Arama
Sağlam bir evlilik nasıl olur? Saliha Erdim - Bölüm 2
Fikriyat'ta Saliha Erdim Hanımefendi ile "evlilikte huzur" kavramını konuştuğumuz sohbetimizin ikinci bölümüyle karşınızdayız. Bu bölümde Saliha Erdim Hocamızla, "Sağlam bir evlilik nasıl olur? Maddiyat evlilikte ne kadar önemli? Temelin sağlam olabilmesi için İmkanlara ne ölçüde odaklanmamız gerekiyor? Para istikbal olabilir mi? Evlilik paraya, konfora, lükse, indirgenecek kadar basit bir şey mi? Hayat birilerinden gördüğümüzle yönetilecek kadar ucuz mudur? konularını irdeledik.
Saliha Erdim: Araba ehliyeti aynı zamanda ahlak ehliyeti anlamına mı geliyor? Evinin tapusu ahlak tapusu anlamına mı geliyor? Bizim değerlerimiz zihnimizdeki bir insanı seçme kriterlerimiz değişince seçtiğimiz insan da değişiyor. O zaman ne oluyor? O insanın parası azaldığı zaman ne yapıyor, boşanıyor.
Nitekim bunun örnekleri var. Yakından tanıdığımız bir Beyefendi iflas etti. Hanımefendi 4 çocuğunu aldı, Beyefendiyi terk etti. Yıllar sonra Beyefendi çalıştı, didindi, Allah da verdi, eskisinden daha güçlü oldu. Daha iyi bir duruma geldi. Hanımefendi ve çocukları geldi. Beyefendi diyor ki; Saliha hanım, ne o hanıma hanımım diyebiliyorum ne o çocuklara çocuklarım diyebiliyorum. Böyle ruh gibiyim diyor. Ne o paranın tadını alıyorum ne yediğim yemeğin tadı var. Bugün para kaybetsem bugün yine gidecekler. Bu mu yani insanlık bu mu?
Dolayısıyla insana değer katan dinimizin insanda görmek istediği değerlerdir. O da parayla pulla, makamla mevkiiyle olacak bir şey değildir. Geçici değerler için kalıcı değerleri feda etmemeliyiz.
Ben Allah'a (CC) göre düşünmeyi istiyor muyum? Allah'a (CC) göre yaşamayı istiyor muyum? İletişimimi, dilimi, halimi; beni en iyi noktaya çıkaracak seviyeye getirmek istiyor muyum? Allah (CC) isteyin veriyim diyor. Açık çek vermiş. Dolayısıyla niyetim benim kalite nitelikli bir insan olmaksa, minnetsiz, bağımlı olmadan, saygı ver hürmet çerçevesinde yönüm Allah'a (CC) dönük olarak yaşayacağım bir anlayışa sahip olmaktır. Bundan daha güzeli yok.
Özge Özkul: Temelin sağlam olabilmesi için İmkânlara ne ölçüde odaklanmamız gerekiyor?
Saliha Erdim: Bir defa erkek, evini geçindirecek bir zanaata, mesleğe sahip olmak zorunda. Asgari düzeyde ele güne muhtaç etmeden, kimseye el açtırmadan, eşini, çoluğunu, çocuğunu görüyorsa bu yeterlidir. Evlenmek için bu yeterlidir. Allah (CC) diler, çok zengin yapar. Allah (CC) diler, rızkını dar yapar. Bizim derdimizin doğru yaşamak olması lazım. Konforlu yaşamak değil.
Ama bizde bir de tedavi edilmesi gerektiğine inandığım -hastalık değil de ben hastalık olarak tanımlayacağım- el ne der hastalığı var.
- Aaa durdu durdu da kiminle evlendi? Özür dilerim,kaba bir tabir olacak ama "çulsuzun tekine" vardı. Boşuna mı bekledi, o kadar okudu da. Az daha bekleseydin şöyle birisi de seni alırdı.
Derdin ne? Benim derdim doğru bir insanla evlenmek. Karşıma doğru birisi çıktı.
Biz evlenirken, eşim Allah (CC) razı olsun çok değerli Zekeriya Erdim Beyefendi, biliyorum ki borç aldı, 60 lira borç aldı, biz onunla alışveriş yapıyoruz. İkimiz hallediyoruz. Benim ailem Samsun Vezirköprü'de, onun ailesi evde. Çıktık. Şu lazım ama hani imkân durumunuza göre olmasa da olur diyorum. Al, gerekirse borç alırız diyor. Yok, önemli değil diyorum.
O kadar az şey aldık ki, umurumda bile olmadı. Ben eşimi bulmuştum. Dünyanın en değerli insanını Allah (CC) bana eş olarak nasip etti, mesele bitti benim için... Gerisi olsa da olur olmasa da olur. Kullanılmış koltuklarla evlendik, umurumda bile olmadı. Elektrik süpürgesi alacak paramız yoktu, Allah (CC) razı olsun arkadaşlarımız aldı. Çamaşır makinası alacak paramız yoktu, arkadaşlarımız aldı. Evlendik. Uzunca bir süre camımızın tekine çarşaf astım. Hiç derdim olmadı, bir kere bile derdim olmadı. Önemli değil ki, ben eşimi buldum. Allah (CC) razı olsun, ben evlenirken bir tek şey istemiştim. Yarabbi, yüreği samimiyetle sana bağlı birisi olsun dedim. Allah'ım istediğimden daha hayırlısını verdi.
Dava adamı, şair harika bir insanla hayatımı birleştirdi. Allah (CC) ebeden razı olsun ve hakkıyla onu memnun edecek bir eş olmayı nasip etsin Rabbim (CC). Onun duasını alabilmeyi, eşim değerli beyefendiyi memnun edebilmeyi Rabbim (CC) nasip etsin.
Saliha Erdim: Dolayısıyla bizim aile olmamızın önündeki engel imkânsızlık değil; yanlış anlayış, el ne der anlayışı ve sıkıntıyı göze alamamamız. Sıkıntıyı göze alamayanlar ya tek çocukla kalıyor ya iki çocukla kalıyor. Bu dönemde Saliha abla çocuk mu yetiştirilir? O zaman bu ikisinin günahı neydi? Niye bu ikisini yapana kadar bu dönem demiyordun da sıra 3-4'e gelince bu dönem oldu. Bu onun kamuflaj unsuru.
Bana mesela 6 çocuk var diye sanki çokmuş gibi "o çocuklara istikbal verebilecek misiniz?" diye sordular. Ben de onlara dedim ki en güçlü istikbal sağlam bir ahlaktır. Sağlam bir ahlaktan daha güçlü bir istikbal ben tanımıyorum.
Para istikbal olabilir mi? Paranın nesi istikbal? Anında bitebilir. Bir yangın olur, kaza olur hepsi çıktı, elinden. Her an gidebilecek bir şeye bağlı mı hareket eder insan? Ölçümüz bu mu olmalı bizim?
Öyle hanımefendiler tanıdım ki; ben diyor kendimi tanıyorum, - bunu da anlıyorum hani bir eleştiri olarak söylemiyorum, bir noktaya temas etmek için söylüyorum- lüks bir hayat istiyorum. Ben varlıklı birisiyle evleneceğim. Tabi ki Allah da (CC) dilerse istediğini seçme hakkı var. Saygı duyuyorum. Ama o erkek para kaybetmeye başladığı zaman ne oluyor? Krize giriyor, peki şimdi ne olacak? O insan paralıyken iyiydi. Para kaybedince ne olacak? O açıdan verenin, alanın Allah (CC) olduğunu, insana değer katan şeyin giydiği kot, mont, cebindeki dolar, şu, bu değil; kafasıyla, gönlünün neyle dolu olduğu, Allah'a (CC) ne kadar yürekten bağlı olduğu, insana değer katar. Bunu anlarsak seçimlerimiz daha düzgün olur.
Saliha Erdim: Bunu anlamak yerine; parası var, rahat yaşarsın, yaşının ne önemi var, parasını harca... Nasıl yani? Evlilik bu kadar paraya, konfora, lükse, indirgenecek kadar basit bir şey mi? Sen bir ömür boyu ahirete gideceğin bir hayat arkadaşını seçiyorsun. Seçimlerimizi anne, baba kendi seçimlerinden yola çıkarak ayarlayabiliyor, çocuğuna öyle rehberlik edebiliyor.
Mesela şöyle anne babalar tanıdım; Allah (CC) onların hayrını versin. Dindar diye kızının eşini asla onaylamıyor. Kız evlenirsem bununla, evlenmezsem başkasıyla evlenmeyeceğim dediği için mecburen evlendiriyorlar. Ortada çocuk var, ne zaman boşayacaksın bu adamı? Daha vazgeçmedin mi? Diyerek hala eşine karşı soğutuyor. Şu giysisine bak, kendine layık gördüğüne bak, Amerikalarda okudun da, şuralarda master yaptın da, bula bula bunu buldun da, bir kere bile sevmedim şunu da... Hala kızın kafasını karıştırmaya devam ediyor.
Bunlar aklını geliştirmemiş, duygularıyla hareket eden yani -nasıl tanımlayabileceğimi de bilmiyorum- çok garip manasız anlamsız bir anlayışta yaşayanlar insanlar. Allah (CC) iyilik versin, Allah (CC) aklını doğru bilgiyle beslesin de çocuklarına daha sağlam rehberlik etsin, diyesim geliyor.
Dolayısıyla evlilikte; geçinecek asgari miktarda, düzenli bir gelire ihtiyaç vardır; bunun yanında sağlam bir ahlaka ihtiyaç vardır. Onun dışındakiler kişinin kendi arzusuna konforuna göre olan şeylerdir.
Saliha Erdim: Size yaşadığım bir hadiseyi anlatayım:
Uzaktan tanıdığımız bir aile yana yakıla geldi Saliha abla, kızımızla ilgili başımız dertte. Bize bir yardımcı olur musunuz? Olurum dedim, gittim. Kızımız liseyi yeni bitirdi, delikanlı lise terk. Mahalleden bir delikanlıya aşık olmuş ki delikanlının da eve, ocağa geldiği yok. Ailesi yaka silkiyor, her hafta kolunda bir kızla mahallede görüyorlar. Kız, evlenecek aday olarak seçtiği delikanlıyla evlenmemeli. Arkasında ailesi yok çocuğun ve o çocuk evlense, nasıl geçindirecek, nasıl olacak, ne olacak hiç oluru yok. Dedim ki; bu çocuğun bu özellikleri var biliyor musun? Biliyorum dedi. Peki, ne düşünüyorsun? Olsun ben çalışırım Saliha teyze, ben ona âşık oldum, ben onu çok sevdim. Ona dedim ki; eğer sevdiğin çocuk çoban olsaydı dağda koyunlarını güdüp eve gelseydi, sağlam bir adam olsaydı, o seni görürdü ve Allah (CC) biliyor ki onunla evlenmen için elimden geleni yapardım ama bu olmaz. Sen ilk gecede bu çocuğun evlenilmeyecek bir insan olduğunu anlayacaksın, ondan sonra diyeceksin ki; ben göremedim, aşk gözümü kör etti de, siz de mi görmediniz, beni nasıl yaktınız? Biz ne diyeceğiz? Bu iş olmaz. Ailesine dedim ki; biraz krize girer. Size tavır alır, sakin olun, bırakın yasını yaşasın. Onun kaprisine katlanın, krize girdiği gibi de çıkar. Bu olacak bir şey değil dedim. Neyse bir süre kızımız gerçekten ailesini zorlayacak triplere girdi, sonra unuttu, daha sonra ne dedi biliyor musunuz? Ben nasıl bir akılla istemişim aman Allah'ım iyi ki vermediniz.
Bazen çok kavga ediyoruz, birbirimize uyumlu değil miyiz, diyerek danışmak için gençler geliyorlar. Onlara diyorum ki; eğer siz doğru bir insanla muhatap olduğunuzu düşünüyorsanız, karşınızdakine geçimsiz demeyin önce kendinize bakın.
Siz geçimli birisi misiniz? Âşıkken asla evlenmeyin bir uzmana gidin sizin göremediğiniz değerler varsa size göstersin. Benim özelliklerim şu, benim beklentim şu deyin. Evlilikle ilgili çalışan bir aile danışmanı ya da bu konularda eğitimi olan uzman birisi sizi görsün, evet burada gözü kapalılık yok, aşkın kör etmesi yok, siz makul düzeyde çiftlersiniz, desin öyle evlenin diyorum. O yüzden sürekli tartışıyor olmak, o iki adayın uygun olmadığı anlamına gelmiyor. Anlayışlarının düzeltilmesi anlamına geliyor.
Evliliğin iki ayağı vardır birisi seçim diğeri geçim. Dünyanın en doğru seçimini yapmış olsanız bile nasıl geçineceğinizi bilmiyorsanız, o adayla sürekli tartışma yaşarsınız ve zannedersiniz ki o aday uygun değil.