Arama
Türk lehçelerinde "ev"
Türk gelenek ve göreneklerinde evin değeri, yeri ve önemi bambaşkadır. Eski Türkçeden itibaren dilimizden düşmeyen ve hayatımızın merkezinde olan evler, Türkiye Türkçesi dışındaki diğer lehçeler tarafından da korunmuş ve ortak kelimeden biri olmuştur. İşte Türk lehçelerinde ev sözcüğünün karşılıkları...
SAHA TÜRKÇESİ
Ev- Av
◼ Kuzeydoğu grubuna mensup olan Saha (Yakut) Türkçesi dünyanın kuzeyinde, Sibirya bölgesinde varlığını sürdürmektedir. Yakut Türkçesinde "ev" kelimesine karşılık olarak "av" kelimesi vardır.
➡ Ol avina tööndi.
➡ (O evine döndü.)
Saha deyişi
ALTAY TÜRKÇESİ
Ev- Üy
◼ Sibirya (kuzeydoğu) Türk lehçesi grubundan olan Altay Türkçesinde "ev" kelimesi, kuzeybatı grubundaki çoğu lehçeye benzemektedir.
◼ Türkiye Türkçesindeki "ev" kelimesi "üy" şeklinde karşılık bulmaktadır.
➡ Köp sülegen keçke cetpes,
Kere altagan üyge cetpes.
➡ (Çok konuşan akşama yetmez,
Büyük adımlayan eve ulaşamaz.)
Altay Atasözü
HAKAS TÜRKÇESİ
Ev- İb
◼ Hakasya, Sayan Dağlarından Yenisey Nehri boyunca uzanan bölgede yaşamlarını sürdürmektedirler. Hakas Türklerinin dili olan Hakas Türkçesinde "ev" kelimesi hem kendi grubundaki lehçelerden hem de diğer Türk lehçelerinden farklı özellikler barındırmaktadır.
◼ İlk harfi e>i olurken ikinci harfi v>b değişimine uğramıştır.
TUVA TÜRKÇESİ
Ev- İb
◼ Sibirya'daki Türk toplulukların hepsi Kiril alfabesini kullanmaktadır. Kuzeydoğu grubunun temsilcilerinden biri olan Tuva Türkçesi de onlardan biridir. Tuva Türkçesinde "ev" kelimesi "ög" sözcüğü ile karşılık bulmuştur. Sibirya grubunda
➡ Kalbak kezek -ot çudu, haram kaday -ög çudu.
➡ (Düz kütük ateşin ayıbı, cimri hanım evin ayıbı.)
Tuva Atasözü
AZERBAYCAN TÜRKÇESİ
Ev- Ev
◼ Oğuz grubunun temsilcilerinden olan Azerbaycan Türkçesi, Türkiye Türkçesi ile büyük benzerlikler barındırmaktadır.
◼ Bu minvalde Azerbaycan Türkçesinde "ev" kelimesi aynen korunmuştur.
➡ Evinden hemişe şadlık sesi gelsin.
➡ (Evinden hep mutluluk sesleri yükselsin.)
Azerbaycan algışı "duası"