Türklere dostluğu, İslam'a saygısı ile bilinen Gülnar Hanım
Rus edebiyatını Osmanlı'ya, Türk edebiyatını ise Ruslara tanıtan bir kültür köprüsüydü Gülnar Hanım. Anadili Rusça haricinde 9 dili iyi şekilde biliyordu. Bir kongre sırasında devrin önemli simalarından Ahmet Mithat Efendi ile tanışması, onun yaşamında bir dönüm noktası oldu. İstanbul'a gelen Gülnar Hanım, hem Türk kültürüne hem de İslam'a hayranlık duymuş; Türk kültürünü Batıya tanıtabilmek amacıyla çalışmalarda bulunmuş, Rusçadan pek çok eseri de Türkçeye tercüme etmişti. Onun bu çabaları, dönemin padişahı Sultan II. Abdülhamid'in Şefkat nişanıyla takdir edilmişti.
Rus edebiyatını Osmanlı'ya tanıtan şarkiyatçı olarak bilinen Gülnar Hanım, 1854 yılında dünyaya geldi.
🔷
Gerçek adı Olga Sergeevna Lebedeva olan Gülnar Hanım, Türkçe eserlerde Gülnar ismini kullandı.
Bugün Tataristan sınırları içinde yer alan Kazan şehrine yerleşen, emlak zengini asilzade bir ailenin kızı olan Gülnar Hanım, bu şehirde belediye başkanı olarak bulunan Fransız asıllı Kont Lebedev ile evliliğinden ötürü Kontes unvanının da sahibiydi.
Gülnar Hanım'ın bu adı seçmesinde, yetiştiği şehirde Tatar kadınları arasında Gülbahar, Gülnisa gibi isimlerin yaygınlığı etkili olmuştu.
🔷
Türklerin kültür ve faziletlerine olan sevgisi nedeniyle bu ismi benimseyen Gülnar Hanım, Türkçe eserlerinde Gülnar ismi ile tanınmak istedi, okuyucu önüne kendi adı ile çıktığında da bu isme ilk ad olarak yer verdi.
Kaleme aldığı mektuplarda ve bazı Türk yazarlara ait eserlerin önsözlerinde yalnızca Gülnar adını kullandı.
Kazan kentinde Tatarların bulunduğu bir ortamda yetişmesi nedeniyle küçük yaşta Tatarca öğrendi.
🔷
1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda esir düşen Türk askerleriyle gittiği Petersburg'daki Türk elçiliğinde kaleme aldığı yazıları göstererek buradaki çalışanların yardımları sayesinde Türkçeyi de iyi bir şekilde öğrendi.
Kazan Üniversitesi'ndeki eğitimi sırasında şarkiyatçılığa yönelmesini Kazanlı âlim Kayyum Nâsirî sağladı.
Rus edebiyatını Osmanlı'ya, Türk edebiyatını ise Ruslara tanıtan bir kültür köprüsüydü #GülnarHanım. #İslam'a hayranlık duymuş, Türk kültürünü Batıya tanıtmaya çalışmış, Abdülhamid'in Şefkat nişanıyla takdir edilmişti. https://t.co/IhOQAnC3RU
Gülnar Hanım, anadili dışında 9 yabancı dil daha öğrenmiş; Türk kültürü ve İslami değerler konusunda kendi kendini yetiştirmişti.
🔷
Almanca, İngilizce, Fransızca, İtalyanca ve Rumcanın yanında Tatarca, Türkçe, Arapça ve Farsça bildiği; hatta Sanskritçeyi bile öğrendiği kaydedilir.
Batı edebiyatının yanı sıra İslam edebiyatları üzerinde de çalışmış, kendisini bu kültür üzerinde yetiştirmiş ve ilk Rus kadın şarkiyatçı olarak tarihe geçmiştir.
▶10 soruda modern Rus edebiyatının kurucusu Aleksandr Puşkin
Gülnar Hanım'ın Osmanlı coğrafyasında tanınması ise 1889 yılında İsveç'in başkenti Stockholm'de gerçekleşen uluslararası kongrede Ahmet Mithat Efendi ile tanışmasıyla gerçekleşti.
🔷
Kongre süresi boyunca Norveç'in başkenti Oslo'dan başlayarak Avrupa'nın pek çok şehrinde bulunan ikili, Paris'e varıncaya kadar 4 hafta boyunca istişarelerde bulundular.
Gülnar Hanım, Ahmet Mithat Efendi ile birlikte Doğu ve Batı medeniyeti, bu iki dünya arasındaki kültür ve ahlak farkları, İslam ile diğer dinlerin karşılaştırılmasına dair fikir alışverişi sağladı.
📌 Türk aydınlar da gönlünde Türk sevgisi olan Gülnar Hanım'ın varlığını, Ahmet Mithat'ın yazdığı Avrupa'da Bir Cevelân isimli eser ile öğrendiler.
