Arama
Sultan ünvanını ilk kullanan Türk hükümdarı: Gazneli Mahmud
Hindistan Fatihi olarak anılan Gazneli Mahmud zeki, ileri görüşlü ve adaletli bir hükümdardı. İslam devletleri ve Hint dünyası arasında ticaret ve kültür ağını geliştiren çalışmalarıyla tanınan Sultan, Hint yarımadasında İslam'ın yayılmasına vesile olarak hem halkı hem de dönemin mütefekkirleri tarafından sevildi. Bilim ve sanata da önem veren Gazneli Mahmud, önemli isimleri himaye ederek güvenli bir ortam tesis etti.
◼ Gazneli Mahmud, gençlik yıllarından itibaren devlet yönetiminde önemli görevler almaya başladı. Bunlardan biri de Sebük Tegin'in Saffâriler'e karşı Sistan bölgesinin kontrolünü sağlamak için Büst şehrine gittiği sırada oğlu Mahmud'u Gazne'ye vekil olarak bırakmasıydı.
Saffâriler kimdir?
861 ile 1003 yılları arasında, İran'ın güneydoğusu ile Afganistan'ın güneybatısında bulunan
Sistan'da kurulmuş bir Fars hanedanlığıdır.
◼ Gazneli Mahmud genç yaşlarda katıldığı harpler ve buralarda gösterdiği başarısıyla babasının güvenini kazandı. Fakat her şey istediği gibi gitmedi.
◼ Babasıyla yaşadığı bir anlaşmazlık yüzünden Gazne Kalesi'ne hapsedildi. Neyse ki birkaç ay sonra esaretten kurtuldu ve babasının güvenini kazandı.
◼ Sâmânî Emîrî II. Nuh'un yardım istemesiyle katıldığı savaşa büyük fayda sağladı. Bu yüzden II. Nûh tarafından kendisine "Seyfüddevle" ünvanı verildi ve Horasan ordu kumandanı olarak atandı.
◼ Babası Sebük Tegin'in ölümü üzerine kardeşi İsmail ile taht mücadelesine girdi. Bu zorlu meselenin altından kalkarak Gazneliler'in hükümdarı oldu.
◼ Bu taht mücadelesi sırasında Samaniler'den II. Nûh'un vefatıyla yerine oğlu II. Mansur tahta çıkmıştı. II. Mansur Horasan'a kendi kumandanlarından Begtüzün'ü tayin edince Mahmud, Horasan'ın kendisine iade edilmesini talep etti.
◼ Teklifin reddedilmesi üzerine Gazneli Mahmud'un Nişabur'a yürüdüğü sırada Begtüzün ve Faik, II. Mansur'un gözlerine mil çekti. Bunun öcünü almak için yapılan savaşta Gazneli Mahmud Horasan'ı alarak kardeşi Nasr'ı vali olarak atadı.
II. Mansur kimdir?
997 ile 999 yıllarında hükümdarlık yapan Samanî hükümdarıdır.
◼ Aldığı zaferi Abbasi Halifesi Kadir Billah'a duyurmak için Bağdat'a elçi gönderdi. Kadir Billah elçiyi kabul ederek Mahmud'un saltanatını tanıdı. Ona "Yemînüddevle ve emînü'l-mille" ünvanını verdi.
◼ Bu ünvanı almasının ardından İslam'ı yaymak ve Hindistan mabetlerindeki servete sahip olmak maksadıyla her yıl gazaya çıkma kararı aldı. Bu esnada Karahanlılar Buhara'ya girerek Samani hanedanı soyundan olanları Özkent'e gönderdi.
Kadir Billah kimdir?
947 - 1031 yılları arası yaşayan, yumuşak huylu oluşu ve yaptığı yardımlarla bilinen Abbasi halifesidir.