Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, bölgesel gelişmelere ilişkin kritik bir ziyaret gerçekleştirdi. Erdoğan, İranlı mevkidaşı Hasan Ruhani'nin daveti üzerine dün Tahran'a gitti.
Erdoğan, Sadabad Sarayı'nda Ruhani tarafından resmi törenle karşılandı. Baş başa ve heyetler arası görüşmelerde ekonomik ve siyasi önemli kararlar alındı. İki lider ortak basın toplantısında Irak ve Suriye'nin toprak bütünlüğünü vurguladı, K.Irak'taki referandum kararının geri alınmasını istedi. Bölgesel sorunların gündemlerinde olduğunun altını çizen Erdoğan, şunları söyledi:
"Özellikle şu anda üçlü mekanizmalar şeklinde çalıştığımız Irak sorunu, önümüzdeki ilk madde haline gelmiş vaziyette. Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi'nin gayri meşru referandumunu zaten tanımadığımızı ifade ettik. 350 kilometre sınırla kuzeyde Türkiye, doğusunda İran, güneyinde merkezi yönetim, batısında Suriye.
Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi neyin referandumunu yapıyor? Ve kendisini İsrail'den başka tanıyan bir dünya ülkesi yok. MOSSAD'la masaya oturarak verilen karar meşru olamaz, gayrimeşrudur.
AĞIRLAŞTIRILACAK ADIMLARIMIZ VAR
Bir tarafına malum bir zatı alıp, bir diğer tarafına bir başka malum bir zatı alıp, bu şekilde böyle bir adımı atmak inanıyorum ki Kuzey Irak yerel yönetimini yalnızlığa mahkum edecektir. İran ve Türkiye olarak bu konudaki kararlılığımız bellidir. Irak'taki muhatabımız merkezi yönetimdir ve bu referandumu da kesinlikle gayrimeşru olarak telakki ediyoruz. Attığımız adımlar var, gerek İran'ın gerek Türkiye'nin, gerek merkezi yönetimin ama bundan sonra daha ağırlaştırılarak atılacak adımlar var."
Basın toplantısı sırasında Erdoğan, Ruhani'nin kulağına eğilerek bir şeyler söyledi. Bunun üzerine Ruhani kahkaha attı.
MAĞDUR İNSANLARIN KURTULUŞUNA VESİLE
Erdoğan, aynı şekilde Suriye'de de bir üçlü mekanizmanın bulunduğuna değinerek, "Orada da İran, Rusya, Türkiye olarak Astana süreciyle çerçevelenen bir süreci işletiyoruz. Burada da çatışmasızlık bölgesini çok çok önemsiyoruz. Bu üçlü mekanizmanın özellikle terör örgütleri, başta DEAŞ olmak üzere El Nusra, bunlara karşı mücadelesini birlikte inanıyorum ki oradaki mazlum ve mağdur insanların kurtuluşuna vesile olacaktır" dedi. Erdoğan, bu süreçte ilgili bakanların gerek silahlı kuvvetlerin, gerekse konuyla ilgili istihbarat örgütlerinin her tür çalışmayı yoğun bir şekilde bölgede yaptığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, başkent Tahran'da İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney ile bir araya geldi.
GELECEĞİMİZE İHANET
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşen İran lideri Ali Hamaney, IKBY'deki referandumun, bölgenin geleceğini tehdit eden bir ihanet olduğunu söyledi. Hamaney, 1 saat 10 dakika süren görüşme sonrası yazılı açıklama yaptı. Söz konusu referandumun bölge halkı için bir tehdit oluşturduğunu kaydeden Hamaney, referandumun Irak'ın komşuları üzerinde uzun vadeli etkileri olacağını ifade etti. Hamaney, IKBY'nin gayrimeşru referandumuna karşı İran ve Türkiye'nin işbirliğinin önemine değinerek, "İran ve Türkiye, bu olaya karşı, mümkün olan her adımı atmalı ve Irak hükümeti de bu konuda ciddi kararlar almalı." ifadesini kullandı. İran ve Türkiye'nin, bölgedeki önemli konulara yönelik etkilerini azaltmak için sürekli başka konularla meşgul edilmek istendiğini kaydeden Hamaney, "Yabancı güçler ve özellikle Siyonist rejim, yeni bir İsrail kurmak suretiyle, bölgede ihtilaf ve çatışma oluşturmanın peşinde" şeklinde konuştu.
4 ANLAŞMA İMZALANDI
Basın toplantısı öncesinde iki cumhurbaşkanının huzurunda gerçekleştirilen tören ile iki ülke arasındaki mutabakat zaptı ve program imzalandı. Türkiye ile İran arasında gümrük, bankacılık, devlet televizyonları ve arşiv konularında 4 mutabakat zaptı imzalandı.
TİCARETTE MİLLİ PARA DÖNEMİ
Türkiye-İran arasındaki son dönemlerde üst düzey ziyaretlerin artışının, ilişkileri çok daha farklı ve olumlu istikamette bir düzeye taşıyacağına işaret eden Erdoğan, "Merkez bankalarımızın riyasetinde ve bankaların kendi aralarındaki iş birliğiyle finans sektörüne bir canlanma, hareletlilik getirme kararına vardık. Ekonomik ilişkilerimizi mevcut kur baskısından kurtarmak suretiyle yerli parayla alışveriş yapma sürecini hayata geçirme kararını verdik. Merkez Bankalarımız önümüzdeki hafta bir araya gelmek suretiyle anlaşmayı imzalayacaklar" dedi.
Akar'dan ikili temas
Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan önce İran'a giden Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar, İran Savunma Bakanı Tuğgeneral Emir Hatemi ve İstihbarat Bakanı Mahmoud Alavi ile görüştü. Genelkurmay Başkanı Akar daha sonra Savunma Bakanı Tuğgeneral Emir Hatemi, İstihbarat Bakanı Mahmoud Alavi ve Türkiye'nin Tahran Büyükelçisi Rıza Hakan Tekin ile de görüşmeler gerçekleştirdi.
YANLIŞ KARARI TELAFİ ETMELİ
Ruhani ise basın toplantısında, "Bölgedeki iki güçlü dost ve Müslüman ülke Türkiye ve İran, Ortadoğu'da istikrarın merkezidirler" dedi. Suriye ve IKBY gibi hassas konularla ilgili uzun görüşmeler yapıldığını aktaran Ruhani, "İki ülkenin nihai hedefi, istikrar ve güvenliğin tüm bölgede sağlanmasıdır" dedi. Ruhani, Suriye'deki güvenlik ve barış konularında, Türkiye, İran ve Rusya ile Kuzey Irak konusunda da Türkiye, İran ve Irak merkezi hükümetiyle çözüme ulaşmak için daha fazla iş birliğine ihtiyaç olduğunu vurguladı.
İki ülke arasındaki anlaşmalardan birini Türkiye adına Gümrük ve Ticaret Bakanı Bülent Tüfenkci imzaladı.
YAPTIRIMA MECBUR BIRAKTI
Yeni Şafak'ın haberine göre, yabancı ülkelerin, bölgedeki "komplo"larına karşı dikkatli olunması gerektiğini dile getiren Ruhani, "Türkiye ve İran ayrımcılığı ve toprak bölünmelerini kabul etmemektedir. Irak ve Suriye bir bütün ülkelerdir. Bölgedeki parçalanmaları asla kabul etmeyeceğiz. Kuzey Irak halkı bizim kardeşlerimizdir. Baskı uygulanmasını istemeyiz. Ama buradaki bazı kişiler yanlış kararlar aldılar bunu telafi etmek zorundalar" diye konuştu. IKBY'nin, İran, Türkiye ve Irak'ı yaptırım kararları almaya mecbur bıraktığını dile getiren Ruhani, "Terörizmle mücadele her iki ülkenin önemli hedefleri arasındadır. DEAŞ, Nusra cephesi veya PKK, hangi isim altında olursa olsun, teröristler bilmelidir ki bölge ülkeleri insanlık dışı faaliyetlere izin vermeyecektir" dedi.
GÜMRÜKLERDE 24 SAAT MESAİ
Son yıllarda iki ülke ilişkilerinin siyasi, bölgesel, kültürel ve ekonomik yönden günden güne gelişmekte olduğunu dile getiren Ruhani, "3 gümrük kapısının 24 saat çalıştırılması kararı alındı. Böylece transit yük taşımacılığı ve gümrük işlerinin kolaylaştırılması hedeflenmektedir. 2 sınır kapısı yarın (bugün) itibarıyla 24 saat çalışmaya başlayacak. 3'üncü kapıdaki inşaat ve teknik işlerin sona ermesiyle o da 24 saat çalışmaya başlayacaktır" dedi.
Türk yatırımcılara çağrıda da bulunan Ruhani, "Petrol ve doğalgaz konusunda Türkiye'nin İran'dan daha fazla gaz alması konuları görüşüldü" diyerek, iki ülke arasındaki ticaret hacminin yıllık 30 milyar dolara çıkması konusunda da kararlı bir duruş sergileneceğini kaydetti.