Arama
Ebu Davud kimdir? Hadis kitabı Es Sünen’i nasıl kaleme aldı?
Ebu Davud, İslam tarihinin en önemli muhaddislerinden biridir. Hadis öğrenmeye küçük yaşlarda başlamış, 18 yaşındayken yola çıkarak ilim merkezi olan pek çok şehre gitmiş ve dönemin en ünlü hadis alimlerinden eğitim almıştı. 300'e yakın hocadan hadis öğrenen Ebu Davud, Kütüb-i Sitte'den biri olan hadis kitabı Es Sünen'i 40 yaşına varmadan kaleme almış; başta oğlu olmak üzere pek çok hadis alimi yetiştirmişti. 100 bin hadisi rahatlıkla müzakere edebildiği söylenen Ebu Davud, ilim konusunda kimseye müsamaha göstermezdi. Peki, Ebu Davud kimdir? Hadis kitabı Es Sünen'i nasıl kaleme aldı? İyi bir Müslüman olmak isteyene 'kafi' dediği dört hadis neydi?
Ebu Davud, İslam tarihinin en saygın muhaddislerinden biridir. Tam adı Ebu Davûd Süleyman bin el-Eş'as bin İshak es-Sicistanî el-Ezdî'dir.
🔸 Ebu Davud, 817 yılında Sicistan'da doğdu. Ailesi aslen Yemen'in Ezd kabilesinden olduğu için Ezdî ve "Sicistanlı" anlamında Siczî nisbeleriyle de anılır.
🔸 Dedesinin adının Bişr veya Şeddâd olduğu, büyük dedesi İmrân'ın Sıffîn'de Hz. Ali'nin yanında yer aldığı ve bu savaşta öldüğü rivayet edilir.
Ebû Dâvûd tahsiline Sicistan'da başladı. Hadis bilgisini artırmak maksadıyla 18 yaşında seyahate çıkarak önce Bağdat'a, daha sonra Basra'ya gitti ve orada uzun süre kaldı.
🔸 En çok faydalandığı hocası kabul edilen Basralı hadis hâfızı Müslim bin İbrâhim el-Ezdî başta olmak üzere Tebûzekî, Ârim el-Basrî ve Ebü'l-Velîd et-Tayâlisî gibi muhaddislerden hadis okudu.
🔸 Daha sonra diğer önemli ilim merkezlerini dolaşmaya başladı. Çoğu Buhârî ve Müslim'in de hocası olan birçok âlimden istifade etti.
Mekke'de, Kûfe'de, Halep'te, Dımaşk'ta, Horasan'da, Belh'te, Mısır'da dönemin en önemli hadis hâfızlarından, ayrıca Ali bin Medînî, Saîd bin Mansûr ve Yahyâ bin Maîn gibi tanınmış muhaddislerden hadis öğrendi.
🔸 İbn Hacer el-Askalânî onun 300 kadar hocası olduğunu söyler. Ebu Ali el-Gassânî, Ebû Dâvûd'un hocalarını Tesmiyetü şüyûhi Ebî Dâvûd Süleymân es-Sicistânî adlı risâlesinde bir araya getirmiştir.
Ebu Davud, 844 yılında doğan ve sonraları İbn Ebû Dâvûd adıyla tanınmış bir hadis hâfızı olan oğlu Abdullah'ı seyahatlerinin bir kısmında yanına alarak erken bir yaşta hadis öğrenmesini sağladı.
🔸 Kardeşi Muhammed bin Eş'as da bu seyahatlerinde onlara arkadaşlık etti.
🔸 Muhtelif zamanlarda gittiği Bağdat'ta Ahmed bin Hanbel'in ilim meclislerine uzunca bir süre devam ederek bazı önemli fıkıh ve usûl-i fıkıh konularını ondan öğrendi; daha sonra bunları Mesâʾilü'l-İmâm Aḥmed bin Ḥanbel adıyla bir araya getirdi.
Ahmed bin Hanbel'in de ondan bir hadis rivayet ettiği, hatta es-Sünen'i inceleyip beğendiği söylenir.
🔸 Eğer bu rivayet doğru ise Ebû Dâvûd es-Sünen'i kırk yaşına gelmeden kaleme almış demektir.
🔸 Hocaları içinde en çok hadis toplayıp ezberleyen muhaddisin Yahyâ bin Maîn, hadislerin fıkhını en iyi anlayanın Ahmed bin Hanbel, hadislerdeki gizli kusurları (illet) en iyi bilenin Ali bin Medînî olduğunu söylerdi.
(X) En güvenilir hadislerin derlendiği kaynak: Kütüb-i Sitte