Arama
Tarihimizin ilk çocuk hastanesi
Hamidiye Etfal Hastanesi, Sultan II. Abdülhamid'in yaptırmış olduğu hayır kurumlarından sadece birisi. Tarihimizin ilk çocuk hastanesi olan Hamidiye Etfal, Abdülhamid tarafından sekiz aylıkken ölen kızı Hatice Sultan adına yaptırılmıştı. Kuşpalazı nedeniyle ölen Hatice Sultan'ın ardından, Abdülhamid derin bir üzüntü yaşamış ve dilinden şu sözler dökülmüştü: "Benim çocuğum kurtulamadı. Kim bilir fakir fukaranın çocukları nasıl bakılıyor? Hiç olmazsa bir hastane yaptıralım da, benim gibi babaların kalbi yanmasın!" Bugünün 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı olması vesilesiyle, ecdadın çocuklara verdiği önemin bir tezahürü olan bu hastanenin öyküsünü sizlerle buluşturuyoruz.
Osmanlı Devleti'nin 34'üncü padişahı Sultan II. Abdülhamid'in, sekiz aylık kızı Hatice Sultan'ın hastalanması üzerine, Yıldız Sarayı'na doktor çağırılmıştı. Saraya çağrılan Dr. İbrahim Bey, Hatice Sultan'a kuşpalazı tanısı koydu.
Hastalık ilerlemiş ve tedavi edilemez duruma gelmişti. Aynı gün, Hatice Sultan vefat etti.
Abdülhamid, biricik kızı Hatice Sultan'ın ölümüne o kadar üzüldü ki, onun anısını yaşatmak için bir hayır kurumu yaptırmak istedi.
O sıralarda ihtisasını bitirip Almanya'dan henüz dönmüş olan Dr. İbrahim Bey'in önerisi üzerine, bir çocuk hastanesi yaptırmaya karar verdi. Hastanenin tüm masrafları, Sultan'ın kendi kesesinden karşılanacaktı.
Hamidiye Etfâl Hastanesi'nin açılış töreni 5 Haziran 1899 tarihinde yapıldı.
II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu, hatıratında hastanenin yapılması konusunda babasının şöyle söylediğini nakleder:
"Benim çocuğum kurtulamadı. Kim bilir fakir fukaranın çocukları nasıl bakılıyor? Hiç olmazsa bir hastane yaptıralım da, benim gibi birçok babaların kalbi yanmasın!"
Hamidiye Etfâl Hastanesi açıldıktan sonra baştabib olan Dr. İbrahim Bey.
Hastane arazisi olarak iklimi ve çevre özellikleri nedeni ile Şişli Balmumcu'da Çiftlik-i Hümayun (Sarayın Çiftliği) arazisi seçildi.
Berlin'deki "Kaiser und Kaiserin Friedrich Kinderkrankenhaus" (İmparator ve İmparatoriçe Friedrich'in Çocuk Hastanesi) hastanesinin planları esas alınarak 2 Haziran 1898 günü inşasına başlandı.
Pavyon sisteminde inşa edilen hastanede; merkez bina, bakteriyoloji ve kimya laboratuvarı, muayenehane (poliklinik) dairesi, beş pavyon, mutfak ve çamaşırhane ile etüv ve kalorifer dairesi olmak üzere on bina vardı.
Hamidiye Etfâl Hastanesini görmek için yurt içinden ve yurt dışından pek çok kişi hastaneyi ziyaret etmişti. Avusturya'dan gelen tıp heyeti hastane çalışanları ile birlikte.
Her pavyon telgraf pilleri vasıtasıyla Merkez Dairesi'ndeki nöbetçi hekim odasına bağlanıyordu. Böylece, nöbetçi hekim istediği zaman her pavyonu kontrol edebiliyor ya da işaret gelen pavyona hızla gidebiliyordu.
Hastaneye gösterilen özen bahçeye de gösterilmişti. Ağaç sayısı bir yıl içinde 1500'ün üzerindeydi. Hastaların dinlenmesi için kameriyeler, bahçe sedirleri yapılmıştı.
Hamidiye Etfâl Hastanesinde ameliyat olan çocukların ameliyattan önce ve sonraki durumları.
Hamidiye Etfal Hastane-i Âlisi, 5 Haziran 1899 Pazartesi günü, 671 çocuğun sünnet edildiği bir düğünle hasta kabulüne başladı. Bu şölen, II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Abdürrahim Efendi'nin sünnet düğününe denk getirildi.
Çocuklara sünnet kıyafetleri hastane tarafından verildi. Sultan ve hayırseverler tarafından çocuklara hediyeler verildi. Sünnet edilen çocuklar hastanede bir gece kaldı ve gece hokkabazlar, ince sazlar, hayal oyunlarıyla eğlendirildiler. Bu tarihten sonra sünnet törenleri her yıl tekrarlanan bir geleneğe dönüştü.
Hastane eczanesi.