağını unutmaz. Muharrem ayı da müminler için böyle bir vakit... Bu hüzünlü ve faziletli vakitte Muharrem kavramı ve onunla ilgili olan kelimeler üzerine tefekkür edelim istedik. Muharremle ilgili kelime ve kavramları sizler için derledik.
Mim م:
◾ Muharremü'l-harâm olarak da adlandırılan Muharrem ayı Osmanlı belgelerinde "mim"(م) kısaltması ile gösterilirdi.
Maharîm/Maharim
◾ Mahrem olan; haram olan şeyler.
Kur'ân-ı Kerîm'de "muharrem" sözcüğü ay ismi olarak geçmez fakat saldırıya uğrama durumu haricinde savaşın haram olduğu aylardan biri olarak görülür.
Mahrem:
◾ Haram, şeriatin yasak ettiği şey.
◾ Biriyle çok samimi olan.
◾ Gizli olan, herkese söylenmeyen.
Tahrim:
◾ Yasaklamak, haram kılmak.
🔹 İbn Abbas'tan rivayet edilene göre Fecr sûresinde üzerine yemin edilen "fecr" muharrem ayıdır. Fecr sûresinde tekrar üzerine yemin edilen on gecenin (89/2) muharrem ayının ilk on gecesi kabul edildiği de ifade edilir.
Muharrem ayında yapılacak ibadetler nelerdir? Muharrem ayında okunacak dualar...
Haram:
◾ Mukaddes, kutsal.
◾ Allah'ın izin vermediği, men'ettiği şeyler.
Muharremat:
◾ Şeriatça haram ve yasak olan şeyler.
Gurre-i Muharrem:
◾ Muharrem ayının ilk günü ve gecesi.
Saliyye:
◾ Yeni yılın kutlanmasını ve tarihini ele alarak muharremde yazılıp sunulan methiye.
"Göründü nâ-gehân çeşm-i cihâna ferv-i devletle
Muharrem nâmına bir mâhtâb-ı vâdî-i nusret
Su'âl etdikde Gâlib mısra'-ı târîhin ol mehden
Dedi sâl-i nevi Sultân Selim'e bâdî-i Nusret"
◾ Şeyh Gâlib'in , III. Selim'in yeni yılını tebrik için yazdığı saliyye.
Muharremiye
◾ Muharrem ayının birinci günü yapılan yeni yıl törenlerinde verilmesi âdet olan bereket parası, yılbaşı bahşişi.
"Nedîmâ bende tebrîk eyleyüp anı dedi târîh
Mübârek ola Sultan Ahmed'e bu yıl sa'âdetle"
◾ Nedim'in Sultan Ahmed'in yeni yılını kutlamak maksadıyla kaleme aldığı muharremiye.
◾ Muharrem ayında Arap hükümdarları yeni yılın ilk gününe saygı amacıyla tebrik kabul etmek için törenler düzenlerlerdi. Osmanlı döneminde de bu gelenek devlet erkânının padişahın huzuruna çıkarak yeni yılı tebrik etmesi ve padişahtan "muharremiyye" denilen hediyeleri alıp kendi maiyetindekilerle hediyeleşmeleri şeklinde ilerlerdi.