Arama
Sigaraya karşı savaş Milli Mücadele ile başladı
Amerika kıtasının keşfiyle dünyaya yayılan tütünün Osmanlı coğrafyasına gelişi, 16'ıncı yüzyılın sonlarını bulmuştu. Başlangıçta çubuk veya pipolarla içilen tütün, daha sonra ince kâğıtlara sarılacak ve bugünkü sigaralar ortaya çıkacaktı. Milli Mücadele döneminde ise neredeyse savaşın bir parçası haline gelecekti. İngilizler, İstanbul'u işgallerinin ardından, gemiler dolusu sigara ve içki getirerek Müslüman halka parasız olarak dağıtmışlar; gençleri bu kötü alışkanlıklara alıştırarak savaştan uzak durmalarını hedeflemişlerdi.
1492 yılında Amerika kıtasına ayak basan Kolomb'un mürettebatı, keşif için Küba'nın iç kısımlarına gitmiş ve orada ilk kez tütün içen insanlarla karşılaşmıştı. Kıtanın keşfinin ardından tütün birçok yeni ürünle birlikte Amerika'dan dünyaya yayıldı.
17'nci yüzyıldan itibaren hem Amerika kıtasında hem de Avrupa'da tütün ekimi iyice yaygınlaştı. Kısa sürede önemli bir ticari mal haline geldi ve devletlerin en önemli gelir kaynaklarından biri oldu.
Tütün, Osmanlı coğrafyasına 1570'li yıllarda girdi. 1583 yılında ilk kez Milas'ta üretilen tütün, 1598'den İngiliz, Fransız ve Hollandalı tüccarlar tarafından başta İstanbul olmak üzere imparatorluğun büyük şehirlerine getirilmeye başlandı.
Ardından ticareti ve tütün tüketimi yayıldı. Tütün ile ilgili tartışmalarsa bu tarihten sonra başladı.
Osmanlı tarihinde tütün, 1609 yılında Sultan Ahmed döneminde yasaklandı. Tütün ekiminde tütün böceklenmesin diye mumun kullanılması yüzünden mum fiyatları iki misline çıkınca, 1614'te tütün içilmesi ve ekilmesinin yasaklandığına dair tekrar bir ferman çıkarıldı.
Yasaklar IV. Murad zamanında sıkı şekilde uygulandı. Tütün ekme ve içme yasağı bazı aksamalarla 1649'a kadar sürdü. Şeyhülislam Bahâî Efendi'nin 1649'da tütünün mubah olduğuna dair fetva vermesinin ardından yasak resmen kalkmasa da uygulanmaz oldu.
Osmanlı tarihçileri arasında önemli bir yeri olan Peçuylu İbrahim, tütünün yayılmasını "İnsanlar arasında o kadar rağbet gördü ki, ayak takımından bazı insanların tütünü çok içmelerinden hâsıl olan duman yüzünden kahvehanelerde insanların birbirini görmesi güçleşirdi. Sokaklarda ve pazarlarda insanların lüle ellerinden düşmez olup birbirinin yüzüne gözüne puf puf ederek sokakları ve mahalleleri kokuttular ve tütün üzerine şiirler yazarak münasebetsiz bir halde okuttular. Bu yüzden birçok münakaşalar oldu. Bunun kötü kokusu hemen her içenin sakalını, bıyığını, sarığını ve hatta iç çamaşırlarını ve evinin içini kokuttuğu gibi, halı keçe gibi evlere serilenleri de yer yer yaktığı, külü ve kömürü ile her tarafı kirlettiği, uyuduktan sonra dimağa çıkan kötü kokusu ve bunlar kâfi değilmiş gibi daima kullanmanın neticesi olarak çalışmaktan ve elleri is görmekten geri kaldılar" şeklinde anlatır.
1633'te meydana gelen büyük İstanbul yangını, şehrin önemli bir kısmını yok etmişti. Bu hadise üzerine kahvehanelerde hoşnutsuzluk dile getirilmeye başlandı.
IV. Murad otoritesini daha yeni kuruyordu. Yangının sebebi kahvehanelerde tütün içilmesi olarak görüldü. Bu durum karşısında sultan bir ferman vererek, kahve ve tütün içilmesini yasakladı ve kahvehaneleri kapattı. Bir yıl sonra meyhaneler de kapatıldı ve içki yasağı başladı.
Bu yasaklara uyulup uyulmadığı bizzat IV. Murad tarafından sıkı ve sert bir şekilde denetlendi. Onun hükümdarlığı süresince de bu yasaklar uygulandı.