Mavi dil hastalığı nedir?
Son günlerde adı duyulan Mavi Dil hastalığı geviş getiren hayvanlarda görülen virüs sebepli bir hastalıktır. Bu hastalık, hasta olan hayvanla sağlanan temastan, hayvanın sütü, et ve yünü gibi şeylerden dolayı insanlara bulaşmaz. Bu hayvanları ısıran bazı sinekler sebebiyle Mavi Dil hastalığına yakalanan hayvanlar ölebilir. İşte Mavi Dil hastalığının tüm bilinmeyenleri...
◾ Mavi dil hastalığı; koyun, keçi, sığır, deve, ceylan ve Afrika antilobu gibi çok sayıda hayvanı etkileyen enfeksiyöz bir rahatsızlıktır. Hastalık, BTV (Blue Tongue Virus, Mavi Dil Virüsü) adlı virüsün hayvanların vücuduna girmesiyle oluşur. Virüs, Culicoides türü böcekler tarafından taşınır. Bu böceklerin hayvanları ısırmasıyla birlikte virüs hayvan vücuda girer.
◾ BTV, Reoviridae virüs ailesine aittir. BTV'nin 24 farklı serotipi yani alt türü tanımlanmıştır. Bu serotiplerin hastalık oluşturma derecesi birbirinden farklılık gösterir.
◾ Mavi dil hastalığının yayılımı vektör aracılığıyla olmaktadır. Vektör, bir mikroorganizmayı vücudunda barındıran ve başka canlılara yayılmasına aracılık eden organizmalara verilen addır.
◾ Mavi dil hastalığının yayılmasına neden olan vektörler ise Culicoides cinsi böceklerdir. Bu böcekler enfekte hayvanları ısırarak kanlarını emer. Virüsü vücuduna alan böcekler yaklaşık 7 gün sonunda virüsü bulaştırabilir hale gelir. Bu süre sonunda sağlıklı bir hayvanı ısırırken aynı zamanda hayvanın vücuduna virüs bulaştırmış olur.
◾ Mavi dil hastalığı sadece Culicoides cinsi sinekler aracılığıyla yayılmaktadır. Hasta bir hayvanın örneğin koyunun çevresindeki sağlıklı koyunlara hastalık bulaştırma ihtimali yoktur. Hastalık hayvanlardan insanlara da bulaşmaz.
◾ Virüsün yayılımı belirli bir mevsimle sınırlı değildir, her mevsimde bulaş devam edebilir. Ancak yağışlı aylarda bulaş daha çok olmaktadır.
◾ Mavi dil hastalığı her cins hayvanı aynı ölçüde etkilemez. Hastalıktan en çok etkilenen hayvan grubu koyunlardır. Ancak koyunlarla akraba sayılan keçiler mavi dil hastalığına yakalansa bile belirti göstermez veya hafif belirtiler gösterir. Genel olarak hayvanlarda oluşan belirtiler, hastalığa neden olan virüsün alt tipine göre farklılık gösterir.
◾ Mavi dil hastalığı belirtileri:
-Ateş Burun dokusunda kanama veya ülser benzeri yara oluşumu
-Tükürük salgısında ve burun akıntısında artma
-Dudak, dil ve çenede şişme
-Toynak üzeri bölgede iltihaplanma, topallama
-Güçsüzlük Depresyon Kilo kaybı Kusma, ishal
-Zatürre (Akciğerlerde enfeksiyon)
-Siyanoza bağlı olarak dilin mavi renk alması
-Gebe koyunlarda düşük meydana gelmesi
-Hayvanın yününün azalması veya tamamen ortadan kaybolması
◾ Mavi dil hastalığı viral enfeksiyon sonucu geliştiğinden direkt bir tedavisi yoktur. Hastalığa karşı en büyük önlem ise hayvanları BTV'ye karşı aşılamaktır. Ülkemizde koyunlarda BT-4 serotipine karşı aşılama uygulaması mevcuttur.
◾ Aşı olan koyunlar BTV adlı virüs ile enfekte olsalar dahi hastalığı hafif atlatmaktadır. Mavi dil hastalığının yayılmasını önlemek için böcekler/sinekler ile mücadele etmek oldukça önemlidir. Özellikle virüsün daha çok yayıldığı dönemlerden önce hayvanların, özellikle gebe olanların, uygun bir repellent maddenin sırttan dökülmesi veya püskürtülmesi yöntemiyle ilaçlanması faydalı olacaktır.
