Bir şair olarak III. Murad'ın portresi

🔵 Şiir yapısı itibariyle maddi ve manevi kavramlarla doludur. Hayatın içerisindeki her husus şiire dâhil edilebilir. Şiir, buna müsait bir sanat dalıdır. Lakin III. Murad'ın şiirlerinde öne çıkan unsur; maneviyat ve manevi kavramlar olur. Bir Hak (CC) aşığı olan Sultan, şiirlerinde manevi meselelere eğilmiş, Yüce Allah'ı (CC) tesbih etmiş, affını isteyerek yakarmıştır.

(X) 🔍 Bilgi Notu: III. Murad Osmanlı padişahlarının en bilginlerinden kabul edilir.

(X) 📍 İlginç Bilgi: Muradi'nin eğitimi ile Şeyhülislam Mehmet Sadeddin Efendi, Bekai Efendi, Tiryaki Hasan Paşa gibi devrin önde gelen isimleri ilgilenmiştir.

🔶 Şiirlerinde "Peygamber" imgesi on üç defa geçer. Sultan, divanında Allah Resulü'ne (SAV) hürmetini sıkça dile getirir.

Resul-i Ekrem'in (SAV) hadis-i şeriflerini Riyazüs Salihin'den okumak için tıklayın

🔶 III. Murad şiirlerinde öne çıkan bir diğer unsur da cennettir. Muradi on dört defa içindeki cennet arzusunu, cehennem korkusunu dile getirir.

🔶 Sultan III. Murad şiiri manevi bir temele dayanır. Bu sebepten dolayı şiirlerde Allah (CC) imgesi öne çıkar. Muradi, Yüce Allah'ı şiirleri ile tesbih eder.

Necip Fazıl Kısakürek'e göre şiir nedir, şair kimdir? Öğrenmek için tıklayın

↪ "Divan": Divan edebiyatında her şairin şiirde yetkinliğini kanıtladığı bir divanı bulunur. "III. Murad Divanı" ise III. Murad'ın şiirlerinin bir araya getirildiği kitaptır. Eserde, 1565 gazel, 1 muhammes, 39 nazım – kıta, 48 müfred bulunur. Şiir kitabı olarak epey kalın olan eser, Muradi'nin şiirdeki yetkinliğini kanıtlar.

Gazel nedir?
Beyitlerle yazılan bir nazım biçimidir.

Muhammes nedir?
Beş mısralık bentlerle oluşturulan nazım biçimidir.

Nazım – kıta nedir?
İki veya ikiden fazla beyitten oluşan nazım biçimidir.

Müfred nedir?
Tek olan beyitlere denir.

Nedim hakkında az bilinenleri öğrenmek için tıklayın

↪ "Kitabü'l- Menamat": III. Murad bu eserinde, rüyalarını ve yapmış olduğu, dervişliği anlatır. Mektupların ekseriyeti Şüca Dede'ye yazılmıştır. Eser, sarayın içinde bulunduğu durum ve devrin politikalarını göstermesi bakımından da mühimdir.

Şüca Dede kimdir?
1585 de vefat eden Arnavut asıllı meşhur rüya tabircisi. Şaban-ı Veli'nin halifelerindedir. İstanbul'a gelmesi ile zevk âlemlerine dalar. Sultan III. Murad bir dönem sonra Şüca Dede ile arasına mesafe koyar ve cenazesine gitmez.

↪ "Fütuhu'r-Ramazan": Sultan III. Murad'ın dini görüşlerini dile getirdiği eseridir. Kitapta, 1645 beyit ve 45 bölüm vardır. Farsça kaleme alınmıştır.

📌 III. Murad'ın eserleri, onun Arapça ve Farsça'ya olan vukufiyetini, ilmi birikimini ve ahlaki hasletlerini bizlere bildirir. Nesir diline de hâkim olan Sultan III. Murad, şiirde ve düzyazıda sade bir dil kullanarak sanatsal açıdan bir bütünlük arz eder.

Rasim Özdenören'in sanat anlayışı nasıldı? Okumak için tıklayın

🔵 Ebcet hesabı ile tarih düşürme, geleneğimizde son döneme kadar var olan bir adetti. Harf devrimi ile ortadan kalkan bu adet, bugün hala bazı kesimlerce devam ettirilir. Hak aşığı, gönül dostu Sultan Murad Han vefat ettiğinde arkasından ebcet hesabı ile tarih düşürülür.

Sultan III. Murad'ın vefatına ebcet hesabıyla düşürülen tarihlerden birkaçı şöyledir:

"Şâh-ı cihân oldı bin üçünde fevt"

(شاه جهان اولدی بيك اوچنده فوت) Hicri 1003 = Miladi 1595

"Muradi Divanı Hicret-i Sultân Murâd"

(مراد سلطان هجرت) Hicri 1003 = Miladi 1595

"Rahmetullâhi aleyhi ve alâ evlâdühüm"

( رحمة االله عليه وعلی اولادهم) Hicri 1003 = Miladi 1595

Ebcet hesabı nedir?

Arap alfabesinin eski sıralamasında, her harfin bir değeri vardı. Bu harflerle yazılan şiirler ve yazıların değerinin hesaplanarak ortaya bir tarih çıkarılmasına denir. Bu sistem vefat yılları, doğum yılları için kullanıldığı gibi mühim hadislerin meydana geldiği yıllar için de kullanılır. Arap alfabesinin ebcet düzeni Emevi Halifesi Abdülmelik bin Mervan değiştirmiştir. Bugün kullanılan Arap alfabesine "huruf-u heca" denir.

(X) 🔍 Bilgi Notu: Ebcet hesabını eserlerinde en çok kullananlardan biri de dünyaca ünlü mimarımız, Mimar Sinan'dır.

Fütüvvetname nedir? Öğrenmek için tıklayın