Sultan Abdülmecid'in hatırası: Altın Oluk
Beytullah'ın Rükn-i Şami ile Rükn-i Garbi köşeleri arasında bulunan ve damdaki suları tahliye etmek için kullanılan "altın oluk", ilk defa 605 yılında Allah Resulü'nün (SAV) hakem olduğu Kabe tamiratı esnasında kullanılmıştı. Zamanla ahşap, gümüş ve altın ile kaplanan bu oluk nihayet Sultan Abdülmecid Han tarafından yenilenmişti. Kabe'ye Sultan Abdülmecid'in hatırası olan altın oluğu araştırdık.
◾ Vahyin indiği ilk yer olan Mekke'nin göz bebeği şüphesiz Kabe-i Muazzama idi. Müslümanların gösterdiği sevgi ve saygıdan dolayı zaman içinde Mescid-i Haram inanılmaz ölçülerde büyüse de Kabe her zaman ihtişamını korudu.
◾ Kabe pek çok parçadan meydana gelmekte. Bunların en estetiği ise şüphesiz "altın oluk" ya da bilinen adı ile mîzâbü'l-Kâ'be isimli parça idi.
◾ Kabe'nin Şam Tarafı (Rükn-i Şâmî) ve Batı Tarafı'nda (Rükn-i Garbî) bulunan altın oluk, Kabe'nin tavanındaki yağmur sularını tahliye etmek için yapılmıştı.
◾ Altın oluğun uç kısmında suyun Hicr bölgesine akmasını sağlamak için bir çıkıntı mevcut. Bu bölüm lihyetü'l-mîzâb (oluğun sakalı) veya zaknü'l-mîzâb (oluğun çenesi) olarak anılmakta.
◾ Hz. İbrahim'in (AS) inşa ettiği Kabe'nin üstü örtülmemişti. Kusay b. Kilâb'ın inşasında ise hurma dalları ile üstü kapatılmıştı. Ama asıl değişim Resulullah (SAV) otuz beş yaşında hakem olduğunda gerçekleşmişti.
◾ Mekkelilerin el birliği ile büyük bir tamirat yaptıkları bu dönemde Kabe'nin tavanında biriken sular için bir oluk da yapılmıştı. Bu oluk Kabe'nin ilk oluğu idi.
◾ Abdullah b. Zübeyr (RA) döneminde bu oluk ilk defa değiştirildi. Bu oluğun altın oluk anılması ise Emevi Halifesi Velîd b. Abdülmelik'in emri ile gerçekleşti.
◾ Mekke Valisi Hâlid b. Abdullah, Velîd b. Abdülmelik'in emrini yerine getirerek bir saygı nişanesi olarak bu oluğu altınla kapladı. Oluk 8. yüzyıldan itibaren "altın oluk" olarak anılmaya başlandı.
◾ Bu ilk altın oluk Ebü'l Kasım İbrâhim b. Hüseyin el-Fârisî'nin yaptırdığı olukla 1144 yılında ilk defa değiştirildi. Yaklaşık üç sene sonra bu oluğun yerine Müktefî-Billâh'ın hediye ettiği oluk takıldı.
◾ 1317 yılında ise Yemen'de hüküm süren Resûlîler hânedanı hükümdarlarından el-Melikü'l-Müeyyed, oluğu ahşap olarak çevirdi. 1439 yılında Emîr Zeynüddin bu oluğu yeniledi.
