Sultan II. Abdülhamid’in çağlar aşan projeleri

Sultan Abdülhamîd Han'ın en önem verdiği projelerinden biri olan Hicaz Demiryolu çalışmaları 2 Mayıs 1900'de yayınladığı bir irâde ile inşaata başlanmasını emretmesi ile 1 Eylül 1900'de yapılan resmî bir merasimden sonra başladı.

Padişahın irâdesinde, demiryolunun tamamen Müslüman mühendisler tarafından inşa edileceği ve parasının da Müslümanların bağışlarıyla karşılanacağı hususları dikkat çekicidir. Başta sultan olmak üzere devlet memurları, halk hatta geniş bir Müslüman coğrafyası da bağışlarda bulundu.

Hicaz Demiryolu Şam'dan başlayıp Medine ve Mekke'ye uzanmaktaydı. Tamamı 1464 kilometreyi bulan demiryolu hattı, 31 Ağustos 1908 tarihinde Medine'ye ulaştı. Demiryolu, Sultan Abdülhamid Han'ın tahta çıkış yıldönümü olan, 1 Eylül 1908 tarihinde resmî bir merasimle işletmeye açıldı.

Hicaz Demiryolu sayesinde bölgeye askeri sevki hızlandıracak ve bir diğer önemli husus olan hac yolunda çekilen büyük zahmet ve zorluklardan kurtulunacaktı. Daha güvenli bir yolculuk imkanı sğalyacak olan Hicaz Demiryolları bütün İslam alemini birleştirecekti.

Sultan II. Abdülhamit, projenin yapımı sırasında ortaya çıkan zorluklara karşı güçlü bir irade ortaya koydu ve 1464 kilometreyi bulan Hicaz Demiryolu'nu 1 Eylül 1908 tarihinde yapılan bir törenle bizzat kendi açtı. Bu açılışın ardından ise Hayfa-Şam arasında her gün, Şam ile Medine arasında ise haftada üç gün yolcu ve eşya taşımacılığına başlandı.

Demiryolunun yapımı sırasında hem mali hem de beşeri sorunlar ortaya çıkmıştı. İnşaatın yapımı sırasındaki yüksek sıcaklık, su sorunu, arazi koşulları ve bedevi saldırıları süreci olumsuz etkiliyordu. Projenin yapılmasını istemeyen dış mihraklar tarafından sadece telgraf tellerine yapılan saldırı sayısı 128'i bulmuştu. Yüzlerce asker ise şehit edildi. Ancak buna rağmen bu zorlu süreçte Hizcaz Demiryolu oldukça kısa denilebilecek bir sürede tamamlandı.

Bu projenin tamamlanması Osmanlı'nın yaşadığı buhranlı dönem nedeniyle imkansız gözüyle bakılıyordu. Fakat Sultan II. Abdülhamit'in bizzat önderlik ettiği bir komisyonla, dönemin ekonomik şartlarına rağmen sekiz yıl gibi kısa bir sürede inşa edilerek imkansıza yakın olan bir işe imza atıldı.

Mimar Bouvard bu projesinde sahilleri açmak ve Yeni Cami'nin önünde geniş bir meydan oluşturması önerilmiştir. Bu meydanın sınırları, camiyi çerçeveleyen iki çeyrek daireden oluşacaktır. Cami yanlarına da iki bina yapılacaktır. Bu projede Yeni Cami'nin kubbesi, yeni Galata Köprüsü ile oldukça uyumludur.