Tarihin en acımasız olayı: Moğolların Bağdat'taki katliamı

Cengiz Han'ın torunu olan Hülagü Han, 1217 yılında Karakurum'da doğdu. Müslümanlara karşı düşmanlık gösteren Hülagü, İslam beldelerini yakıp yıkmıştı. Bu duruma annesi ve karısının Hristiyan olmasının etkisinin olduğu düşünülür. Hülagün Han, 1255 yılında ağabeyi Mengü Han tarafından Orta Doğu'da henüz ele geçirilmemiş toprakların fethini tamamlamak üzere görevlendirildi. Görevleri, Lurları hâkimiyet altına almak, Haşhaşi tarikatını ortadan kaldırmak, Abbasi Halifeliğini yıkmak, Eyyubi-Suriye topraklarının istila etmek ve Mısır'daki Memluk Devleti'ni yıkmaktı. 1265 yılında ölen daha sonra atı ve cariyeleri kurban edilerek yanına gömüldü. Cenazesi şamanist geleneklerine göre yapılan son hükümdardı. En büyük oğlu Abaka Han yerine geçerek babasının politikasını devam ettirdi. Mengü Han, Hülagü'ye teslim olanlara iyi davranmasını, karşı koyanları ise tamamen ortadan kaldırmasını emretti. Luristan Atabeyliği'ni ele geçirdikten sonra Haşhaşilerin alınması imkânsız olarak görülen Alamut Kalesini aldı. Hülagü Han, orduda bulunan Hitaylı mühendislerin yardımıyla yok ettiği Alamut Kalesi'nin altına tüneller açarak petrol ile doldurdu. Daha sonra tüneller ateşlenerek patlatılmak suretiyle imha edildi. Ordusuyla Bağdat'a yönelen Hülagü, orduyu bölümlere ayırarak Bağdat'ı her yönden kuşattı. Abbasi ordusu, batıdan saldıran Moğol kuvvetlerinin bir kısmını geri püskürtmeyi başardı. Fakat daha sonraki çarpışmalarda yenildiler. Abbasi ordusundaki askerlerin neredeyse tamamı kılıçtan geçirildi ya da boğuldu. 13 Şubat 1258 tarihinde Bağdat'a giren Moğollar, şehiri bir hafta boyunca yağmaladı, halkı katledildi. Tarihçilere göre şehirde öldürülen insan sayısı 100 bini geçmekteydi. Hülagü Han, dönemin Fransa kralı IX. Louis'ye mektubunda ordusunun yaklaşık 200,000 kişiyi öldürdüğünü söyledi. Yapımı nesiller boyu süren cami, saray ve hastaneler yağmalanarak yok edildi. Halife öldürülmeden önce halkının katledilmesi ve şehrinin talan edilmesi izletildi. Daha sonra halife keçeye sarılıp atlar tarafından çiğnetildi. Bir oğlu hariç tüm oğulları da öldürüldü. Öyle ki yapılan bu katliam sonrası cesetlerden yayılan koku dolayısıyla Hülâgû bile bir müddet şehirden ayrılmak durumunda kalmıştı. Moğol tarihinin en acımasız olayı olan Bağdat'ın yağmalanmasından yüzyıllar sonra bile Bağdat terk edilmiş, harabe şehir görünümünden kurtulamadı. Moğollar, en fazla zarar verdikleri kesim Müslüman devletler oldu. Tarihçiler, Moğol istilasının İslam dünyasındaki ilmi ve kültürel gelişmeyi sona erdirdiği ve Müslümanların kendi kabuklarına çekilmelerine neden olduğunu söylerler. Arap tarihçisi İbnü'l-Esir, Moğolların henüz istila etmedikleri ülkelerde yaşayanların gecelerini, ya oraya da gelirlerse diye korku içerisinde geçirdiklerini yazmıştı. Yakılıp yıkılan şehirde yapımı yıllar süren yapıların yanında bu tahribattan o dönem İslam dünyasının en büyük ilim merkezlerinden biri olan Bağdat kütüphaneleri de nasibini aldı. Târumar edilen Bağdat kütüphanelerinin arasında, İslam dünyasının en önemli merkezinden biri olan Beytülhikme bulunuyordu. Moğolların yaktıkları kitaplar dağ kümecikleri oluştururken, kimileri de Dicle Nehri'ne atılmış, kaynaklarda aktarıldığı şekliyle nehir günlerce mürekkep renginde akmıştı. Paha biçilemeyecek kadar kıymetli kitapların bulunduğu Bağdat Kütüphanesinden, Hülagu'nun Bağdat'ı istilasından geride hiçbir iz kalmadı. Bu kütüphanenin yok edilmesi ile ilgili bir rivayet göre 'Bağdat'taki kitaplar Dicle nehrine atıldı. Öyle ki çok sayıdaki kitaplar nehir üzerinde köprü oluşturup, yayalar ve atlıların gelip geçmesini sağladı. Nehrin rengi akan kitap mürekkepler, yüzünden siyaha dönüştü.'

Tarihin en acımasız olayı: Moğolların Bağdat'taki katliamı

İLGİNİZİ ÇEKEBİLECEK DİĞER MAKALELER

İslam mimarisinin kıblesi: Kabe

Din ve Şiddet

Ekrem Demirli ile Sahih-i Buhari Dersleri: İlim Bölümü 23-26. Bablar - 21. Bölüm

Karıncalar Diyarı Vâdi en-Neml ve Hz. Süleyman’ın Bir Mucizesi Daha

FİKRİYAT GÜNDEM

İngiliz Aktivist Ruth Herbert, Filistin İçin Yürüdü: "İnsanlığımız Filistin ile Sınanıyor"

Semender nesiller

Tarihimizde unutulmayan uçak kazaları

Jew York tarihe karışıyor